Bruksela żąda od Polski odwrotu od zmian w sądach. Rząd polemizuje, posłowie nowelizują

[object Object]
Posłowie PiS zaproponowali zmiany w ustawach sądowych tvn24
wideo 2/7

Na ile zgłoszone przez PiS propozycje zmian w ustawach sądowych wychodzą naprzeciw oczekiwaniom Komisji Europejskiej? Jak to, co obecnie proponują posłowie, ma się do twierdzeń zaprezentowanych przez rząd w tak zwanej białej księdze? Sprawdzamy.

Co Prawo i Sprawiedliwość zamierza tak naprawdę zrobić z wprowadzonymi przez siebie zmianami w polskim wymiarze sprawiedliwości? To pytanie nie schodzi z ust komentatorów od czwartkowego popołudnia 22 marca, gdy parlamentarzyści PiS zapowiedzieli zmiany w swoich ustawach o Trybunale Konstytucyjnym, Sądzie Najwyższym, Krajowej Radzie Sądownictwa i sądach powszechnych.

Większość sejmowa uchwaliła te ustawy mimo sprzeciwu opozycji, protestów społecznych, negatywnych opinii instytucji i środowisk niezależnych od PiS, w tym organizacji międzynarodowych. Rząd stanowczo twierdził, że nie zamierza się ugiąć ani przed wewnętrzną, ani międzynarodową presją. W odpowiedzi na wszczętą przez Komisję Europejską procedurę ochrony praworządności w Polsce rząd przygotował tzw. białą księgę.

Biała księga - w ocenie przedstawicieli Komisji Europejskiej - nie zawierała jednak prób porozumienia się z Brukselą w sprawie grudniowych zaleceń, postulujących wycofanie się polskich władz ze zmian w sądownictwie zagrażających niezależności wymiaru sprawiedliwości.

Wiceszef KE Frans Timmermans oświadczył, że komisja oczekuje konkretnych odpowiedzi z Polski na rekomendacje w sprawie praworządności. Ocenił, że "biała księga" tych odpowiedzi nie zawiera.

Niespełna dwa tygodnie po opublikowaniu polemiki z Komisją Europejską, rząd przedstawił uzupełnienia do "białej księgi". Z kolei popierające rząd Prawo i Sprawiedliwość ogłosiło, że jednak będzie zmieniać ustawy sądowe. W uzasadnieniu do jednego z projektów nowelizacji posłowie PiS napisali, że "rozwiązanie to powinno przyczynić się do (...) poprawy sytuacji Polski w sporze z Komisją Europejską".

Rozwiązanie to powinno przyczynić się do (...) poprawy sytuacji Polski w sporze z Komisją Europejską. z uzasadnienia do projektu nowelizacji ustawy "przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego"

Jeżeli więc intencją PiS jest załagodzenie sporu z Brukselą, to postanowiliśmy sprawdzić, na ile proponowane zmiany wychodzą naprzeciw oczekiwaniom Komisji Europejskiej. A jako że w sporze prawnym ważniejsze od wypowiedzi mówionych, są stanowiska przedstawiane na piśmie, porównaliśmy trzy grupy dokumentów:

1) rekomendacje Komisji Europejskiej dla Polski z 20 grudnia ub. r. w związku z rozpoczęciem procedury ochrony praworządności;

2) "Białą księgę w sprawie reform polskiego wymiaru sprawiedliwości (kompendium)", opublikowaną przez rząd 10 marca;

3) projekty nowelizacji ustaw sądowych oraz ich uzasadnienia, zgłoszone przez PiS do Sejmu pod koniec mijającego tygodnia.

Czego więc żąda Komisja Europejska? Co było w tzw. białej księdze? A co znajduje się w poselskich projektach Prawa i Sprawiedliwości, dotyczących zmian w ustawach sądowych?

Autorzy projektu przedstawiają propozycje zmian mające na celu udoskonalenie jakości polskiego sądownictwa. Z uzasadnienia do projektu nowelizacji ustaw o Sądzie Najwyższym i o sądach powszechnych

1. Zniesienie obniżenia wieku emerytalnego sędziów Sądu Najwyższego i zniesienie swobody prezydenta w przedłużaniu możliwości ich orzekania.

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym, tak aby nie stosowano obniżonego wieku emerytalnego wobec obecnych sędziów, zniesiono swobodę decyzyjną Prezydenta odnośnie do przedłużania kadencji sędziów Sądu Najwyższego".

