W sobotę mija rok od rozpoczęcia działań przez podkomisję smoleńską. Zapowiedzi z nią związane były duże. Miały być oględziny wraku, badania w tunelu aerodynamicznym, spotkanie z rosyjskimi śledczymi, dowody na fałszowanie czarnych skrzynek oraz na manipulacje w raporcie Millera. Eksperci Antoniego Macierewicza mają już dostęp do wszystkich dokumentów i cztery miliony złotych budżetu. Co z zapowiedzi zrealizowano? Materiał "Czarno na białym".
Mija rok pracy podkomisji powołanej 4 lutego 2016 r., która miała na nowo ustalić przyczyny katastrofy w Smoleńsku. W jej składzie znalazło się wielu członków zespołu parlamentarnego, który przez sześć lat pod kierownictwem Antoniego Macierewicza badał, czy do katastrofy nie doszło wskutek zamachu i wybuchu. Macierewicz zapowiadał osądzenie odpowiedzialnych za katastrofę oraz szybkie i zdecydowane działania.
Sześć miesięcy później, we wrześniu, podkomisja spotkała się, po raz pierwszy i jak do tej pory jedynym, z dziennikarzami.
- Jesteśmy w trakcie analizy, która jest bardzo żmudna, ale już znaleźliśmy sygnał niesprawności pierwszego silnika - mówił w czasie konferencji Kazimierz Nowaczyk, wiceprzewodniczący podkomisji. Tyle, że te same słowa i tezy wygłaszał w trakcie Konferencji Smoleńskiej w 2012 r.
"Stracony rok"
- To nie jest nic nowego, z czym można by było nawet polemizować. Co pokazuje, że tak naprawdę ten rok to jest rok stracony, to jest rok wydanych pieniędzy, nie wiadomo w zasadzie na co - uważa Maciej Lasek, w przeszłości wiceprzewodniczący tzw. komisji Millera (Jerzy Miller to ówczesny minister spraw wewnętrznych), badającej za poprzednich rządów katastrofę smoleńską.
On i ponad 30 innych członków komisji podpisali się pod ustaleniami, że w Smoleńsku wydarzyła się katastrofa.
Prac nowej podkomisji nie śledzi. - Przyznam, że nie czekam na wyniki pracy tej komisji z wielkim napięciem. Osoby przypadkowe nie znajdą tego, czego szukamy - mówi Miller.
Nagrania Millera
Jerzy Miller stal się bohaterem jedynego nowego wątku. Podczas konferencji podkomisji zaprezentowano i zinterpretowano nagranie jego rozmowy z członkami ówczesnej komisji wyjaśniającej przyczyny katastrofy.
- Nasze ustalenie zostało zderzone z ustaleniami rosyjskimi. Nie formalnie, tylko w odbiorze społecznym. Jeżeli te dwa raporty będą różne, to będzie do tego cała teoria spiskowa zbudowana w społeczeństwie, że albo ten ukrył, albo tamten ukrył, ale na pewno prawda jest jeszcze gdzieś indziej - mówił Miller na nagraniu.
Szef podkomisji Wacław Berczyński oceniał, że upublicznione informacje są szokujące. - Wymowa tych materiałów, kiedy minister rządu polskiego na polecenie polskiego premiera, instruuje komisję, jak ma przebiegać badanie wypadku lotniczego, dla mnie jest to szokujące - mówił.
Mimo jednak zapowiedzi ministra Antoniego Macierewicza, do dziś nie skierowano w tej sprawie zawiadomienia do prokuratury.
Miller tak tłumaczył swoje słowa: - Ustaliliśmy jedno: że będziemy według tych samych reguł redakcyjnych pisać swój raport, według których pisali Rosjanie. Dzisiaj dzięki tamtej decyzji może pani przeczytać rosyjski raport, polski raport i zobaczyć wszystkie różnice.
Jerzy Miller i jego ludzie powtarzają, że piloci sprowadzili maszynę za nisko, w pewnym momencie samolot był na niewiele ponad sześciu metrach wysokości, za późno zwiększyli obroty silników i za późno próbowali odlecieć.
