Prezydent Andrzej Duda z małżonką udają się w niedzielę z oficjalną wizytą do Norwegii. Prezydent spotka się z królem Haraldem V i premier Erną Solberg. Odbędzie też rozmowy w bazie Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych i wygłosi wykład w Norweskim Instytucie Noblowskim.
Prezydent rozpocznie wizytę w niedzielę od spotkania w polskiej ambasadzie w Oslo z Polonią, na którym wręczy odznaczenia państwowe. Według danych MSZ w Norwegii przebywa ok. 86 tys. zarejestrowanych obywateli polskich, szacunki nieoficjalne wskazują nawet na 120 tys.
Co w planach prezydenta?
Oficjalny program wizyty rozpocznie się w poniedziałek przed południem od ceremonii powitania polskiej pary prezydenckiej Andrzeja Dudy i Agaty Kornhauser-Dudy przez króla Norwegii Haralda V i królową Norwegii Sonję przed Pałacem Królewskim w Oslo. Następnie odbędzie się ceremonia złożenia wieńców przez prezydenta Andrzeja Dudę i króla Haralda V przed Pomnikiem Narodowym w Twierdzy Akershus. Kolejnym punktem wizyty będzie spotkanie prezydenta z przewodniczącym parlamentu Królestwa Norwegii Olemicem Thommessenem. Następnie Andrzej Duda będzie rozmawiał z premier Norwegii Erną Solberg. Po zakończeniu rozmowy planowane jest spotkanie prezydenta Dudy i premier Solberg z mediami. W poniedziałek wieczorem para prezydencka weźmie udział w oficjalnym obiedzie wydawanym w Pałacu Królewskim przez króla Norwegii Haralda V i królową Norwegii Sonję.
Forum Gospodarcze i śniadanie z rządem
We wtorek prezydent Andrzej Duda i król Norwegii Harald V zainaugurują obrady Polsko-Norweskiego Forum Gospodarczego. Następnie prezydent uda się do Norweskiego Instytutu Noblowskiego, gdzie wygłosi wykład na temat znaczenia przestrzegania prawa międzynarodowego dla pokoju na świecie. Kolejnym punktem wizyty będzie udział prezydenta Dudy i króla Norwegii w ceremonii podpisania listu intencyjnego między Polską Grupą Zbrojeniową S.A. a Kongsberg Defence and Aerospace AS. Bezpośrednio po tej ceremonii na dziedzińcu Twierdzy Akershus z udziałem Andrzeja Dudy i Haralda V odbędzie się prezentacja systemu rakietowego NASAMS. Następnie polska para prezydencka, a także król Harald V wezmą udział w oficjalnym śniadaniu wydawanym przez rząd Królestwa Norwegii. W środę prezydent złoży wizytę w Kwaterze Połączonego Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych w Reitan. Wieczorem w miejscowości Hakvik, położonej kilkanaście kilometrów na południe od Narwiku, prezydent złoży wieniec na grobach polskich żołnierzy, jeńców wojennych i cywilnych ofiar wojny w Hakvik. Zaplanowano wystąpienie prezydenta.
"Projekt ABC"
Prezydencki minister odpowiedzialny za sprawy zagraniczne Krzysztof Szczerski powiedział, że podstawowym celem wizyty prezydenta w Norwegii jest podkreślenie wagi współpracy z krajami skandynawskimi, w tym z Norwegią. - Chcemy, żeby państwa skandynawskie były drugim po Europie Środkowo-Wschodniej naturalnym obszarem regionalnym współpracy Polski; środowiskiem, z którym Polska nawiąże szczególne, strategiczne kontakty - powiedział Szczerski. Jak dodał, byłoby to dopełnienie "projektu ABC", czyli projektu współpracy regionalnej z państwami położonymi wokół trzech mórz: Adriatyku, Bałtyku i Morza Czarnego. - Kładziemy duży akcent na współpracę w regionie Morza Bałtyckiego, szczególnie z krajami skandynawskimi, która przez wiele lat była trochę na marginesie. Prezydent bardzo liczy, że wizyta w Norwegii, później w Danii, a w przyszłości także w Szwecji i Finlandii, odbuduje potencjał politycznej współpracy ze Skandynawią - powiedział prezydencki minister.
