Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawy przeciwko Węgrom. Dotyczą one regulacji dotyczących szkolnictwa wyższego, finansowania organizacji pozarządowych i - podobnie jak w przypadku Polski i Czech - niewykonania decyzji o relokacji uchodźców. Zaostrzono także procedurę o naruszenie prawa w związku z węgierskimi regulacjami dotyczącymi przepisów azylowych.
Komisja Europejska wszczęła procedurę przeciwko Węgrom w sprawie ustawy dotyczącej organizacji pozarządowych finansowanych z zagranicznych środków w lipcu, zarzucając temu krajowi, że ustawa jest niezgodna z prawem unijnym.
Co w ustawie o NGO?
Zgodnie z tą ustawą każda organizacja pozarządowa, która w ciągu roku otrzymała co najmniej 7,2 miliona forintów (24 tysięcy euro) wsparcia z zagranicy, musi w ciągu 15 dni zgłosić ten fakt w sądzie. Powyższa suma nie dotyczy pochodzącego z UE wsparcia otrzymanego za pośrednictwem jednostek budżetowych. Podmioty, które zadeklarują, że stały się "organizacją wspieraną z zagranicy", będą musiały niezwłocznie ogłosić to na swojej stronie internetowej, a także w swoich publikacjach. Uzasadniając konieczność przyjęcia ustawy, rządząca na Węgrzech centroprawicowa partia Fidesz podkreślała, że społeczeństwo powinno wiedzieć, jakie interesy reprezentują dane organizacje, oraz wskazywała wyzwania związane z przepływami pieniędzy z niejasnych źródeł, takie jak pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu. Po lipcowej decyzji KE o wszczęciu procedury o naruszenie prawa ministerstwo sprawiedliwości w Budapeszcie oznajmiło, że rząd Węgier nie ugnie się pod presją i obstaje przy większej przejrzystości organizacji finansowanych z zagranicy. Jak przekazała KE w uzasadnieniu czwartkowej decyzji, węgierska ustawa dotycząca organizacji pozarządowych otrzymujących dotacje z zagranicy "dyskryminuje i nieproporcjonalnie ogranicza darowizny z zagranicy dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego". Komisja jest również zdania, że Węgry łamią prawo do wolności zrzeszania się oraz prawo do ochrony życia prywatnego i danych osobowych, zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. KE uważa, że ustawa może "zniechęcić ludzi do przekazywania darowizn z zagranicy organizacjom społeczeństwa obywatelskiego na Węgrzech". Powołuje się też na zapisy w traktatach europejskich dotyczące swobodnego przepływu kapitału. "Swobodny przepływ kapitału jest jedną z czterech podstawowych swobód jednolitego rynku europejskiego" - wskazała.
Kontrowersyjna ustawa o szkolnictwie
W przypadku uchwalonej w kwietniu 2017 roku nowelizacji węgierskiej ustawy o szkolnictwie Komisja oceniła, że "wprowadza ona nieproporcjonalne ograniczenia wobec działań uniwersytetów z i spoza Unii Europejskiej". Podpisana w kwietniu przez prezydenta Janosa Adera ustawa przewiduje, iż na Węgrzech będą mogły działać tylko te wydające dyplomy zagraniczne szkoły wyższe spoza Unii Europejskiej, które dysponują międzypaństwową umową popierającą ich działalność. Innym warunkiem będzie posiadanie przez nie placówki edukacyjnej w kraju pochodzenia. Uczelnie, które nie będą spełniać tych warunków, od 1 stycznia 2019 roku nie będą mogły przyjmować nowych studentów. Zdaniem krytyków ustawa jest skierowana głównie przeciw założonemu przez amerykańskiego finansistę George'a Sorosa Uniwersytetowi Środkowoeuropejskiemu (CEU), który prowadził nauczanie wyłącznie na Węgrzech. KE podała w czwartek, że skierowała sprawę do Trybunału, bo zmieniona ustawa nie jest zgodna "z wolnością instytucji szkolnictwa wyższego w zakresie świadczenia usług i osiedlania się w dowolnym miejscu w UE".
"Ponadto Komisja jest zdania, że nowe przepisy są sprzeczne z prawem do wolności akademickiej, prawem do edukacji i swobodą prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej i prawem UE" - podkreślono.
Kolejny etap procedury
Również w czwartek Komisja Europejska podjęła decyzję o przejściu do kolejnego etapu unijnej procedury o naruszenie prawa wobec węgierskich regulacji dotyczących prawa azylowego. Ten etap to wysłanie tak zwanej uzasadnionej opinii.
W trzecim etapie Komisja Europejska może zadecydować o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości. Węgry mają dwa miesiące na odpowiedź na zarzuty KE.
Autor: mart//kg / Źródło: PAP