Minister spraw zagranicznych Niemiec Frank-Walter Steinmeier 7 maja złoży oficjalną wizytę w Wołgogradzie, który na czas obchodów 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej wróci do dawnej nazwy - Stalingrad - poinformowała "Niezawisimaja Gazieta". Towarzyszyć mu będzie szef rosyjskiej dyplomacji Siergiej Ławrow. W czasie bitwy o Stalingrad, na którym załamała się ofensywa hitlerowskich Niemiec w wojnie z ZSRR, między sierpniem 1942 r. i lutym 1943 r. zginęło ok. 100 tys. żołnierzy.
Według moskiewskiego dziennika, który powołuje się na źródła w Wołgogradzie, wizyta Steinmeiera potrwa kilka godzin. Odwiedzi on Kurhan Mamaja - nekropolię i miejsce pamięci żołnierzy radzieckich poległych w bitwie stalingradzkiej - oraz cmentarz w Rossoszkach, na którym pochowani są polegli w tej bitwie żołnierze niemieccy.
Wołgograd zmieni nazwę
Wołgograd na czas obchodów 70. rocznicy zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami wróci do swojej wojennej nazwy - Stalingrad. Stanie się tak na mocy przyjętej w styczniu 2013 roku przez radnych Wołgogradu uchwały pozwalającej na wykorzystywanie nazwy Stalingrad w kontekście wydarzeń związanych z II wojną światową.
Wołgograd, milionowe miasto nad Wołgą, nosi obecną nazwę od 1961 roku. W latach 1925-1961 nazywano je Stalingradem, a wcześniej - w czasach monarchii i na początku rządów bolszewickich - Carycynem.
Przywódcy Niemiec zdecydowali, że w tym roku z powodu agresywnej polityki Rosji wobec Ukrainy nie będą obecni w Moskwie podczas parady wojskowej na Placu Czerwonym upamiętniającej 70. rocznicę zakończenia II wojny światowej w Europie. Kanclerz Angela Merkel postanowiła natomiast, że następnego dnia w towarzystwie prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina złoży wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza w Parku Aleksandrowskim pod murem Kremla.
Steinmeier w Stalingradzie
- O ile wiem, program wołgogradzkiej wizyty ministra spraw zagranicznych RFN nie jest jeszcze zatwierdzony. Jest decyzja o wizycie, jednak szczegóły są wciąż uzgadniane przez strony - oświadczył cytowany przez "Niezawisimą Gazietę" dyrektor Muzeum Bitwy Stalingradzkiej Aleksiej Wasin. Dodał, że "za jego pamięci" będzie to pierwsza wizyta szefa dyplomacji Niemiec na Kurhanie Mamaja. Także zespół memorialny w Rossoszkach dotąd odwiedzali tylko niemieccy ambasadorowie i attaches wojskowi.
Dyrektor Muzeum Bitwy Stalingradzkiej przekazał, że ceremonie z udziałem VIP-ów trwają tam zwykle około 40 minut. - Zwiedzania nie ma. Składane są kwiaty. Odbywa się zmiana warty honorowej. To wszystko - wyjaśnił.
Prawie 60 tys. niemieckich grobów
W czasie bitwy stalingradzkiej wzgórze 102, znane dzisiaj jako Kurhan Mamaja, było kluczowym punktem strategicznym - można było z niego kontrolować cały odcinek Wołgi w obrębie miasta. Wielokrotnie przechodziło w ręce Wehrmachtu i Armii Czerwonej. Po zakończeniu bitwy we wnętrzu kopca złożono ciała ponad 34 tys. poległych w jego okolicach radzieckich żołnierzy.
W latach 1963-1967 powstał tam zespół memorialny "Bohaterom bitwy stalingradzkiej". Upamiętnia on radzieckich uczestników walk o Stalingrad. Jego głównym elementem jest statua Matki Ojczyzny. Jest to postać kobiety trzymającej w ręku miecz; stoi w pozie wzywającej do walki. Statua ma 85 metrów wysokości.
Z kolei na cmentarzu w Rossoszkach spoczywają szczątki 58,5 tys. żołnierzy i oficerów Wehrmachtu poległych pod Stalingradem, a także w walkach na terytorium obecnego obwodu wołgogradzkiego, obwodu rostowskiego i Kałmucji. W miejscowości tej znajduje się również cmentarz żołnierzy radzieckich.
Bitwa dwóch milionów
Bitwa o Stalingrad toczyła się od 23 sierpnia 1942 roku do 2 lutego 1943 roku. Celem Niemców było zdobycie miasta, ważnego ze względu na plany zajęcia Kubania i Kaukazu. To z kolei miało odciąć wojska radzieckie od kaspijskiej ropy. W niektórych fazach bitwy po obu stronach brało w niej udział około 2 mln ludzi, prawie 2 tys. czołgów, ponad 2 tys. samolotów i 28 tys. dział.
Bitwa stalingradzka zakończyła się klęską Niemców i olbrzymimi stratami po obu stronach. Historycy uważają załamanie się niemieckiej ofensywy pod Stalingradem za przełomowe wydarzenie w II wojnie światowej, gdyż po tej klęsce wojska hitlerowskie bezpowrotnie straciły strategiczną inicjatywę.
W lutym 2013 roku w Wołgogradzie podczas obchodów 70. rocznicy zwycięstwa wojsk ZSRR w bitwie stalingradzkiej Putin oświadczył, że Stalingrad uczynił Rosję niezwyciężoną. "Stalingrad na wieki pozostanie symbolem jedności i niezwyciężonego ducha naszego narodu; symbolem prawdziwego patriotyzmu; symbolem największego zwycięstwa radzieckiego żołnierza wyzwoliciela" - oznajmił wtedy gospodarz Kremla.
Autor: adso\mtom / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Bundesarchiv