W tej sprawie w "białej księdze" rząd przypomina Komisji Europejskiej, że również w innych krajach Europy możliwość przedłużania orzekania przez najstarszych sędziów zależy od "czynników zewnętrznych". Brak tu sprecyzowania, czy chodzi o sędziów Sądu Najwyższego czy o sędziów sądów powszechnych, czy o wszystkich sędziów ogółem.

"Mechanizm odkładania w czasie przejścia sędziów w stan spoczynku z udziałem czynników zewnętrznych funkcjonuje w Wielkiej Brytanii i we Francji. Nie ma tu ryzyka dla niezawisłości – sędziowie u szczytu swych karier rzadko podatni są na naciski, tym bardziej że przysługują im wówczas dodatki stażowe w pełnej wysokości" - brzmi punkt 13, tiret 2 "białej księgi".

Sędziowie u szczytu swych karier rzadko podatni są na naciski, tym bardziej że przysługują im wówczas dodatki stażowe w pełnej wysokości Biała księga w sprawie reform polskiego wymiaru sprawiedliwości

Propozycja zmian w ustawie autorstwa PiS pozostawia w rękach prezydenta decyzje o przedłużeniu możliwości orzekania przez sędziów Sądu Najwyższego starszych niż 65 lat.

Projekt nowelizacji precyzuje natomiast, że zgoda na dalsze orzekanie może zostać udzielona, "jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej uzna, że jest to uzasadnione interesem wymiaru sprawiedliwości lub ważnym interesem społecznym, w szczególności jeśli przemawiają za tym potrzeby organizacji pracy Sądu Najwyższego i jego obciążenia zadaniami". Nadal jednak będzie to decyzja uznaniowa, o czym wprost stanowi przepis: "jeżeli prezydent uzna...".

Mimo to posłowie wnioskodawcy twierdzą, że takie kryteria jak "interes wymiaru sprawiedliwości" czy "ważny interes społeczny" są "obiektywne". Tak napisali w uzasadnieniu do projektu.

2. Zniesienie skargi nadzwyczajnej

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym, tak aby (...) wyeliminowano postępowanie na podstawie skargi nadzwyczajnej, dające możliwość ponownego otwarcia spraw, w których prawomocny wyrok zapadł wiele lat temu".

Rząd w "białej księdze" twierdzi, że skarga nadzwyczajna jest ważnym instrumentem dla zapewnienia sprawiedliwości społecznej.

"Środek podobny do nowowprowadzonej skargi nadzwyczajnej również funkcjonuje we Francji; może on zostać wniesiony 'w obronie ustawy' bez jakichkolwiek ograniczeń czasowych. Ta instytucja jest pożądana i oczekiwana – gdyż zwiększa poziom ochrony praw obywatelskich" (punkt 13, tiret 3 "białej księgi").

Dotychczas zgłoszone projekty PiS nie znoszą ani nie zmieniają skargi nadzwyczajnej. Projekt nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym dotyczy tylko możliwości przedłużania orzekania przez sędziów starszych niż 65-letni.

3. Nieprzerywanie kadencji starej Krajowej Rady Sądownictwa

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) zmiany ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, tak aby nie przerywano kadencji sędziów-członków Rady".

Kompendium "białej księgi" dostępne na rządowych stronach internetowych nie odnosi się do przerwania przez zwykłą ustawę gwarantowanej przez konstytucję kadencji starej Krajowej Rady Sądownictwa. W rządowym dokumencie znajduje się jedynie stwierdzenie, że członkowie nowej KRS są wybierani "na stałą, wspólną 4-letnią kadencję i nie mogą zostać odwołani".

Prawo i Sprawiedliwość nie zgłosiło jak dotąd projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.

Przerwanie kadencji starej Krajowej Rady Sądownictwa już nastąpiło.

4. Zachowanie wyboru sędziowskiej części KRS przez samych sędziów

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) zmiany ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, tak aby nowy system gwarantował wybór sędziów-członków przez przedstawicieli środowiska sędziowskiego".

Rząd w "białej księdze" twierdzi, że nowy mechanizm wyboru sędziów do KRS przez Sejm, a nie przez zgromadzenia sędziowskie nie zagraża niezależności wymiaru sprawiedliwości.

"Wybór dokonywany jest przez Sejm – ale wyłącznie spośród kandydatów wskazanych przez co najmniej 25 innych sędziów lub grupę 2 000 obywateli. (...) Nie istnieje ryzyko, że ktoś będzie mógł wywierać na nich [sędziów nowej KRS - przyp. red] naciski po dokonaniu wyboru: nie ma żadnych mechanizmów które by na to pozwalały. Można to porównać do innych urzędów obsadzanych przez Sejm, np. Rzecznika Praw Obywatelskich: nikt nie twierdzi, że jest on narzędziem w rękach parlamentarnej większości, istnieją bowiem gwarancje, które zapewniają mu niezależność – i tak też jest z członkami KRS" - twierdzi rząd w punkcie 12 kompendium "białej księgi".

