- Odkrycie laureata Nagrody Nobla z chemii fundamentalnie zmieniło wyobrażenia chemików o budowie ciał stałych - napisał Komitet Noblowski w uzasadnieniu przyznania tegorocznej nagrody Danielowi Shechtmanowi. Izraelski naukowiec został uhonorowany za odkrycie kwazikryształów.
Wyjątkowość odkrytej przez noblistę z Izraela szczególnej formy ciał stałych, tj. kwazikryształów, polega na tym, że układy atomów są w nich upakowane w sposób regularny, ale niepowtarzalny.
Nie muszą się powtarzać
Przed odkryciem Shechtmana naukowcy wierzyli, że atomy są upakowane w kryształach w symetrycznych układach, regularnie się powtarzających. Badacze uważali, że taka powtarzalność jest niezbędna by uzyskać kryształ.
Jednak obrazy uzyskane przez Shechtmana 8 kwietnia 1982 r. w mikroskopie elektronowym pokazały coś przeczącego dotychczasowym prawom natury: okazało się, że układy atomów w kryształach nie muszą się powtarzać. Tego dnia przyszły noblista odkrył kwazikryształy.
Są w najbardziej wytrzymałej stali
- Kwazikryształy są obecne w najbardziej wytrzymałej stali, stosowanej m.in. do produkcji żyletek i igieł używanych w operacjach okulistycznych - pokreślił Komitet Noblowski.
Jak wynika z opracowań opublikowanych przez Komitet, materiały zbudowane z kwazikryształów, odkrytych w 1982 r. przez tegorocznego noblistę z Izraela, są wyjątkowo odporne na korozję i przywieranie.
To odkrycie fundamentalnie zmieniło wyobrażenia chemików o budowie ciał stałych Komitet Noblowski
Naukowcy - czytamy na stronie - prowadzą obecnie eksperymenty nad wykorzystaniem tych struktur do powlekania naczyń kuchennych, przy produkcji elementów energooszczędnych lamp diodowych (LED) oraz warstw izolacyjnych w silnikach.
Shechtman za swoje odkrycie otrzyma nagrodę w wysokości 10 mln koron szwedzkich, czyli ok. 1,5 mln dolarów. 70-letni naukowiec pracuje w Izraelskim Instytucie Technologicznym (Technion - Israel Institute of Technology) w Hajfie.
Trzeci przyznany Nobel
To trzeci Nobel przyznany w tym roku. W poniedziałek przyznano nagrodę w dziedzinie medycyny, a we wtorek - fizyki.
Nagroda z dziedziny chemii jest jedną z pięciu, oryginalnie ufundowanych przez Alfreda Nobla. Pierwszym laureatem był w 1901 roku Holender Jacobus Henricus van 't Hoff. W ubiegłym roku otrzymało ją trzech naukowców Richard Heck, Ei'ichi Negishi, Akira Suzuki. Doceniono ich za katalizowane palladem reakcje sprzęgania krzyżowego w syntezie organicznej.
Źródło: Reuters, tvn24.pl, PAP
Źródło zdjęcia głównego: TVN24