W niedzielnym referendum niepodległościowym w Nowej Kaledonii 56,9 procent głosujących opowiedziało się przeciwko oderwaniu od Francji. Archipelag pozostanie francuskim terytorium zamorskim - wynika ze wstępnych wyników plebiscytu, podawanych przez lokalne media. Prezydent Francji Emmanuel Macron powiedział, że "jest dumny z tego wyboru".
Emmanuel Macron w wystąpieniu telewizyjnym podkreślił, że zagłosowanie za pozostaniem u boku Francji oznacza, że na wyspach Nowej Kaledonii "wygrał duch dialogu".
Prezydent - w przemówieniu zaadresowanym do mieszkańców tego zamorskiego terytorium - kilkakrotnie podkreślił, że jest dumny, również jako szef państwa, że mieszkańcy archipelagu "w sposób suwerenny i przy pełnym zrozumieniu tej kwestii wybrali Francję".
Macron wcześniej mówił, że nie chce angażować się w wybór, którego dokonają mieszkańcy archipelagu, dodawał jednak, że "Francja byłaby mniej piękna bez Nowej Kaledonii". Przypomniał, że terytorium to ma znaczenie strategiczne w regionie, którym w dużym stopniu przestały się interesować Stany Zjednoczone i gdzie "Chiny, krok po kroku, budują swoją hegemonię".
W poniedziałek premier Francji Edouard Philippe spotka się z władzami Nowej Kaledonii, aby podjąć rozmowy o przyszłości archipelagu.
Referendum w Nowej Kaledonii
Do głosowania uprawnionych było blisko 175 tysięcy obywateli. Mieli oni odpowiedzieć na pytanie, czy chcą, "aby Nowa Kaledonia otrzymała pełną suwerenność i stała się niepodległa".
Frekwencja w referendum wyniosła 79,8 proc. - podała telewizja w Nowej Kaledonii.
Ze wstępnych rezultatów cytowanych przez lokalne media wynika, że 56,9 procent głosujących opowiedziało się za zachowaniem dotychczasowego statusu.
Od dłuższego czasu utrzymują się napięcia między ludnością rdzenną - Kanakami, którzy dążą do niepodległości - i potomkami francuskich osadników lojalnymi wobec Paryża.
Referendum było bacznie obserwowane przez sąsiadów melanezyjskiego archipelagu - Australię i Nową Zelandię - które zdecydowanie wolałyby, aby Nowa Kaledonia pozostała związana z Francją, co oznaczałoby, że w regionie, który chcą kontrolować coraz bardziej asertywne Chiny, zachowane zostają jednak interesy europejskie - pisze AFP.
Porozumienie z Numei
Niedzielne referendum było realizacją postanowień podpisanego w 1998 roku porozumienia, zwanego porozumieniem z Numei, stolicy Nowej Kaledonii. Miało ono położyć kres sporom i otwartym konfliktom między zwolennikami pozostania terytorium zamorskim Francji i należącymi głównie do społeczności Kanaków - rdzennej ludności wysp - zwolennikami niepodległości. Zgodnie z nim do końca 2018 roku miało zostać przeprowadzone referendum niepodległościowe.
Mimo, że w niedzielnym głosowaniu mieszkańcy archipelagu nie zagłosowali za oderwaniem się od Francji, to zgodnie z porozumieniem z Numei do roku 2022 przeprowadzone muszą być jeszcze dwa referenda niepodległościowe.
Nowa Kaledonia otrzymuje od Paryża co roku subsydia rzędu 1,3 miliardów euro i wielu obywateli obawia się, że gospodarka archipelagu nie wytrzyma bez tego wsparcia finansowego.
W gestii rządu francuskiego pozostają sprawy polityki zagranicznej i obrony. Rząd Francji reprezentuje wysoki komisarz mianowany przez prezydenta. Pod względem administracyjnym Nowa Kaledonia podzielona jest na trzy jednostki terytorialne - prowincje (północną, południową i Wyspy Lojalności).
Główna wyspa zamieszkanej przez blisko 280 tysięcy osób Nowej Kaledonii położona jest około 1,2 tysiąca kilometrów na wschód od Australii oraz blisko 20 tysięcy kilometrów od Paryża. Na archipelagu znajduje się jedna czwarta światowych złóż niklu, który wykorzystywany jest między innymi do produkcji baterii.
Kolonia francuska
Nowa Kaledonia stała się kolonią francuską w roku 1853. Od roku 1946 jest terytorium zamorskim Francji, a od 1998 roku jest też francuską "wspólnotą sui generis" o szerokiej autonomii.
Jeśli większość mieszkańców, z których 45 procent to rdzenni Kanakowie, zagłosowałaby za niepodległością, byłoby to pierwsze terytorium, które odłączyłoby się od Francji od 1980 roku, gdy niepodległość ogłosiło położone na północ od Nowej Kaledonii Vanuatu.
W 1985 roku przez pół roku na Nowej Kaledonii trwał stan wyjątkowy, a Francja wysłała na to terytorium dodatkowe siły zbrojne. Była to reakcja na tzw. bunt Kanaków. Konflikt między ludnością rdzenną a potomkami europejskich osadników jest widoczny do dziś. To głównie Kanakowie opowiadają się teraz za uzyskaniem niepodległości.
Autor: mb,mm, momo//kg, adso / Źródło: PAP, Reuters
Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia (CC BY-SA 3.0)