Ważne detale
Ten wątek jest omijany przez nowych członków obecnej podkomisji. Ważniejsze zdają się dla nich takie detale, jak kolejność rozpadu lewego skrzydła. Szukają dowodów na wybuch. Opowiadają o małym fragmencie samolotu znalezionym dwa lata po tragedii kilkadziesiąt metrów przed brzozą. Pojedyncze szczątki samolotu maja być dowodem na zamach, ale nie na to, że samolot ścinał na swej drodze wiele drzew.
Kilka lat wcześniej odnalezione w różnych miejscach szczątki były jednak dla ówczesnego zespołu parlamentarnego Macierewicza dowodem na niewłaściwe zabezpieczenie miejsca katastrofy. - Można zobaczyć, że przechodnie i osoby postronne mogły zabierać szczątki - mówił w 2012 r. Nowaczyk.
Głos gen. Błasika, fałszerstwa odczytów
Podczas wrześniowej konferencji Kazimierz Nowaczyk odczytał również oświadczenie dot. gen. Błasika. - Wobec stwierdzeń o obecności gen. Andrzeja Błasika w kokpicie stwierdzamy, że jego głos nie został zidentyfikowany - przekazał.
Nowaczyk powołał się na kilka ekspertyz, w tym Grażyny Demenko, ale ominął pewnie wnioski. "Niektóre wypowiedzi ze stopniem prawdopodobieństwa graniczącym z pewnością nie należały do członków Załogi", "(...) nie można wykluczyć głosu gen. Andrzeja Błasika" - to fragmenty tej ekspertyzy.
Podkomisja przekonuje, że generała Błasika nie było w kabinie tupolewa. Do dziś nie odpowiedziała jednak na pytanie, kto inny spoza załogi i z prawie 90 pasażerów mógłby odczytywać skomplikowane przyrządy Tu-154 M.
Nowa podkomisja poinformowała także o rzekomym fałszerstwie odczytu rejestratorów parametrów lotu tupolewa. Nie chodzi o czarne skrzynki, ale o rejestratory zamontowane blisko kabiny załogi. - Widać, że z polskiej skrzynki wycięte zostały około trzy sekundy, z rosyjskiej około 5 sekund - mówił w czasie wrześniowej konferencji Kazimierz Nowaczyk. Co ciekawe przyznał, że te "odcięte" sekundy nie zostały ukryte i usunięte, lecz znajdowały się w materiałach poprzedniej komisji.
Podkomisja złożyła w tej sprawie zawiadomienie do prokuratury. Ta wątek rzekomych fałszerstw włączyła do śledztwa głównego. Maciej Lasek przekonywał w rozmowie z reporterem TVN24, że nie ma żadnych dowodów na fałszerstwo. - Prokuratura, odrzucając osobne śledztwo w tym zakresie potwierdza, że to są te same materiały, na których oni pracują - dodał.
Model tupolewa
We wrześniu usłyszeliśmy także inne zapowiedzi. - Zaczęliśmy się przygotowywać do badań w tunelu aerodynamicznym i to już jest zaawansowane - powiedział wówczas szef podkomisji Wacław Berczyński. Ostatnio "Fakt" ujawnił, że "ludzie Macierewicza" mają model tupolewa i ze "już go badają". Tyle, że ten model, którego istnienie potwierdziło Ministerstwo Obrony Narodowej, powstał w 2015 roku, zanim utworzona została podkomisja.
Profesor Wiesław Binienda, obecnie członek podkomisji smoleńskiej, wydrukował model w skali 1 do 100 na drukarce przestrzennej. Samolot nie miał ruchomych sterów i Binienda sam zaznaczył, że potrzebny jest większy model. Ten zaś ma dopiero powstać. Na zlecenie podkomisji zeskanowano nawet innego tupolewa, bliźniaczą maszynę z numerem 102, która stoi na lotnisku w Mińsku Mazowieckim. Kolejna zapowiedź na konferencji wiązała się z podróżą podkomisji do Moskwy i Smoleńska, choć długo trwały spory, kto właściwie kogo zaprosił. Do wyjazdu dotychczas nie doszło.
Członkowie podkomisji nie chcieli umówić się na spotkanie z reporterem "Czarno na białym".
- Moje rozwiązanie jest bardzo proste i wielokrotnie o to apelowałem: wystarczy przeprosić, powiedzieć, że tezy, które głosili nie mają poparcia w tych materiałach dowodowych. Przeprosić społeczeństwo i rozwiązać to działanie - uważa Maciej Lasek.
Autor: js//rzw / Źródło: tvn24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24