Premier przełomu ustrojowego. Sześć lat temu zmarł Tadeusz Mazowiecki

Tadeusz Mazowiecki na nagraniach archiwalnych
Tadeusz Mazowiecki na nagraniach archiwalnych
Źródło: tvn24

W poniedziałek mija szósta rocznica śmierci Tadeusza Mazowieckiego - działacza opozycji demokratycznej, redaktora naczelnego "Tygodnika Solidarność" i pierwszego po II wojnie światowej niekomunistycznego premiera w Polsce.

Były premier pierwszego niekomunistycznego rządu po II wojnie światowej zmarł około godziny 6 nad ranem 28 października 2013 roku. Miał 86 lat.

OSTATNIA DROGA TADEUSZA MAZOWIECKIEGO >

Tadeusz Mazowiecki był ostatnim premierem PRL i pierwszym premierem III Rzeczypospolitej, wybranym po wyborach 4 czerwca 1989 roku. Urząd ten sprawował do 1991 roku.

Był ponad to jednym ze współzałożycieli oraz przewodniczącym Unii Demokratycznej i Unii Wolności, a także posłem na Sejm PRL III, IV i V kadencji, posłem na Sejm RP I, II i III kadencji (w latach 1991-2001).

Od 2010 roku pełnił funkcję doradcy prezydenta do spraw polityki krajowej i międzynarodowej. Był kawalerem Orderu Orła Białego.

Mazowiecki urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku.

W wieku 11 lat stracił ojca. Bronisław Mazowiecki, znany lekarz, zmarł rok przed wybuchem II wojny światowej. W 1946 roku Tadeusz ukończył Liceum Ogólnokształcące imienia Stanisława Małachowskiego w Płocku, potem rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, których nie ukończył.

W 1949 roku związał się ze Stowarzyszeniem Pax. Początkowo, do 1951 roku, działał w grupie tygodnika "Dziś i Jutro", potem w latach 1950-1952 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego "Słowa Powszechnego".

Był współzałożycielem, a w latach 1953-1955 redaktorem naczelnym "Wrocławskiego Tygodnika Katolików". W 1953 roku w "WTK" opublikował artykuł krytykujący działalność biskupa Czesława Kaczmarka, skazanego w tym samym roku w procesie pokazowym.

W Paksie pracował do 1955 roku. Wówczas został usunięty jako przywódca tak zwanej paksowskiej frondy - odłamu przeciwnego polityce zbytniego zbliżenia z komunistyczną władzą i wchodzenia w konflikty z hierarchią kościelną. Środowisko frondystów przeszło później do powstających od 1956 roku Klubów Inteligencji Katolickiej, których Mazowiecki był współzałożycielem.

Wujec wspomina Mazowieckiego. "Wielka postać"

video-955833

W 1958 roku uzyskał zgodę władz na wydawanie miesięcznika "Więź", którego naczelnym pozostał aż do roku 1981.

Jako reprezentant środowiska katolików pozytywnie oceniających zmiany gomułkowskie w 1961 roku wystartował do Sejmu z listy katolickiego koła i pierwszy raz został posłem na Sejm PRL. Wybierany był przez kolejne trzy kadencje (III, IV i V) aż do czasu, kiedy jego przemówienia były niewygodne i skreślono go z listy kandydatów.

W 1981 roku Tadeusz Mazowiecki został redaktorem naczelnym "Tygodnika Solidarność". Po wprowadzeniu stanu wojennego został aresztowany, po czym internowano go w Strzebielinku, potem w Jaworzu, a na koniec w Darłówku. Wyszedł na wolność jako jeden z ostatnich w dniu 23 grudnia 1982 roku.

W maju i sierpniu 1988 roku uczestniczył w strajkach w Stoczni Gdańskiej. Rok później uczestniczył w przygotowaniach Okrągłego Stołu i jako doradca Lecha Wałęsy stał się jednym z współautorów tego porozumienia.

Rząd Tadeusza Mazowieckiego

CZYTAJ WIĘCEJ: 30 lat temu gabinet Mazowieckiego uzyskał wotum zaufania >

Po czerwcowych wyborach w 1989 roku Mazowiecki został posłem Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, a dwa miesiące później przyjął propozycję szefa NSZZ "Solidarność" Lecha Wałęsy utworzenia rządu koalicyjnego, w którym obok polityków opozycji antykomunistycznej znaleźli się działacze ZSL i SD.