Szczerski powiedział, że prezydent podczas wizyty odbędzie szereg rozmów politycznych dotyczących relacji dwustronnych, m.in. z premier Solberg. - Prezydentowi właściwie podczas całej wizyty będzie towarzyszył król Norwegii Harald V, dla którego podczas oficjalnego obiadu zagra ubiegłoroczny finalista konkursu Chopinowskiego Szymon Nehring - poinformował Szczerski. Andrzej Duda otworzy też polsko-norweskie forum biznesowe, w którym wezmą udział m.in. przedstawiciele polskiego przemysłu stoczniowego i obronnego, a także przedsiębiorstw energetycznych. - Będziemy rozmawiać o dużym kontrakcie na gazociąg. Będzie też dyskusja o współpracy przemysłów zbrojeniowych; zostanie podpisany list intencyjny pomiędzy Polską Grupą Zbrojeniową i norweskim wytwórcą uzbrojenia dotyczący współpracy - poinformował prezydencki minister.
O szczycie NATO
Jak powiedział, prezydent będzie też gościem Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych Norwegii w bazie w Reitan. - To będzie spotkanie zamknięte o wysokiej klauzuli tajności. Będziemy rozmawiać o kwestiach strategicznych dotyczących wojskowego wymiaru szczytu NATO; o tym, jak należy adekwatnie odpowiedzieć na zagrożenia pojawiające się wokół NATO - mówił Szczerski. Ważnym wymiarem wizyty prezydenta w Norwegii, mówił prezydencki minister, będzie też rozmowa z norweskimi politykami o praktycznym - wojskowym i politycznym - wymiarze szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego, który odbędzie się w Warszawie na początku lipca. - Od szczytu dzielą nas już tygodnie, a nie miesiące. Dochodzimy do ostatecznych decyzji, na których nam zależy, (czyli decyzji dotyczących) komponowania tej wzmocnionej obecności NATO na wschodniej flance - powiedział Szczerski.
Szczyt NATO, pod przewodnictwem sekretarza generalnego Jensa Stoltenberga, odbędzie się w dniach 8-9 lipca w Warszawie. Wezmą w nim udział przywódcy państw i rządów 28 krajów członkowskich oraz państw partnerskich. Przewidywane tematy szczytu to odpowiedź na zagrożenia ze wschodu i południa, w tym decyzje dotyczące zwiększenia obecności wojskowej na wschodnich obrzeżach sojuszu, a także dalsze rozszerzanie NATO. W ostatnim czasie dowództwo sił USA w Europie poinformowało, że w lutym 2017 roku USA rozpoczną zwiększanie swych sił lądowych w Europie poprzez ciągłe rotacyjne przemieszczanie tam brygad pancernych. Brygada wojsk pancernych ma zostać wysłana na rotacyjne turnusy w celu ćwiczeń do krajów Europy Wschodniej: Polski, Rumunii, Bułgarii, Litwy, Łotwy i Estonii. W Norweskim Instytucie Noblowskim prezydent wygłosi wykład na temat prawa i pokoju. Jak mówił Szczerski, prezydent podczas swego pierwszego wystąpienia na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ jesienią 2015 roku zapowiedział, że podczas prezydentury będzie podkreślał znaczenie prawa międzynarodowego dla pokoju na świecie. - Jako orędownik przestrzegania prawa międzynarodowego prezydent został zaproszony do wygłoszenia wykładu w Norweskim Instytucie Noblowskim - mówił Szczerski.
W hołdzie poległym
Ostatniego dnia wizyty, w środę, prezydent odwiedzi cmentarz żołnierzy, którzy walczyli o Narwik - powiedział Szczerski. - Andrzej Duda będzie pierwszym polskim prezydentem, który odwiedzi ten cmentarz, który - dzięki staraniom prezydenta - Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa odnowiła w tym roku - zaznaczył. Bitwa o Narwik między siłami niemieckimi a alianckim Korpusem Ekspedycyjnym trwała od 9 kwietnia do 8 czerwca 1940. W bitwie wzięła udział Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich dowodzona przez gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza, która w trakcie walk straciła 97 żołnierzy, 28 zaginęło, a 189 zostało rannych. W walkach pod Narwikiem brały udział polskie niszczyciele ORP "Grom", "Burza" i "Błyskawica". "Grom" został 4 maja zatopiony przez niemiecki bombowiec (zginęło 59 członków załogi). Polskie statki pasażerskie MS "Chrobry", MS "Batory" i MS "Sobieski" – jako transportowce wojska – również uczestniczyły w tej operacji.
Autor: mw/ja / Źródło: PAP