Tu należy zauważyć, że do "białej księgi" rządu RP wkradło się nieścisłe stwierdzenie. Rząd mianowicie twierdzi, jakoby kandydatów do KRS "wskazywały" grupy sędziów lub grupy obywateli. Tymczasem kandydatów - według ustawy - wskazują kluby poselskie, a nie sędziowie lub obywatele. Ustawa o nowej KRS precyzyjnie nazywa kolejne czynności wykonywane wobec kandydatów, zatem:

:: sędziowie lub obywatele zgłaszają kandydatów do KRS;

:: kluby poselskie wskazują kandydatów, których popierają;

:: komisja sejmowa ustala listę kandydatów, którą przedstawia Sejmowi;

:: Sejm wybiera sędziów do KRS.

Nie istnieje ryzyko, że ktoś będzie mógł wywierać na nich naciski po dokonaniu wyboru: nie ma żadnych mechanizmów które by na to pozwalały. "Biała księga" o sędziach wybranych przez Sejm do nowej Krajowej Rady Sądownictwa

Na razie nic nie wskazuje na to, aby sposób wybierania sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa miał zmienić się zgodnie z rekomendacjami Komisji Europejskiej. Prawo i Sprawiedliwość nie zgłosiło jak dotąd projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.

5. Wycofanie się z obniżenia wieku emerytalnego sędziów sądów powszechnych

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) zmiany lub wycofania ustawy o ustroju sądów powszechnych w szczególności wyeliminowania nowych uregulowań dotyczących zmiany lub wycofania ustawy o ustroju sądów powszechnych, w szczególności wyeliminowania nowych uregulowań dotyczących wieku emerytalnego sędziów, w tym swobody decyzyjnej Ministra Sprawiedliwości do przedłużania kadencji sędziów".

Komisja Europejska w dokumencie z 20 grudnia 2017 r. wraca do kwestii wieku emerytalnego sędziów w jeszcze innym miejscu, bo sprawa różnego wieku przechodzenia w stan spoczynku sędziów w zależności od płci może oprzeć się w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości.

"Główny problem prawny, który Komisja dostrzega w tej ustawie, dotyczy dyskryminacji ze względu na płeć, ponieważ w ustawie wprowadzono różny wiek emerytalny dla sędziów w zależności od płci" - czytamy w informacji Komisji Europejskiej.

Stwierdza się w niej również, że "w sprawie skierowanej do Trybunału Sprawiedliwości Komisja zwróci też uwagę, że nadanie Ministrowi Sprawiedliwości swobody uznania przy podejmowaniu decyzji dotyczących przedłużania kadencji sędziów, którzy osiągnęli wiek emerytalny, podważy niezależność polskich sądów".

W "białej księdze", jak wspomnieliśmy już przy okazji wieku emerytalnego sędziów Sądu Najwyższego, rząd ogólnie odnosi się do tej kwestii, odwołując się do przykładów innych państw, w których przedłużanie możliwości orzekania przez sędziów również odbywa się "z udziałem czynników zewnętrznych" i "nie ma tu ryzyka dla niezawisłości".

Jednak w tym zakresie (przypomnijmy, grożącym procesem przed Trybunałem Sprawiedliwości) Prawo i Sprawiedliwość najbardziej wychodzi naprzeciw rekomendacjom Komisji Europejskiej. Wiek przechodzenia sędziów w stan spoczynku, niezależnie od płci, ma zostać ustalony na 65 lat - tak stanowi zgłoszony projekt ustawy.

Zrównanie wieku przechodzenia sędziów mężczyzn i kobiet w stan spoczynku to wypełnienie jednej części tej rekomendacji. Druga dotyczy wyeliminowania "swobody decyzyjnej Ministra Sprawiedliwości do przedłużania kadencji sędziów".

Tu również posłowie PiS proponują zmianę. Chcą całkowicie zabrać ministrowi sprawiedliwości prawo do wyrażania zgody na dalsze orzekanie przez sędziów sądów powszechnych starszych niż 65-letni. Prawo to ma mieć prezydent RP.