24 sierpnia 1989 roku Sejm powołał Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko Prezesa Rady Ministrów, a 12 września przyjął przedstawione przez premiera założenia programowe i proponowany skład nowego rządu.

W ten sposób Mazowiecki przeszedł do historii jako premier pierwszego po wojnie niekomunistycznego rządu, który przeprowadził wiele gruntowych reform, zwłaszcza gospodarczych, w tym tak zwany plan Balcerowicza.

Mazowiecki premierem pierwszego niekomunistycznego rządu

video-955770

W wyborach prezydenckich w listopadzie 1990 roku Tadeusz Mazowiecki został kandydatem ROAD i FPD, jednak przegrał je i finalnie zajął w nich trzecie miejsce.

W kwietniu 1994 roku na Kongresie Zjednoczeniowym Unii Demokratycznej i Kongresu Liberalno-Demokratycznego Tadeusz Mazowiecki został wybrany przewodniczącym nowo powstałej partii - Unii Wolności. Był nim do maja 1995 roku. Z Unii Wolności odszedł w listopadzie 2002 roku.

W latach 1992-1995 (z przerwami) pełnił funkcję specjalnego sprawozdawcy konfliktu w byłej Jugosławii, jako jedyny wysoki funkcjonariusz ONZ.

Otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Sarajewa, został także odznaczony Złotym Orderem Herbu Bośni oraz uhonorowany nagrodą Srebrenica 1995.

W dniu 12 października 2010 roku prezydent Bronisław Komorowski powołał Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko Strategicznego Doradcy Prezydenta RP.

