Połączenie muzeów w Gdańsku. Sąd wstrzymał decyzję ministerstwa

Postanowienie WSA zostało wydane w czwartek - "w zakresie zapobieżenia znacznej szkodzie lub trudnym do odwrócenia skutkom". W ocenie sądu mogłoby do nich dojść, gdyby MKiDN zdecydował się wykonać rozporządzenie o połączeniu gdańskich placówek.

- Sąd postanowieniem z 16 listopada 2016 r. wstrzymał wykonanie zaskarżonego zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie połączenia państwowych instytucji kultury Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 oraz utworzenia państwowej instytucji kultury - Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy. Postanowienie to jest nieprawomocne - poinformowała w czwartek sędzia WSA Joanna Kube.

Rozpoznanie sprawy przez WSA z udziałem stron - jak tłumaczył Dominik Niewirowski, starszy specjalista z Wydziału Informacji Sądowej WSA w Warszawie - może nastąpić w przyszłym roku. - To postanowienie zostało wysłane w dniu dzisiejszym do wszystkich stron postępowania. Jeżeli żadna ze stron nie wniesie zażalenia (...), to jak się to postanowienie uprawomocni, to będzie można wyznaczyć termin rozprawy - powiedział Niewirowski.

- Na ten rok sprawy w WSA są już powyznaczane - dodał. Zastrzegł jednak, że strona postępowania może złożyć wniosek o rozpatrzenie sprawy poza kolejnością.

6 września minister kultury wydał rozporządzenie, w myśl którego obie gdańskie placówki miały zostać połączone 1 grudnia br. Resort poinformował wówczas, że celem połączenia muzeów jest "optymalne wykorzystanie potencjału placówek o zbliżonym profilu działalności zlokalizowanych w Gdańsku, przy optymalizacji wydatkowania środków finansowych pochodzących z budżetu państwa".

Później ze względu na konieczność "umożliwienia dokończenia budowy Muzeum oraz zakończenia prac nad organizacją ekspozycji" termin ten przesunięto na 1 lutego 2017 roku.

Przeciwko połączeniu placówek, a także momentowi, w jakim miało do niego dojść, protestowała dyrekcja MIIWŚ. Jej zdaniem rozporządzenie wydano z naruszeniem prawa, bo decyzja o połączeniu muzeów została podjęta bez pozytywnej opinii Rady do Spraw Muzeów (zdaniem dyrekcji obowiązek pozyskania takiej opinii nakłada na resort art. 5a ust. 1 i 2 ustawy o muzeach), a inwentaryzacje konieczne przy łączeniu dwóch placówek sparaliżowałaby (będące na ukończeniu) prace przy budowie siedziby placówki i wystawy głównej, co naraziłoby Skarb Państwa m.in. na konieczność wypłaty wykonawcom wysokich odszkodowań.

Na konferencji prasowej zorganizowanej w połowie września dyrektor MIIWŚ prof. Paweł Machcewicz informował, że prace przy budowie siedziby placówki mają zakończyć się zgodnie z kontraktem zawartym z wykonawcą 30 listopada, a montaż wystawy głównej - do 20 grudnia. Machcewicz szacował, że muzeum mogłyby zostać otwarte w lutym 2017 r.

Tuż po wydaniu przez ministerstwo rozporządzenia dyrekcja MIIWŚ skierowała do ministra kultury wezwanie do "usunięcia naruszenia prawa", a – nie doczekawszy się odpowiedzi ze strony resortu, w ostatnim tygodniu przygotowała skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarga – zgodnie z procedurami, została wniesiona za pośrednictwem ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

W połowie września odpowiadając w Sejmie na zapytania poselskie minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński argumentował, że połączenie dwóch gdańskich placówek odbywa się nie na podstawie ustawy o muzeach, a w oparciu o artykuł 18 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, a tym samym nie wymaga zasięgania opinii Rady ds. Muzeów. Gliński dodał że MKiDN dysponuje opiniami w sprawie zgodności z prawem swojej decyzji o połączeniu placówek.

Szef resortu kultury podzielił się też w Sejmie uwagami na temat ekspozycji przygotowywanej przez MIIWŚ. Jego zdaniem problemem wystawy jest jej zgodność z polską racją stanu i polityką historyczną państwa. Gliński podkreślał, że ekspozycja, nad którą prace właśnie dobiegają końca, koncentruje się na ukazaniu okropności wojny. "Tak. Muzeum II Wojny Światowej powinno wyrażać sprzeciw przeciwko wojnie, ale nie tylko. W tej koncepcji musi być wyrażone także w większym, czy głębszym sensie tego słowa stanowisko tych polityków, którzy obecnie mają mandat społeczny dotyczący polityki historycznej" - przekonywał.

Plan budowy w Gdańsku Muzeum II Wojny Światowej ogłosił we wrześniu 2008 r. rząd Donalda Tuska. Działkę pod budowę placówki podarowało miasto. Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 zostało powołane przez resort kultury w grudniu ub.r. W połowie kwietnia br. ministerstwo zapowiedziało, że nosi się z zamiarem połączenia obu muzeów w jedną placówkę.

Po ogłoszeniu planów resortu, z apelem o powstrzymanie się od połączenia dwóch gdańskich muzeów wystąpiły do ministra kultury m.in. gdańska Rada Miasta, Kolegium Programowe MIIWŚ, Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Muzeów oraz liczni historycy, przedstawiciele środowisk kombatanckich, a także osoby, które przekazały MIIWŚ rodzinne pamiątki.

Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl

Autor: ws/sk / Źródło: PAP, TVN24 Pomorze