"Z uwagi na to, że do Prezydenta RP należy stanie na straży Konstytucji - w tym także niezależności sądów i niezawisłości sądów* - to właśnie ten organ wydaje się właściwszy do podejmowania decyzji w tym zakresie. Jest tak tym bardziej dlatego, że powoływanie sędziów jest prerogatywą Prezydenta" - napisali posłowie wnioskodawcy w uzasadnieniu projektu.

[ * Prawdopodobnie chodzi tu sędziów, bo niezawisłość jest przymiotem osobistym sędziów, a nie instytucjonalnym sądów - przyp. red.]

Podejmując decyzję prezydent ma kierować się takimi kryteriami jak "interes wymiaru sprawiedliwości", "ważny interes społeczny", "racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego" lub "potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów".

Od postanowienia prezydenta o odmowie wyrażenia zgody na dalsze orzekanie sędziemu mającemu więcej niż 65 lat ma przysługiwać odwołanie do Krajowej Rady Sądownictwa. KRS - w założeniu projektu - nie będzie mogła jednak zmienić odmownej decyzji prezydenta. Ma móc ją uchylić i skierować sprawę do ponownego rozpoznania, pod warunkiem, że zagłosuje za tym co najmniej 2/3 wszystkich członków KRS

Przypomnijmy, nowa Krajowa Rada Sądownictwa składa się z 15 sędziów wybranych przez Sejm, czterech posłów, dwóch senatorów, ministra sprawiedliwości, przedstawiciela prezydenta RP, prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

Według poselskiego projektu, w sytuacji gdy sędzia chce dalej orzekać, a prezydent będzie milczał lub przedłużała się procedura odwoławcza, sędzia ma niezmiennie sprawować swoje dotychczasowe obowiązki w sądzie.

6. Wyeliminowanie swobody ministra sprawiedliwości w doborze prezesów sądów

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) zmiany lub wycofania ustawy o ustroju sądów powszechnych w szczególności wyeliminowania nowych uregulowań dotyczących (...) swobody decyzyjnej Ministra Sprawiedliwości do (...) wyznaczania i odwoływania prezesów sądów".

W kompendium "białej księgi" rząd zauważa, że uprawnienie ministra sprawiedliwości do powoływania i odwoływania prezesów sądów to żadna nowość. Uprawnienie to miał minister przez pierwszych osiem lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

"Bezpodstawne jest przekonanie, że uprawnienie Ministra Sprawiedliwości do powoływania i odwoływania prezesów sądów – tj. działanie czysto administracyjne, bez wpływu na orzecznictwo – jest zagrożeniem dla praworządności" - napisano z punkcie 20 "białej księgi".

Mimo że przekonanie Komisji Europejskiej rząd uważa za "bezpodstawne", posłowie PiS chcą ograniczyć swobodę ministra w dobieraniu prezesów sądów. Jednak tylko w zakresie odwoływania. O procedurze powoływania projekt milczy.

Przepisy wprowadzone ustawami uchwalonymi w przez Sejm VIII kadencji w pełni gwarantują praworządność i realizują konstytucyjną zasadę podziału i równowagi między poszczególnymi gałęziami władzy. Z uzasadnienia do projektu nowelizacji ustaw o Sądzie Najwyższym i o sądach powszechnych

Odwołanie prezesa - w myśl poselskiego projektu - może więc nastąpić po zasięgnięciu opinii kolegium zainteresowanego sądu. Jeżeli kolegium nie zgodzi się na odwołanie prezesa, minister może przedstawić zamiar odwołania prezesa sądu Krajowej Radzie Sądownictwa. Rada może się nie zgodzić na odwołanie prezesa sądu, pod warunkiem jednak że opowie się za tym 2/3 jej składu. Brak zgody KRS ma być dla ministra wiążący.

Proponowane przepisy mówią o tym, że prezes, który ma zostać odwołany nie może na kolegium głosować w swojej sprawie. Projekt natomiast nie zabrania ministrowi sprawiedliwości głosować w KRS w kwestii swojego wniosku. Na czas trwania procedury odwoławczej minister może zawiesić prezesa w obowiązkach.

7. Przywrócenie prawidłowego wyboru prezesa i wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) przywrócenia niezależności i legitymacji Trybunału Konstytucyjnego przez zapewnienie, aby Prezes i Wiceprezes byli wybierani zgodnie z prawem".

Kompendium "białej księgi" nie odnosi się do postulatu, aby prezes i wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego byli wybierani zgodnie z prawem. W rządowym dokumencie znajduje się natomiast zapewnienie, że Trybunał działa prawidłowo.

