Od 2010 roku, od kiedy Katar otrzymał prawo organizacji piłkarskiego mundialu, przy budowie infrastruktury z tym związanej życie straciło ponad 6,5 tysiąca robotników z Azji Południowej - wynika ze śledztwa dziennika "The Guardian". Mistrzostwa świata w Katarze odbędą się w 2022 roku.
Od grudnia 2010 roku co tydzień w Katarze umiera średnio 12 robotników z Indii, Nepalu, Pakistanu, Bangladeszu i Sri Lanki - wyliczyła brytyjska gazeta, opierając się na oficjalnych danych. W rzeczywistości liczba zmarłych podczas budowy stadionów i katarskiej infrastruktury może być znaczne wyższa.
Wśród ofiar śmiertelnych jest 1641 Nepalczyków. Warunki pracy są bardzo ciężkie. Nie mamy odpowiednich zabezpieczeń na budowach, zwłaszcza pracując na wysokościach. Ludzie mdleją z gorąca - tłumaczy Sushil Shrestha, robotnik budowlany, który pracował w Katarze przez trzy lata.
Czytaj więcej: Katar chwali się tempem prac
Jego relację potwierdza między innymi śledztwo niemieckiej telewizji WDR z czerwca 2019 roku. Dziennikarz stacji nagrał ukrytą kamerą warunki, w jakich mieszkali pracownicy firmy Design Maintenance, podwykonawcy przy budowie stadionu Al Thumama na 40 tysięcy widzów.
Nepalscy robotnicy gnieździli się w małych pokojach, a z jednej ubikacji korzystało 200 osób. Pracodawca zabrał im paszporty i przestał płacić. - Nie mogę już tego znieść. Chciałbym już tylko wrócić do domu. Nawet nie mogę zadzwonić do rodziny w Nepalu. Gdyby tylko firma zapłaciłaby nam należne pieniądze - mówił Dil Prasad w nagraniu wideo.
"Klejnoty koronne" mistrzostw świata
Nagendra Yadav opowiadał, jak siedmiu robotników zostało pobitych w biurze firmy Tawasol związanej z budową stadionu Al Bayt. - Kiedy chorowaliśmy, nie mogliśmy zostać w łóżku. Karano nas, przetrzymując na zewnątrz w upale - opowiada. - Pracownicy opowiadali nam o warunkach pracy przy stadionie Al Bayt bez zapłaty, wstrzymywanej miesiącami. To pokazuje, jak łatwo jest wykorzystywać robotników budujących jeden z "klejnotów koronnych" mistrzostw świata - cytuje tygodnik "Nepali Times" wypowiedź dyrektora sekcji sprawiedliwości ekonomicznej i społecznej Steve’a Cockburna z raportu organizacji Amnesty International. Raport opisuje przypadki zalegania z wypłatą sięgające 7 miesięcy.
"Żeby wyjechać do takiej pracy, robotnicy i tak płacą po kilka tysięcy dolarów pośrednikom"
Sushil Shrestha tłumaczy, że katarscy pracodawcy mogli nie płacić swoim pracownikom przez tzw. system kafala. - Nie można było zmienić pracodawcy, bo jest się do niego przywiązanym pozwoleniem na pracę. Wtedy może zrobić ci wszystko - zaznacza.
Sahiba Gill, amerykańska badaczka zajmująca się między innymi nepalskimi robotnikami migracyjnymi, w rozmowie podkreśla, że system kafala stawia pracowników w asymetrycznej relacji w stosunku do pracodawcy. - Żeby wyjechać do takiej pracy, robotnicy i tak płacą po kilka tysięcy dolarów pośrednikom - dodaje.
Pośrednik z Katmandu, z którym rozmawiał Polską Agencją Prasową, przyznał, że stawka wynosi około 2-4 tysiąca dolarów. Według dziennika "The Kathmandu Post" za pracę w policji katarskiej należy zapłacić agencji 6 tysięcy dolarów. W ostatniej dekadzie do Kataru wyjeżdżało 20-120 tysięcy Nepalczyków rocznie. Aż 25 procent PKB Nepalu pochodzi z przekazów pieniężnych przesyłanych do kraju przez robotników migracyjnych.
"Dwóch pracowników zmarło na stadionie na moich oczach. Byliśmy w szoku"
System pozwoleń kafala zniesiono dopiero pod koniec sierpnia 2020 roku. Podwyższono minimalną pensję do 1 tysiąca rialów (ok. tysiąc złotych), a pracownik na tym samym pozwoleniu o pracę już może zmienić pracodawcę.
- Gdyby przez ostatnie 10 lat FIFA (Międzynarodowa Federacja Piłkarska) wykorzystała swoje wpływy i popchnęła Katar w stronę reform, nie słyszelibyśmy takich opowieści robotników ciepiących 2,5 roku przed rozpoczęciem mistrzostw - uważa Cockburn z Amnesty.
Eksperci przypominają, że reforma systemu kafala nie oznacza automatycznie poprawy warunków na budowach. - Dwóch pracowników zmarło na stadionie na moich oczach. Byliśmy w szoku. Odmówiliśmy pracy, ale przełożony nas do niej zmusił - opowiadał Nagendra Yadav telewizji WDR.
Sahiba Gill zwraca uwagę, że takie przypadki traktowane są przez władze Kataru jako zgony z przyczyn naturalnych. "The Guardian" wyliczył, że 69 procent zgonów Indusów, Banglijczyków i Nepalczyków klasyfikuje się jako właśnie takie, tylko wśród Hindusów - aż 80 procent. Władze Kataru nie przeprowadzają autopsji, a jako przyczynę śmierci wskazuje się zazwyczaj niewydolność oddechową lub atak serca.
"Jedziemy do pracy, ale tak jakby na wojnę"
"The Kathmandu Post" wyliczył, że przed pandemią na lotnisku w Katmandu codziennie lądowały trzy trumny z ciałami robotników migracyjnych z Zatoki Perskiej. - Jedziemy do pracy, ale tak jakby na wojnę - mówi Biju Gurung, który na początku pandemii wrócił z Kataru.
W połowie marca 2020 roku katarskie władze spędziły tysiące robotników do izolowanych obozów pod pretekstem przeprowadzania testów na koronawirusa. Amnesty International określiło warunki panujące w tych obozach jako "nieludzkie" - ludzie stłoczeni na małych przestrzeniach dostawali po kawałku chleba i trochę wody na cały dzień.
- Wysłano nas do Nepalu. Nie mogliśmy się spakować, nikt nie zapłacił nam zaległych pensji - opowiada Gurung. - Czy wrócę? A jaką mam alternatywę w Nepalu? - mówi, dodając jednak, że na razie nie ma na to pieniędzy.
Źródło: PAP