Gerald Ford, Augusto Pinochet, Borys Jelcyn i Jean-Marie Lustiger - każdy z nich walczył i działał w imię swoich najgłębszych przekonań. Wszyscy odeszli w ciągu ostatniego roku.
Borys Jelcyn Całe życie spędził jako działacz komunistycznej partii. W 1987 po krytyce reform przeprowadzanych przez szefa partii Michaiła Gorbaczowa, które nazywał "połowicznymi", został usunięty z stanowiska - ale jednocześnie zdobył popularność w reformatorskim skrzydle partii. Stanął do wyborów na urząd prezydenta największej z radzieckich republik (Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej) - i wygrał je.
Wkrótce po objęciu przez niego urzędu przeciwko Gorbaczowowi zorganizowano tzw. pucz Janajewa. "Starzy towarzysze" próbowali bez powodzenia odsunąc reformatora od kierowania Związkiem Radzieckim. Prawdziwym zwycięzcą tego starcia okazał się Jelcyn, który był głównym organizatorem i symbolem oporu przeciwko puczystom.
Wzmocniona pozycja pozwoliła mu zmarginalizować Gorbaczowa. 8 grudnia 1991 w Puszczy Białowieskiej zawarł z prezydentami Ukrainy i Białorusi porozumienie o rozwiązaniu ZSRR. Sam Jelcyn został prezydentem niepodległej Federacji Rosyjskiej ,a w 1996 r. wybrany został na prezydenta po raz drugi (rywalizował o to stanowisko z Giennadijem Ziuganowem, wygrał w drugiej turze przewagą 53,8% do 40,3% głosów).
31 grudnia 1999 zrzekł się funkcji prezydenta, motywując to złym stanem zdrowia. Pełniącym obowiązki prezydenta do czasu rozpisania wyborów został mało znany wtedy Władimir Władimirowicz Putin.
Jelcyn dla Polski W 1992 roku podczas wizyty Borysa Jelcyna w Warszawie Lech Wałęsa przekonał go do wycofania rosyjskich wojsk z terytorium Polski. To ustępstwo i inne działania Jelcyna naraziły go na miano likwidatora potęgi Związku radzieckiego i niechęć wielu Rosjan.
Za prezydentury Jelcyna Polska mogła żyć nadzieją, że sprawa zbrodni katyńskiej znajdzie sprawiedliwe rozwiązanie. W 1992 Jelcyn zdecydował o przekazaniu Polsce dokumentów związanych ze sprawą, w tym także kopię rozkazu Berii z 1940 roku, w której nakazał on zamordowanie 25700 polskich oficerów.
Borys Jelcyn zmarł 23 kwietnia 2007 w Moskwie. Jego pogrzeb odbył się dwa dni później na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie. W Rosji ogłoszono tego dnia żałobę narodową. Pochowano go z honorami należnymi głowie państwa i zwierzchnikowi sił zbrojnych. Hołd oddał mu obecny prezydent Rosji Władimir Putin. Trumnę do grobu złożono przy dźwiękach hymnu Rosji. Oddano honorową salwę armatnią.
Wśród kilkuset uczestników pogrzebu były osobistości z zagranicy, m.in. były prezydent Polski Lech Wałęsa, prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka, premier Ukrainy Wiktor Janukowycz, a także byli prezydenci USA – Bill Clinton i George Bush senior.
Augusto Pinochet 11 września 1973 chilijska armia dowodzona przez generała Pinocheta, na podstawie uchwały parlamentu z dnia 22 sierpnia wzywającej wojsko do podjęcia działań wobec rządu, dokonała zamachu stanu w kraju. Władz pozbawiono urzędującego prezydenta Salvadora Allende, któremu zarzucano dążenie do wprowadzenia komunizmu w kraju.
Junta wojskowa, na której czele stanął Pinochet, zawiesiła działanie konstytucji, parlamentu, wszystkich partii politycznych, związków zawodowych, i wprowadziła ostrą cenzurę prewencyjną we wszystkich mediach. Równolegle podjęto szeroką akcję represyjną przeciw wszystkim działaczom partii lewicowych.