"Wbrew licznym zarzutom, wszyscy sędziowie Trybunału Konstytucyjnego zostali wybrani zgodnie z prawem – a Trybunał działa prawidłowo. Nie ma nad nim kontroli politycznej – przepisy nie dają do tego jakichkolwiek narzędzi (gwarancje niezawisłości sędziów TK pozostają w zasadzie bez zmian)" - głosi punkt 22 "białej księgi".

Posłowie Prawa i Sprawiedliwości zgłosili projekt zmiany ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Propozycja dotyczy jednak tylko kwestii publikacji nieopublikowanych dotąd wyroków TK. Nie ma w niej mowy o trybie wyboru prezesa i wiceprezesa Trybunału.

8. Publikowanie i respektowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) przywrócenia niezależności i legitymacji Trybunału Konstytucyjnego przez zapewnienie (...), aby wyroki Trybunału były publikowane i w całości wykonywane".

Rząd w "białej księdze" twierdził, że "sprawa braku publikacji wyroków nie ma znaczenia dla polskiego prawa" i dowodził, że "niemal" wszystkie wyroki zostały opublikowane.

"Jedynie trzy takie wyroki – dotyczące ustaw które przestały już obowiązywać – opublikowane nie zostały" - napisano w 23 punkcie "białej księgi".

"Jedynym efektem wyroków TK jest usunięcie z obrotu prawnego niekonstytucyjnych przepisów; w tym przypadku przepisy te i tak już zostały z niego wycofane, więc publikacja niczego by nie zmieniła" - twierdził rząd.

"Sprawa braku publikacji wyroków nie ma znaczenia dla polskiego prawa" Biała księga w sprawie reform polskiego wymiaru sprawiedliwości

Posłowie, którzy zgłosili projekt nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, stoją na tym samym stanowisku. Ich zdaniem nieopublikowane wyroki "dotyczą ustaw, które zostały już usunięte z polskiego porządku prawnego". Mimo to zgłosili projekt ustawy o publikacji zaległych wyroków, choć w opinii opozycji czy części prawników wystarczyłaby do tego decyzja premiera, który zarządza druk Dziennika Ustaw.

Ustawa o publikacji wyroków zawiera jednak przepis, w myśl którego zaległe wyroki zostaną opatrzone klauzulą, iż "wydane zostały z naruszeniem przepisów ustawy". Posługując się tym właśnie argumentem kolejni premierzy - Szydło i Morawiecki - odmawiali wydrukowania niekorzystnych dla większości parlamentarnej PiS wyroków Trybunału. Beata Szydło utrzymywała, że wyroki te Trybunał wydał w niewłaściwym składzie, a więc nie są wyrokami.

Projekt ustawy autorstwa posłów PiS uznaje już jednak te orzeczenia za wyroki, choć "podjęte z naruszeniem przepisów ustawy". Zarządzić ich ogłoszenie ma nie premier, a prezes Trybunału Konstytucyjnego. I tak naprawdę nie wiadomo, gdzie one się ukażą. Projekt ustawy nie nakazuje publikacji zaległych wyroków w Dzienniku Ustaw - tak jak wszystkich innych wyroków TK, a "w odpowiednim dzienniku urzędowym".

Wątpliwości znawców prawa budzi pomysł opatrywania opublikowanych wyroków zastrzeżeniami, że zostały one wydane z naruszeniem prawa. Zgodnie bowiem z polską konstytucją wyroki Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne. W PRL wyroki Trybunału Sejm mógł unieważniać kwalifikowaną większością głosów. Stan ten obowiązywał również przez kilka lat po 1989 roku, a obecnie wyroki TK nie podlegają kontroli Sejmu.

Projekt ustawy wywołuje pozytywne skutki społeczne. Z uzasadnienia do projektu zmian w ustawie o zmianie ustawy przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego

9. Niepodważanie legitymacji wymiaru sprawiedliwości przez inne władze

Zalecenie Komisji Europejskiej: "Władze polskie wzywa się do (...) powstrzymania się od działań i oświadczeń publicznych, które podważają legitymację wymiaru sprawiedliwości".

Do tej rekomendacji "biała księga" nie odnosi się wprost. W punkcie 28 natomiast znajduje się ogólnie brzmiące stwierdzenie, że "napięcia między władzami to natura demokracji".

