Tuż przed budową Muru Berlińskiego w sierpniu 1961 roku było jasne, że kraje Europy zachodniej nie zrobią nic, aby się temu przeciwstawić. Dlatego ówczesny kanclerz Niemiec Konrad Adenauer chciał nawet wyjść z propozycją dla Sowietów: Berlin zachodni w zamian za część Niemiec wschodnich - wynika z tajnych dokumentów, o których pisze "Spiegel" Online International.
Adenauer był znany z tego, że nie przebierał w słowach wypowiadając się na temat Sowietów i ich sojuszników. Komunistyczne mocarstwo było dla niego "śmiertelnym wrogiem", a Nikita Chruszczow "brutalnym wojownikiem".
Legendarny kanclerz mawiał też, że Niemcy wschodnie to "obóz koncentracyjny". Dlatego wydawało się, że rozmowa, która odbyła się 16 sierpnia 1961 roku w kancelarii Adenauera nie mogła być przyjemna. Gościem niemieckiego kanclerza był sowiecki ambasador w Bonn Andriej Smirnow.
Jednak niemiecki przywódca był uprzejmy, chwalił inteligencję Chruszczowa i wyraził nadzieję na podtrzymanie przyjaźni z ZSRR.
Kłopotliwy mur
Do tej pory zapisy z tego spotkania był znane jedynie we fragmentach. "Spiegel" poznał je ze szczegółami. Dokumenty obejmują notatki z rozmów Adenauera, materiały z jego kancelarii i zagraniczne meldunki służb. Ukazują one podejście kanclerza i jego otoczenia do budowy Muru Berlińskiego i potwierdzają, że rząd w Bonn był wobec tej inicjatywy bezsilny.
W rozmowie z ambasadorem Adenauer podkreślał, że budowa muru jest dla niego kłopotliwa i nieprzyjemna. Zapewniał, że nie namawiał mieszkańców Niemiec Wschodnich do ucieczki na Zachód, a wręcz przeciwnie - "chciał, żeby zostali tam gdzie byli". Z dokumentów wynika, że kanclerz nie protestował przeciwko budowie, nie wzywał do ponownego otwarcia granicy i rozpoczęcia negocjacji w tej sprawie.
Wymiana
Z ujawnionych dokumentów wynika, że kiedy Adenauer zorientował się, że reakcja rządów Europy zachodniej na postawienie muru nie będzie satysfakcjonująca, wymyślił nowy plan. Jego zdaniem Stany Zjednoczone powinny podczas tajnych negocjacji zaoferować Sowietom wymianę - część Berlina Zachodniego w zamian za wschodnie landy Maklemburgię, Turyngię i Saksonię.
Źródło: spiegel.de
Źródło zdjęcia głównego: adenayer_buddesarchiw_wiki_cc-by-sa