Atak na World Trade Center – co się wydarzyło 11 września 2001 roku

Ataki terrorystów z Al-Ka’idy na Stany Zjednoczone z 11 września 2001 roku przybrały niespotykaną wcześniej skalę. Ich celem było skoordynowane uderzenie w newralgiczne punkty w wielu miejscach kraju. Niecały kwadrans przed godziną 9 samolot Boeing 767 uderzył w północną ścianę Północnej Wieży kompleksu World Trade Center. Dwie minuty po godzinie 9 drugi boeing wbił się w Wieżę Południową. Kolejny porwany samolot rozbił się na Pentagonie – siedzibie Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych.

Terroryści z Al-Kaidy tego dnia chcieli dokonać jeszcze jednego ataku, którego celem miał być prawdopodobnie Kapitol lub Biały Dom. Ten zamach nie doszedł jednak do skutku – samolot United Airlines Flight 93 o godzinie 10.03 rozbił się na południowy wschód od Pittsburgha.  

Pierwszy porwany przez terrorystów samolot swój lot rozpoczął z lotniska w Bostonie. Docelowo American Airlines Flight 11 podróż miał zakończyć w Los Angeles. Na pokładzie maszyny znajdowały się 92 osoby – wśród nich 11 członków załogi i pięciu terrorystów. Na czele grupy porywaczy stał Muhammad Ata – wybrany przez szefa Al-Kaidy Osamę Bin Ladena na przywódcę całej 19-osobowej grupy terrorystów. W trakcie przygotowań do zamachu Muhammad Ata miał odbyć kilka lotów samolotami pasażerskimi, podczas których obserwował zachowanie załogi, co pozwoliło mu dokładnie zaplanować działania terrorystów we wszystkich czterech porwanych maszynach. Ata miał również licencję pilota i dobrze znał język angielski.

Kilkanaście minut po starcie, terroryści wdarli się do kokpitu Boeinga 767. Sterujący samolotem Ata po przejęciu maszyny chciał przekazać obecnym na pokładzie pasażerom komunikat. Wcisnął jednak nieodpowiedni guzik – skutkiem czego jego słowa dotarły do służby kontroli ruchu lotniczego. "Mamy kilka samolotów. Siedźcie tylko cicho, a będzie okej. Wracamy na lotnisko" – przekazał Ata. Chwilę później do kontrolerów dotarł kolejny komunikat: "Niech nikt się nie rusza, wszystko będzie okej. Jeśli spróbujecie się ruszyć, zrobicie krzywdę sobie i samolotowi. Po prostu siedźcie cicho". Przed uderzeniem samolotu w pierwszą wieżę World Trade Center, amerykańskie służby zdecydowały się na wydanie rozkazu użycia dwóch myśliwców F-15 w celu przejęcia kontroli nad porwanym samolotem. Było już jednak za późno.

O godzinie 8.46 Boeing 767 uderza w Wieżę Północną World Trade Center między 93. a 99. piętrem. Na miejscu giną wszystkie obecne na pokładzie osoby. W budynku wybucha pożar. Uwięzieni na wyższych kondygnacjach ludzie starają się wydostać. Wielu z nich, w obliczu niemożliwości opuszczenia wieży w inny sposób, decyduje się wyskoczyć z okna. - "Usłyszałem olbrzymi wybuch, olbrzymi huk. Podniosłem głowę do góry, a nad moją głową ukazała się wielka kula ognia. Wszystko to zaczęło na nas spadać”, opisywał Marcin Tuliński, świadek zamachów z 11 września. "Już wtedy wiedziałem, że to nie żaden wypadek, tylko ataki terrorystyczne", dodał.

Około godziny 09.02 w World Trade Center uderza drugi z porwanych samolotów, na którego pokładzie było 60 osób. Federalna Administracja Lotnictwa Stanów Zjednoczonych zakazuje wszystkich lotów cywilnych na obszarze całych Stanów Zjednoczonych, a przebywający w czasie ataków w jednej ze szkół prezydent USA George W. Bush wydaje pierwsze publiczne oświadczenie, w którym stwierdza, że doszło do narodowej tragedii.

O godzinie 9.37 Lot 77 American Airlines rozbija się na zachodnim skrzydle Pentagonu. Ginie 189 osób.

O godzinie 9.59 cały świat obserwuje w mediach, jak zawala się Południowa Wieża World Trade Center. Upadek Wieży Północnej następuje niecałe 30 minut później.

Około godziny 10.03 przejęty przez porywaczy Boeing 757-222 rozbija się w hrabstwie Somerset. Analiza nagrań zarejestrowanych w czarnych skrzynkach wykazała, że uświadomiwszy sobie zamiary terrorystów, pasażerowie wtargnęli do kokpitu i uniemożliwili zamachowcom uderzenie w wybrany przez nich cel.

Ataki terrorystyczne z 11 września 2001 roku pochłonęły niemal 3000 ofiar. Łącznie zginęło 2973 osób, nie licząc 19 porywaczy. Najwięcej ofiar spowodował podwójny atak na World Trade Center. W jego wyniku życie straciło 2749 osób. Podczas zamachów zginęło sześcioro Polaków: Maria Jakubiak, Dorota Kopiczko, Jan Maciejewski, Łukasz Milewski, Anna Pietkiewicz i Norbert Szurkowski, syn Ryszarda Szurkowskiego.

Wydarzenia z 11 września spowodowały bardzo duże straty wśród służb mundurowych. Wiele osób zmarło z powodu wdychania azbestu, który znalazł się w nowojorskim powietrzu w konsekwencji zawalenia się dwóch wież.

Za zamachami z 11 września 2001 roku stała organizacja terrorystyczna Al-Kaida. Chociaż pierwotnie, gdy powstała, jej celem było przeciwstawienie się interwencji ZSRR w Afganistanie, to w krótkim czasie główną motywacją członków organizacji stało się zwalczanie wpływów USA i Zachodu w krajach muzułmańskich. Na antenie telewizji Al-Jazeera Osama bin Laden, ówczesny przywódca Al-Kaidy, wziął na siebie odpowiedzialność za zamachy, grożąc ich powtórzeniem.

Wydarzenia z 11 września 2001 roku zapoczątkowały tak zwaną globalną wojnę z terroryzmem. Amerykanie oczekiwali od rządzących Afganistanem talibów wydania ukrywającego się w tym kraju Osamy bin Ladena i zamknięcia obozów terrorystów. Żądania USA zostały jednak odrzucone. 7 października 2001 roku siły powietrzne Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii rozpoczęły bombardowanie wybranych punktów w Afganistanie. Do walki dołączyło również NATO, które wydarzenia z 11 września 2001 roku uznało za atak na jednego z członków Paktu Północnoatlantyckiego.

Inwazja amerykańska rozbiła rządy talibów, ale obecność Amerykanów w Afganistanie trwała do końca sierpnia 2021 roku. Afganistan nie był jednak jedynym obszarem, na którym Stany Zjednoczone podejmowały działania zbrojne w następstwie ataków z 11 września. Amerykańskie wojska przeprowadziły także inwazję na Irak, co doprowadziło do obalenia rządów Saddama Husajna. W 2011 roku podczas Operacji Trójząb Neptuna siły amerykańskie zabiły Osamę bin Ladena w Pakistanie.

Od ataków na World Trade Center mija 20 lat. Cały czas odczuwane są jednak skutki wydarzeń z 11 września 2001 roku. Wiele osób, które brały udział w akcjach ratunkowych w walących się wieżach, cierpi na poważne problemy zdrowotne – choroby układu oddechowego, nowotwory i przewlekłe problemy psychiczne. Z myślą o nich został uruchomiony World Trade Center Health Program.

Amerykański prezydent Joe Biden wydał rozporządzenie, w którym nakazał przegląd, odtajnienie i ujawnienie rządowych dokumentów, które są związane z zamachami w 2001 roku. "Kiedy ubiegałem się o urząd prezydenta, zobowiązałem się do zapewnienia przejrzystości w kwestii odtajnienia dokumentów dotyczących ataków terrorystycznych na Amerykę 11 września 2001 roku. (…). Ponieważ zbliżamy się do 20. rocznicy tego tragicznego dnia, wypełniam moje zobowiązanie", powiedział w piątek Joe Biden. Rozporządzenie wymaga od prokuratora generalnego USA, aby odtajnione dokumenty zostały publicznie ujawnione w ciągu najbliższych sześciu miesięcy.

11 września 2021 roku jak co roku Amerykanie zbiorą się w Strefie Zero, w której stały bliźniacze wieże, i oddadzą hołd tragicznie zmarłym tamtego dnia. Rodziny setek ofiar zamachów z 11 września oświadczyły Bidenowi w zeszłym miesiącu, że nie będzie mile widziany na tegorocznych uroczystościach upamiętniających 20. rocznicę zamachów, jeśli wcześniej nie odtajni rządowych dokumentów, które mogłyby łączyć Arabię Saudyjską z atakiem – donosił "The Washington Post".

W ciągu ostatnich 20 lat powstało wiele filmów, które przedstawiały wydarzenia z 11 września 2001 roku. Ich celem było również oddanie hołdu i podtrzymanie pamięci o ofiarach tragicznych zamachów. W 2006 roku na ekrany kin wszedł film "United 93" w reżyserii Paula Greengrassa, który opowiada o bohaterstwie pasażerów czwartego z porwanych samolotów, którzy udaremnili zamiary porywaczy, sami rozbijając się w Shanksville. Swój film o zamachach z 11 września pod tytułem "World Trade Center" zrealizował również Oliver Stone.

Do tematu tragicznych wydarzeń z 2001 roku nawiązywali też muzycy. Hołd ofiarom oddali między innymi tacy artyści jak: Michael Jackson, Sinéad O’Connor, Bruce Springsteen czy zespoły The Cranberries i Camel.