Podczas samego zamachu stanu poniosło śmierć około 1000 osób , egzekucje przeprowadzane w następnych dniach pochłonęły kolejne 500 ofiar.
Reżim Pinocheta pozostał u władzy do roku 1989. Szacunki liczby represjonowanych w tym okresie są mocno zróżnicowane: zamordowanych zostało lub zaginęło nie mniej niż 3200 osób, ale niektóre źródła mówią o licznie bliskiej 30 tysięcy. Rządy Pinocheta przyniosły natomiast rozkwit gospodarczy kraju.
4 stycznia 1978, odbył się pierwszy plebiscyt, w którym, wg oficjalnych wyników 78% wyborców opowiedziało się za kontynuacją władzy i podjętych reform przez gen. Pinocheta. W drugim plebiscycie, 11 września 1980, 67% głosujących poparło nową konstytucję, na mocy której Pinochet miał rządzić do 1988.
Kolejny plebiscyt z roku 1988 skończył się jednak porażką Pinocheta. Zgodnie z obietnicą ogłosił zwykłe wybory prezydenckie w 1989, w których on sam już nie kandydował. Zwycięzcą wyborów z 1989 r. został Patricio Aylwin, lider partii centro-chrześcijańskiej.
Pinochet po długich negocjacjach przekazał władzę nowemu prezydentowi, zachowując dla siebie stanowisko głównodowodzącego armii do 1998 oraz dożywotnie, nie podlegające wyborom, miejsce w Senacie, które miało gwarantować mu immunitet polityczny do końca życia. Jednak ostatnie lata jego życia to pasmo sądowych sporów zmierzających do postawienia go przed sądem.
Zwolennicy Pinocheta wskazują, że przeprowadzony przez niego zamach zapobiegł przekształceniu Chile w państwo komunistyczne, do czego dążył Allende i, że w perspektywie historycznej jego rządy okazały się sukcesem. Sukces ten miał umożliwić wprowadzenie w kraju sprawnej gospodarki rynkowej, która w latach 90., już po jego odejściu od władzy umożliwiła wejście na drogę stabilnego wzrostu gospodarczego, unikalnego w skali całej Ameryki Południowej.
Jego przeciwnicy oskarżają go o zniszczenie na długie lata raczkującej demokracji, odrzucając oskarżenia obalonego Allende o próby wprowadzania przez niego reżimu w stylu kubańskim. Zdaniem jego przeciwników, rządy Pinocheta dały w efekcie długoletni okres stagnacji ekonomicznej, związanej ze stałym, wysokim bezrobociem i równie wysoką inflacją, z której wydobyły kraj dopiero reformy jego demokratycznie wybranych następców.
Gerald Ford Był prezydentem w latach 1974-77. Jako jedyny w amerykańskiej historii stanowisko wiceprezydenta, a następnie prezydenta piastował nigdy nie będąc wybranym, a jedynie nominowanym w ramach 25 poprawki do konstytucji. Przed objęciem prezydentury i wiceprezydentury przez 25 lat reprezentował stan Michigan w Izbie Reprezentantów, przy czym od 1965 pełnił funkcję lidera mniejszości. Prezydentem został w następstwie ustąpienia Richarda Nixona, powszechnie potępianego za wykorzystanie służb specjalnych w aferze Watergate.
Jego kadencja przyniosła koniec wojny w Wietnamie i całkowite wycofanie amerykańskich wojsk z tego kraju. Jego prezydentura przyniosła także znaczne polepszenie kontaktów ze Związkiem Radzieckim. Na samym początku swojej kadencji uniewinnił swojego poprzednika z zarzutów związanych z aferą Watergate, co prawdopodobnie sprawiło, że poniósł sromotną porażkę w prezydenckich wyborach roku 1977.