Polscy premierzy po 1989 roku
Polscy premierzy po 1989 roku
Źródło: PAP

Tadeusz Mazowiecki nie żyje

Tadeusz Mazowiecki na nagraniach archiwalnych
Źródło: tvn24
Tadeusz Mazowiecki na nagraniach archiwalnych
Tadeusz Mazowiecki na nagraniach archiwalnych
Teraz oglądasz
"Jemu chodziło o wolne polskie państwo"
"Jemu chodziło o wolne polskie państwo"
Teraz oglądasz
Trumna z b. premierem wyruszyła z Pałacu Prezydenckiego
Trumna z b. premierem wyruszyła z Pałacu Prezydenckiego
Teraz oglądasz
Rozpoczęła się ostatnia droga Tadeusza Mazowieckiego
Rozpoczęła się ostatnia droga Tadeusza Mazowieckiego
Teraz oglądasz
"Mazowiecki nie złościł się na oponenta. To rzadka cecha"
"Mazowiecki nie złościł się na oponenta. To rzadka cecha"
Teraz oglądasz
Para prezydencka złożyła hołd zmarłemu Tadeuszowi Mazowieckiemu
Para prezydencka złożyła hołd zmarłemu Tadeuszowi Mazowieckiemu
Teraz oglądasz
"Tadeusz Mazowiecki był darem nieba dla nas"
"Tadeusz Mazowiecki był darem nieba dla nas"
Teraz oglądasz
Minutą ciszy uczcili pamięć Tadeusza Mazowieckiego. "Żegnamy wielkiego Polaka, naszego premiera"
Minutą ciszy uczcili pamięć Tadeusza Mazowieckiego. "Żegnamy wielkiego Polaka, naszego premiera"
Teraz oglądasz
Małgorzata Niezabitowska była rzeczniczką w rządzie Tadeusza Mazowieckiego
Małgorzata Niezabitowska była rzeczniczką w rządzie Tadeusza Mazowieckiego
Teraz oglądasz
Zbigniew Bujak podzielił się swoimi wspomnieniami związanymi z Tadeuszem Mazowieckim
Zbigniew Bujak podzielił się swoimi wspomnieniami związanymi z Tadeuszem Mazowieckim
Teraz oglądasz
Mazowiecki, tworzył i wyznaczał standardy
Mazowiecki, tworzył i wyznaczał standardy
Teraz oglądasz
"Mazowiecki przypominał Europie, że to w Polsce zaczęły się przemiany"
"Mazowiecki przypominał Europie, że to w Polsce zaczęły się przemiany"
Teraz oglądasz
Donald Tusk wpisał się do księgi kondolencyjnej
Donald Tusk wpisał się do księgi kondolencyjnej
Teraz oglądasz
W naszej pamięci zawsze pozostanie jako ten pierwszy - mówił o Tadeuszu Mazowieckim premier Donald Tusk
W naszej pamięci zawsze pozostanie jako ten pierwszy - mówił o Tadeuszu Mazowieckim premier Donald Tusk
Teraz oglądasz
Balcerowicz: Mazowiecki poszukiwał swojego Erharda
Balcerowicz: Mazowiecki poszukiwał swojego Erharda
Teraz oglądasz
Balcerowicz: Był człowiekiem zasad, człowiekiem stanowczym, ale bez agresji
Balcerowicz: Był człowiekiem zasad, człowiekiem stanowczym, ale bez agresji
Teraz oglądasz
Jak Polska widziała zjednoczenie Niemiec? Tadeusz Mazowiecki w "Horyzoncie" (2010 r.)
Jak Polska widziała zjednoczenie Niemiec? Tadeusz Mazowiecki w "Horyzoncie" (2010 r.)
Teraz oglądasz
Kwaśniewski: Mazowiecki ma swoje miejsce w historii
Kwaśniewski: Mazowiecki ma swoje miejsce w historii
Teraz oglądasz
Kwaśniewski o Mazowieckim: w ostatnim 25-leciu nie było tak aktywnego polityka
Kwaśniewski o Mazowieckim: w ostatnim 25-leciu nie było tak aktywnego polityka
Teraz oglądasz
Wyraźnie wzruszony prezydent podziękował Mazowieckiemu za ostatnie 25 lat
Wyraźnie wzruszony prezydent podziękował Mazowieckiemu za ostatnie 25 lat
Teraz oglądasz
Małgorzata Niezabitowska o Tadeuszu Mazowieckim w programie "Nasze 20lecie".
Małgorzata Niezabitowska o Tadeuszu Mazowieckim w programie "Nasze 20lecie".
Teraz oglądasz
Bezkrwawa walka o wolność
Bezkrwawa walka o wolność
Teraz oglądasz
Flagi budynków państwowych opuszczone do połowy masztu
Flagi budynków państwowych opuszczone do połowy masztu
Teraz oglądasz
Mazowiecki potępiał politykę jako walkę na śmierć i życie
Mazowiecki potępiał politykę jako walkę na śmierć i życie
Teraz oglądasz
Mazowiecki o patriotyzmie
Mazowiecki o patriotyzmie
Teraz oglądasz
Marszałek Sejmu Ewa Kopacz o Tadeuszu Mazowieckim
Marszałek Sejmu Ewa Kopacz o Tadeuszu Mazowieckim
Teraz oglądasz
Wałęsa: Mazowiecki to najlepszy premier, jaki nam się do dziś trafił
Wałęsa: Mazowiecki to najlepszy premier, jaki nam się do dziś trafił
Teraz oglądasz
Mazowiecki wspomina przełomowe momenty w historii Polski
Mazowiecki wspomina przełomowe momenty w historii Polski
Teraz oglądasz
Mazowiecki o konfliktach w "Solidarności"
Mazowiecki o konfliktach w "Solidarności"
Teraz oglądasz
Bogdan Lis wspomina Tadeusza Mazowieckiego
Bogdan Lis wspomina Tadeusza Mazowieckiego
Teraz oglądasz
Sylwetka Tadeusza Mazowieckiego
Sylwetka Tadeusza Mazowieckiego
Teraz oglądasz
Małgorzata Niezabitowska o Tadeuszu Mazowieckim
Małgorzata Niezabitowska o Tadeuszu Mazowieckim
Teraz oglądasz
Wspomnienia Halla o Tadeuszu Mazowieckim
Wspomnienia Halla o Tadeuszu Mazowieckim
Teraz oglądasz
Bartoszewski: jego okres premierowski był zbyt krótki
Bartoszewski: jego okres premierowski był zbyt krótki
Teraz oglądasz
Wujec wspomina Mazowieckiego. "Wielka postać"
Wujec wspomina Mazowieckiego. "Wielka postać"
Teraz oglądasz
Zmarł Tadeusz Mazowiecki
Zmarł Tadeusz Mazowiecki
Teraz oglądasz
Wspomnienie Staniszkis o Tadeuszu Mazowieckim
Wspomnienie Staniszkis o Tadeuszu Mazowieckim
Teraz oglądasz

Tadeusz Mazowiecki nie żyje

Autor: akw//now / Źródło: tvn24.pl

Czytaj także: