Wszystkie kolory palmy

Według obrzędów katolickich, tego dnia wierni przynoszą do kościoła do poświęcenia palemki, symbolizujące nie tylko męczeństwo Chrystusa, ale także odradzające się życie. Liturgia Niedzieli Palmowej wspomina uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy, bezpośrednio poprzedzający jego mękę i śmierć na krzyżu. Witające go tłumy rzucały na drogę płaszcze oraz gałązki, wołając: "Hosanna Synowi Dawidowemu".

Poświęcone palmy wierni przechowują przez cały rok, aż do spalenia na popiół, którym są posypywane głowy w Środę Popielcową.

Niedziela Palmowa kiedyś...

Zwyczaj poświęcania palm wprowadzono do liturgii w XI wieku. Aż do reformy Kościoła katolickiego z 1955 roku istniał zwyczaj, że celebrans wychodził w Niedzielę Palmową przed kościół, a bramę świątyni zamykano. Kapłan uderzał w nią krzyżem trzykrotnie, wtedy dopiero brama otwierała się i kapłan z uczestnikami procesji wstępował do wnętrza kościoła, aby odprawić mszę świętą. Symbol ten miał wiernym przypominać, że zamknięte niebo zostało nam otworzone dzięki zasłudze krzyżowej śmierci Chrystusa.

W Polsce Niedziela Palmowa obchodzona jest od średniowiecza. Nazwa tego dnia pochodzi od wprowadzonego w XI wieku zwyczaju święcenia palm. Kiedyś nosiła także nazwę Niedzieli Kwietnej, bo zwykle przypada w kwietniu, kiedy pokazują się pierwsze kwiaty. W ten dzień po sumie odbywały się w kościołach przedstawienia pasyjne. Za czasów króla Zygmunta III istniały zrzeszenia aktorów-amatorów, którzy w roli Chrystusa, Kajfasza, Piłata i Judasza chodzili po miastach i wioskach, odtwarzając misterium Męki Pańskiej. Najlepiej organizowały ten rodzaj przedstawienia klasztory. Do dnia dzisiejszego pasyjne misteria ludowe odbywają się w każdy Wielki Tydzień w Kalwarii Zebrzydowskiej.

... i dziś

Obecnie kapłan w Niedzielę Palmową nie przywdziewa szat pokutnych, fioletowych, jak to było w zwyczaju, ale czerwone. Procesja zaś ma charakter triumfalny. Chrystus wkracza do świętego miasta jako jego Król i Pan, odbiera spontaniczny hołd od mieszkańców Jerozolimy. Przez to Kościół chce podkreślić, że kiedy Chrystus za kilka dni podejmie się tak okrutnej śmierci, to jednak nigdy nie pozbawi się swojego majestatu królewskiego i prawa do panowania.

Miss Palma

Bogate tradycje ma w Polsce wykonywanie palm wielkanocnych. Szczególnie zwyczaj ten zachował się na Kurpiach w miejscowości Łyse oraz na Podkarpaciu w Lipnicy Murowanej, gdzie odbywają się corocznie konkursy na najdłuższą i najpiękniejszą palmę. Palmy osiągają wysokość kilkunastu metrów. Zrobione z wikliny, nie mogą zawierać żadnych metalowych części. Zdobione są baziami i kwiatami z bibuły.

Tradycją Niedzieli Palmowej była dawniej procesja z Jezuskiem Palmowym, zachowana obecnie jedynie w Tokarni koło Myślenic na Podkarpaciu. Na osiołku wożono figurę Jezusa, za którą podążał tłum.

We Włoszech i Hiszpanii w Wielkim Tygodniu urządza się przez siedem dni z niezwykłym pietyzmem i okazałością procesje pasyjne. Idą w nich mężczyźni i kobiety, ubrani na czarno, często z nasuniętymi na głowę kapturami. Na balkonach ustawia się kwiaty, zapala się mnóstwo światełek. W pochodzie niesione są liczne wizerunki Chrystusa, Matki Bożej i świętych.

Chrześcijanie wschodni i zachodni razem

Również kilkanaście tysięcy wyznawców prawosławia i grekokatolików żyjących na Podkarpaciu, głównie w Bieszczadach, Beskidzie Niskim i Pogórzu Przemyskim, obchodzi Niedzielę Palmową.

W tym roku bowiem chrześcijanie wschodni i zachodni Wielkanoc świętują równocześnie.

Główne nabożeństwo w greckokatolickiej metropolii przemysko - warszawskiej odbyło się w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Przemyślu, a w diecezji przemysko-nowosądeckiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego - w cerkwi katedralnej pw. Świętej Trójcy w Sanoku. Uroczyste nabożeństwa Niedzieli Palmowej odprawiono także m.in. w Komańczy, Zyndranowej i Rzepedzi.

W poniedziałek wierni obrządków wschodnich rozpoczną liturgię Wielkiego Tygodnia, którą zakończą Święta Wielkanocne.

Źródło: PAP, tvn24.pl