Gerald Ford 12 listopada 2006 pobił rekord Ronalda Reagana, zostając najdłużej żyjącym prezydentem w amerykańskiej historii (w sumie 93 lata, 5 miesięcy i 12 dni). Był ponadto drugim (po Herbercie Hooverze) najdłużej żyjącym po opuszczeniu Białego Domu – 29 lat, 11 miesięcy i 6 dni. W wieku 93 lat zmarł 27 grudnia 2006 roku.
Jean-Marie Lustiger Aron Lustiger pochodził z rodziny będzińskich Żydów, która wyemigrowała z Polski na początku XX wieku i osiadła we Francji. W okresie okupacji Francji jego rodzice zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego, matka zmarła w Auschwitz. Młody Lustiger znalazł schronienie u zaprzyjaźnionej rodziny katolickiej w Orleanie i sam przyjął religię katolicką; przy chrzcie 21 sierpnia 1940 zmienił imię Aron na Jean-Marie. Po wojnie studiował literaturę na Sorbonie oraz w Seminarium duchownym (Séminaire des Carmes), będącym wydziałem paryskiego Instytutu Katolickiego. Przyjął święcenia kapłańskie 17 kwietnia 1954.
Ks. Lustiger pracował przez wiele lat przede wszystkim jako duszpasterz środowisk akademickich i studenckich. W tym czasie poznał André Vingt-Trois, swojego późniejszego następcę na katedzre arcybiskupa Paryża. Ks. Lustiger kierował Centrum Richelieu, zajmując się kapelanami uczelni powstających w regionie paryskim. Od 1969 był proboszczem jednej z parafii w Paryżu (Sainte-Jeanne-de-Chantal).
Kariera biskupa
10 listopada 1979 został mianowany biskupem Orleanu; sakry biskupiej w Orleanie 8 grudnia 1979 udzielił mu kardynał François Marty, ówczesny arcybiskup Paryża. Po przejściu kardynała Marty'ego w stan spoczynku (styczeń 1981) Lustiger został kolejnym arcybiskupem Paryża, jednocześnie ordynariuszem dla wiernych obrządków wschodnich, zamieszkałych we Francji (bez własnego ordynariusza). 2 lutego 1983 Jan Paweł II wyniósł Lustigera do godności kardynalskiej, z tytułem prezbitera Ss. Marcellino e Pietro (w listopadzie 1994 przeniesiony na prezbitera S. Luigi dei Francesi).
Zrezygnował z rządów archidiecezją paryską w lutym 2005, jeszcze przez miesiąc pozostawał zwierzchnikiem archidiecezji jako administrator apostolski. Zastąpił go dotychczasowy arcybiskup Tours André Vingt-Trois (któremu w 1988 udzielił sakry biskupiej). W marcu 2005 Lustiger zrezygnował także z funkcji ordynariusza dla wiernych obrządków wschodnich. Był Honorowym Obywatelem Będzina.
Moim patronami byli arcykapłan Aaron, św. Jan – umiłowany uczeń i Matka Boża, Służebnica Słowa. Ja zaś otrzymałem wiarę, otrzymałem Chrzest, ale do końca pozostałem Żydem, jak wszyscy apostołowie" Napis na grobie kardynała Lustiger
Kard. Lustiger zmarł 5 sierpnia 2007 o godz. 19.30 w paryskim szpitalu Maison Médicale Jeanne-Garnier. Został pochowany 10 sierpnia w krypcie katedry Notre-Dame w Paryżu. Mszę pogrzebową celebrowaną przez abp. Vingt-Trois poprzedziła żydowska modlitwa Kadisz za zmarłego, poprowadzona przez Arno Lustigera - kuzyna kardynała, a jego stryjeczny prawnuk Jonas przeczytał psalm i wysypał do stojącej na trumnie misy. Było to wolą zmarłego, aby ziemię zebraną w Ogrodzie Oliwnym w Jerozolimie i Klasztorze Kuszenia koło Jerycha położyć wraz z nim do grobu.
Źródło: tvn24.pl, Wikipedia
Źródło zdjęcia głównego: TVN24