|

Mówili o nim "izraelski Walt Disney". Ale miał też drugie życie

Józef Bau, najwybitniejszy fałszerz Mossadu
Józef Bau, najwybitniejszy fałszerz Mossadu
Źródło: archiwum rodzinne Clila i Hadasa Bau
Tworzył paszporty i inne dokumenty potrzebne agentom zaangażowanym w pojmanie Adolfa Eichmanna w Argentynie. Bardzo prawdopodobne, że sfabrykował dokument również samemu Eichmannowi - mówi o Józefie Bau, artyście, poecie, "izraelskim Walcie Disneyu", ocalałym z Holokaustu, Renata Baume, autorka jego biografii "Będziesz moim słońcem. Opowieść o Józefie i Rebece Bauach".Artykuł dostępny w subskrypcji

Józef Bau urodził się w Krakowie w 1920 roku w żydowskiej rodzinie. W 1943 roku trafił do obozu w Płaszowie. Ożenił się potajemnie z Rebeką Tannenbaum. Ich ślub został upamiętniony w filmie "Lista Schindlera" Stevena Spielberga. Po wojnie Bau wyemigrował do Izraela.

- Józef był fałszerzem Mossadu. To były czasy przedkomputerowe. To była żmudna i trudna praca wymagająca niezwykłego talentu i cierpliwości - przekonuje Renata Baume w rozmowie z TVN24+.

Bau był zaangażowany jeszcze w jedną głośną historię - izraelskiego szpiega w Damaszku Elego Cohena.

- Kiedy w 1965 roku zdemaskowano Cohena - a wpadł z powodu braku ostrożności przy nadawaniu komunikatów drogą radiową - Józef był przerażony. Obawiał się, że wina jest po jego stronie, że stało się to z powodu nie do końca dobrze spreparowanych dokumentów - tłumaczy Renata Baume.

Jacek Tacik: Gdyby Józef Bau żył...

Renata Baume: To byłby wstrząśnięty tym, co wydarzyło się w Izraelu 7 października 2023 roku. Dla niego każda kolejna wojna czy wymierzony w Izrael akt terrorystyczny był w jakiejś mierze nawiązaniem do przeszłości, do Holokaustu. Pod koniec życia pisał do Józefa Hena: "Tutaj, na Bliskim Wschodzie, życie coraz bardziej komplikuje się, a kto ma dobrą pamięć czasami dochodzi do przykrych konkluzji, a kto napisał książkę 'Czas zbezczeszczenia' to lepiej, aby nie prorokował" ("Czas zbezczeszczenia" to wspomnienia Józefa Baua - red.).

Czy byłby rozczarowany Izraelem? Krytykowałby rząd Benjamina Netanjahu?

Józef Bau był izraelskim patriotą, który od pierwszej połowy lat pięćdziesiątych współpracował ściśle z rządem i ze służbami specjalnymi. W tamtym czasie Izraelem rządziła lewica. Państwo powstało i zostało uformowane przez socjalistów. Dzisiaj Izrael jest zdominowany przez prawicę. To zupełnie inny kraj. Tak samo jak zmienił się świat, w którym żyjemy.

Czytaj także: