Podczas prac remontowych w średniowiecznym kościele w Ośnie Lubuskim pod posadzką archeolodzy znaleźli 87 monet, wiele przedmiotów codziennego użytku, datowanych na XIII-XIX w. oraz... późnośredniowieczne kurze jajko. To ostatnie, wydawałoby się kruche, znalezisko wytrzymało kilka katastrof budowlanych w świątyni - mówią naukowcy.

- Prace archeologiczne towarzyszą remontowi wieży kościoła. Wywożoną z wnętrza ziemię najpierw przeszukuje się przy pomocy wykrywacza metalu, a następnie przesiewa - poinformował archeolog Paweł Kaźmierczak z Muzeum Lubuskiego w Gorzowie.

Mimo że badania prowadzone są na niewielkiej, rzadko przekraczającej 30 cm głębokości, ich efekty zaskoczyły archeologów.

Monety z XIII wieku...

Za prawdziwy skarb uznają znaleziony zespół 87 pojedynczych monet. Najstarszymi monetami są beznapisowe denary brandenburskie pochodzące z XIII w., z okresu budowy kościoła; najmłodszymi XIX-wieczne fenigi będące w obiegu w momencie kładzenia posadzki.

Wśród monet występują drobne i bardzo różnorodne nominały: późnośredniowieczne denary, fenigi, szelągi, grosiki, krajcary i halerze pochodzące z mennic saksońskich, austriackich, polskich, brandenburskich, pruskich, a nawet monety salzburskie i szwedzkie.

Najgrubszym nominałem jest rzadka, dobrze zachowana srebrna moneta o wartości 1/6 talara z 1825 r.

W kilku przypadkach, dotyczących najstarszych emisji, znaleziono monety celowo poprzecinane na pół.

Częstym znaleziskiem były wybijane jednostronnie drobne fenigi, powszechnie występujące w obiegu w XVI i XVII w.

- Już rozpoczęto prace nad rozpoznaniem nie zawsze czytelnych, w wielu przypadkach pokrytych patyną i niestety śladami korozji numizmatów - powiedział Kaźmierczak.

... i wytrzymałe jajko

Według archeologów niecodziennym znaleziskiem jest zachowane w całości jajko. Sugerując się czasem pochodzenia znalezionych w pobliżu monet, naukowcy przypuszczają, że mogło leżeć w ziemi od późnego średniowiecza.

Skąd jego obecność pod posadzką kościoła?

- W tym czasie zwyczaj obdarowywania zmarłych jajkami (jako symbolem odradzającego/nowego życia) był częściej praktykowany. Znalezisko wytrzymało nawet kilka dużych katastrof, jakim uległ w międzyczasie kościół w Ośnie Lubuskim, z których chyba największą było zawalenie sklepienia nawy głównej - wyjaśnił archeolog.

Oprócz monet i jajka w ziemi znaleziono wiele innych drobnych przedmiotów: stilusy kościane i łupkowe, fragmenty fajek glinianych, guziki kościane, drewniane i metalowe, okucie księgi, malutkie szpilki i szklane paciorki.

Po oczyszczeniu, konserwacji i opisaniu znalezione monety i inne przedmioty wrócą na stałą ekspozycję do Ośna Lubuskiego.

W jednym z wykopów badacze natrafili także na XVII-wieczną murowaną kryptę grobową, a w dwóch innych na drewniane zejścia do krypt, znajdujących się poza badanymi wykopami.

Podczas remontu kościoła trafiono na XIII-wieczne monety

Podczas remontu kościoła trafiono na XIII-wieczne monety

Wyjątkowy obiekt

Kościół parafialny w Ośnie Lubuskim został wybudowany pod koniec XIII w. Na przestrzeni wieków był rozbudowywany i modernizowany. Obiekt należy do najcenniejszych i największych średniowiecznych far miejskich w woj. lubuskim. Wymaga jednak pilnych prac remontowych.

Jak poinformował proboszcz parafii pw. św. Jakuba Apostoła w Ośnie Lubuskim ks. Piotr Grabowski, obecnie trwa pierwszy etap renowacji świątyni, związany z umocnieniem posadowienia wieży, a jego koszt to ok. 1,2 mln zł. 90 proc. tej kwoty stanowi dotacja ministerstwa kultury i dziedzictwa narodowego, pozostała część to wkład samorządu lokalnego i parafii.

Kolejne etapy ratowania tego bezcennego zabytku obejmą m.in. wzmocnienie fundamentu korpusu kościoła, jego stropu i remont dachu.

Łącznie na wykonanie wszystkich niezbędnych zabiegów remontowych potrzeba minimum 5 mln zł.

Z ekspertyz specjalistów wynika, że systematyczne osłabianie się konstrukcji kościoła wynika z posadowienia budowli na niestabilnym gruncie, co dało o sobie znać jeszcze w XIX wieku, kiedy nad zachodnią częścią korpusu zawaliły się średniowieczne sklepienia, zastąpione przez sklepienie kolebkowe.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl

Znaleziska dokonano w kościele w Ośnie Lubuskim:

Mapy dostarcza Targeo.pl

Autor: ib/mz / Źródło: naukawpolsce.pap.pl, TVN24 Poznań