"W zasadzie niemożliwy jest realny podział władz bez okresowego pojawiania się takich napięć. Tocząca się obecnie intensywna debata publiczna o tym, w jakim kierunku idą reformy jest najlepszym dowodem, że system demokratyczny w Polsce ma się dobrze i funkcjonuje prawidłowo. Debaty takie toczyły się w przeszłości – i toczyć będą nadal – również w innych krajach Unii" - stwierdza rząd w "białej księdze"

Posłowie Prawa i Sprawiedliwości nie zgłosili jak dotąd ustawy, która regulowałaby zakres oświadczeń publicznych przedstawicieli władz. W przypadku Prawa i Sprawiedliwości to, co mówią publicznie politycy tej partii regulowane jest wewnętrznymi okólnikami partyjnego biura prasowego.

Autor: jp//kg / Źródło: tvn24.pl

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Kandydat o poglądach ultraprawicowych Calin Georgescu wygrywa w I turze wyborów prezydenckich w Rumunii, które odbyły się w niedzielę. Po zliczeniu głosów z 99,9 procent komisji, Georgescu otrzymał niemal 23 procent poparcia. Skrajnie prawicowy radykał startował jako kandydat niezależny i "walczący z systemem". Na drugim miejscu nieoczekiwanie uplasowała się liderka centroprawicowej partii USR (Związek Ocalenia Rumunii) Elena Lasconi. Sondażowy faworyt, premier Marcel Ciolacu, może odpaść z wyścigu. Druga tura wyborów odbędzie się 8 grudnia.

Niespodzianka w pierwszej turze. Prorosyjski kandydat na prowadzeniu, faworyt może odpaść 

Niespodzianka w pierwszej turze. Prorosyjski kandydat na prowadzeniu, faworyt może odpaść 

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

32-latek zastrzelił podczas rodzinnego spotkania w Namysłowie rodziców i brata, a następnie zabarykadował się z trzema innymi osobami - kobietą i dwójką dzieci. Do akcji wysłano oddziały antyterrorystów. Mężczyzna ignorował negocjatorów i według wstępnych ustaleń popełnił samobójstwo przed szturmem policjantów.

Rodzinna tragedia. Zastrzelił trzy osoby, zabarykadował się z dziećmi

Rodzinna tragedia. Zastrzelił trzy osoby, zabarykadował się z dziećmi

Źródło:
Kontakt24, tvn24.pl, TVN24

Samolot transportowy lecący z Niemiec rozbił się w poniedziałek nad ranem w pobliżu lotniska w stolicy Litwy, Wilnie. Maszyna uderzyła w budynek mieszkalny. Centrum Zarządzania Kryzysowego wyjaśnia przyczyny katastrofy. "W tej chwili nie ma żadnych danych mówiących o tym, że na pokładzie doszło do eksplozji" - czytamy w komunikacie.

Katastrofa w Wilnie. Samolot uderzył w budynek mieszkalny

Katastrofa w Wilnie. Samolot uderzył w budynek mieszkalny

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP, Delfi

18,2 stopnia Celsjusza - nawet tyle w poniedziałkowy poranek pokazywały termometry na przedgórzu sudeckim. Jak tłumaczył na antenie TVN24 prezenter tvnmetro.pl Tomasz Wasilewski, tak wysokie wartości związane są z występowaniem efektu fenowego. Aby jednak doszło do takiego wzrostu, musi zostać spełnione kilka warunków.

"Sensacja pogodowa w poniedziałek rano". Ponad 18 stopni przed wschodem Słońca

"Sensacja pogodowa w poniedziałek rano". Ponad 18 stopni przed wschodem Słońca

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl, TVN24

Już prawie wszystkie największe partie polityczne zaprezentowały swoich kandydatów w wyborach prezydenckich. W wyścigu tym zmierzą się na pewno: Rafał Trzaskowski, Karol Nawrocki, Szymon Hołownia, Sławomir Mentzen i Marek Jakubiak. Wciąż nie wiadomo, na kogo postawi Lewica.

Oni powalczą o prezydenturę

Oni powalczą o prezydenturę

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Nie wyobrażam sobie, by ktoś w ramach zakończenia wojny polsko-polskiej nawoływał, żeby pan Zbigniew Ziobro i pan Adam Bodnar usiedli do stołu i określili, jak ma wyglądać prokuratura - mówił w "Rozmowie Piaseckiego" w TVN24 szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Grabiec. - Trzeba twardo bronić swoich racji, ale jednocześnie odróżniać spór polityczny od codziennego życia - wyjaśniał.

"Nie ma za wiele miejsca na wyciąganie ręki do politycznych przeciwników"

"Nie ma za wiele miejsca na wyciąganie ręki do politycznych przeciwników"

Źródło:
TVN24

Premier zamierza powołać specjalny superurząd do walki z szarą strefą - przekazał w poniedziałek "Dziennik Gazeta Prawna". W zespole zasiądą między innymi przedstawiciele Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Państwowej Inspekcji Pracy, a także Krajowej Administracji Skarbowej.

W Polsce ma powstać "superurząd"

W Polsce ma powstać "superurząd"

Źródło:
PAP
Po 24 latach odnaleźli ojca, teraz znów muszą go szukać. "Modliliśmy się nad pustym grobem"

Po 24 latach odnaleźli ojca, teraz znów muszą go szukać. "Modliliśmy się nad pustym grobem"

Źródło:
tvn24.pl
Premium

W meksykańskim mieście Villahermosa "uzbrojeni mężczyźni weszli do baru w poszukiwaniu konkretnej osoby". Zastrzelili co najmniej sześć osób, a dziesięć zostało rannych.

"Uzbrojeni mężczyźni weszli do baru w poszukiwaniu konkretnej osoby". Otworzyli ogień

"Uzbrojeni mężczyźni weszli do baru w poszukiwaniu konkretnej osoby". Otworzyli ogień

Źródło:
PAP

Trzy osoby zatrzymano w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w związku z morderstwem obywatela Izraela, 28-letniego rabina. Biuro izraelskiego premiera Benjamina Netanjahu potępiło atak jako "antysemicki akt terrorystyczny" i zapewniło, że Izrael zrobi wszystko, co w jego mocy, aby postawić winnych przed sądem.

Znaleźli ciało rabina. Trzy osoby zatrzymane

Znaleźli ciało rabina. Trzy osoby zatrzymane

Źródło:
Reuters

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy pokazała dziennikarzom fragmenty szczątków nowego eksperymentalnego pocisku balistycznego średniego zasięgu Oriesznik, którego Rosjanie użyli do ataku na miasto Dniepr.

Nowa broń Putina. Tak wyglądają szczątki Oriesznika

Nowa broń Putina. Tak wyglądają szczątki Oriesznika

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

Siły powietrzne USA poinformowały w oświadczeniu, że w minionym tygodniu w pobliżu trzech baz na wschodzie Wielkiej Brytanii, wykorzystywanych przez wojsko amerykańskie, wykryto niewielkie drony.

Nieznane drony w pobliżu amerykańskich baz

Nieznane drony w pobliżu amerykańskich baz

Źródło:
PAP

Odór niewiadomego pochodzenia wydostawał się z rosyjskiego modułu transportowego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jak przekazała NASA, kosmonauci natychmiast odcięli maszynę od reszty stacji i przeprowadzili procedury oczyszczania.

Rosyjski statek dotarł na ISS, kosmonauci poczuli "toksyczny" odór

Rosyjski statek dotarł na ISS, kosmonauci poczuli "toksyczny" odór

Źródło:
NASA, Ars Technica

Kandydat centrolewicowego Szerokiego Frontu Yamandu Orsi pokonał Alvaro Delgado z centroprawicowej Partii Narodowej i zostanie prezydentem Urugwaju - podały w niedzielę miejscowe media, przytaczając oficjalne wyniki drugiej tury wyborów po zliczeniu prawie wszystkich głosów.

Poparł go "najbiedniejszy prezydent świata". Kandydat "nowoczesnej lewicy" triumfuje  

Poparł go "najbiedniejszy prezydent świata". Kandydat "nowoczesnej lewicy" triumfuje  

Źródło:
PAP

"Każdy z rywali jest poważnym wyzwaniem, kto zlekceważy konkurentów - przegra wybory. W takich wyścigach nie ma pewniaków. Coś o tym wiemy" - napisał Donald Tusk. Wpis premiera został zamieszczony po ogłoszeniu, że kandydatem PiS na prezydenta będzie Karol Nawrocki.

PiS odsłoniło karty. Donald Tusk komentuje i przestrzega

PiS odsłoniło karty. Donald Tusk komentuje i przestrzega

Źródło:
TVN24, PAP

W poniedziałek rano na ulicy Banacha pieszy został potrącony przez tramwaj. Jak podała policja, mężczyzna został zabrany do szpitala. Są utrudnienia w ruchu.

Pieszy potrącony przez tramwaj. Utrudnienia dla pięciu linii

Pieszy potrącony przez tramwaj. Utrudnienia dla pięciu linii

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W poniedziałek rano aktywiści i aktywistki z Ostatniego Pokolenia zablokowali ruch na Wisłostradzie. Usiedli na jezdni na wysokości wjazdu do tunelu. Interweniowała policja.

Ostatnie Pokolenie zablokowało ruch na Wisłostradzie

Ostatnie Pokolenie zablokowało ruch na Wisłostradzie

Źródło:
tvnwarszawa.pl

1006 dni temu rozpoczęła się rosyjska inwazja na Ukrainę. W nocy Rosjanie przeprowadzili zmasowany atak dronami na Kijów. Rosja werbuje jemeńskich bojowników Huti na wojnę z Ukrainą, obiecując im pracę i obywatelstwo, a następnie zmuszając do służby w armii i wysyłając na front. Rosyjskie zapasy broni z czasów radzieckich mają wyczerpać się pod koniec 2025 roku. Oto co wydarzyło się w Ukrainie i wokół niej w ciągu ostatniej doby.

Kończą się zapasy radzieckiej broni, Rosja werbuje bojowników Huti

Kończą się zapasy radzieckiej broni, Rosja werbuje bojowników Huti

Źródło:
PAP

Publicznie wszyscy mówią, że to jest świetna decyzja, ale już nieoficjalnie jest na razie wyczekiwanie - mówiła dziennikarka "Faktów" TVN Arleta Zalewska o reakcji polityków PiS na kandydaturę Karola Nawrockiego na prezydenta. - "Bez szału, ale do ukształtowania" - to jedna wiadomość od znanego polityka. "Mogło być lepiej, ale i mogło być gorzej" - to drugi SMS - cytowała Zalewska w programie "W kuluarach".

"Bez szału, ale do ukształtowania". Co w kuluarach mówi się o Nawrockim

"Bez szału, ale do ukształtowania". Co w kuluarach mówi się o Nawrockim

Źródło:
TVN24

Karol Nawrocki - prezes Instytutu Pamięci Narodowej, były bokser i piłkarz, a z wykształcenia historyk - będzie kandydatem Prawa i Sprawiedliwości w przyszłorocznych wyborach prezydenckich. Oto, co wiemy o 41-letnim kandydacie.

Karol Nawrocki z poparciem PiS. Kim jest 41-letni prezes IPN?

Karol Nawrocki z poparciem PiS. Kim jest 41-letni prezes IPN?

Źródło:
tvn24.pl

Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, został kandydatem Prawa i Sprawiedliwości w przyszłorocznych wyborach prezydenckich. W swoim przemówieniu w trakcie konwencji w Krakowie odniósł się między innymi do kwestii bezpieczeństwa, gospodarki czy rządów prawa. Oto najważniejsze punkty jego wystąpienia.

"Pierwsza obietnica", podatki i "wielkie projekty". Kluczowe momenty przemówienia Nawrockiego

"Pierwsza obietnica", podatki i "wielkie projekty". Kluczowe momenty przemówienia Nawrockiego

Źródło:
TVN24, PAP

Ulewny deszcz i grad nawiedził w piątek stolicę Madagaskaru. Warunki pogodowe zaskoczyły mieszkańców Antananarywy - do opadów doszło w suchym okresie, na długo przed początkiem pory deszczowej. Zjawisko miało dość nietypowe wyjaśnienie.

Sztucznie wywołali deszcz, zalało stolicę

Sztucznie wywołali deszcz, zalało stolicę

Źródło:
PAP, Madagascar-Tribune.com

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. Poniedziałek przyniesie w części kraju silne podmuchy wiatru osiągające prędkość do 80 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie zachować szczególną ostrożność.

IMGW ostrzega. Początek tygodnia będzie wietrzny

IMGW ostrzega. Początek tygodnia będzie wietrzny

Źródło:
IMGW

We wpisie Instytutu Pamięci Narodowej - zdaniem europosła Krzysztofa Brejzy - zamieszczono wpis o charakterze "czysto partyjnej i politycznej agitacji na rzecz jednego z kandydatów na prezydenta". Post pojawił się niespełna dwie godziny po ogłoszeniu Karola Nawrockiego na prezydenta PiS. W związku z tym Brejza zwrócił się do IPN z "pilną interwencją".

Wpis o Karolu Nawrockim na profilu IPN. "Pilna interwencja" Krzysztofa Brejzy

Wpis o Karolu Nawrockim na profilu IPN. "Pilna interwencja" Krzysztofa Brejzy

Źródło:
tvn24.pl

Karol Nawrocki ma swój dorobek, ale nie jest związany z partyjną nawalanką - tak o kandydacie PiS-u na prezydenta mówił w "Faktach po Faktach" w TVN24 poseł tej partii Janusz Cieszyński. Europoseł Koalicji Obywatelskiej Andrzej Halicki, odnosząc się do przemówienia kandydata, spuentował to słowami - "Co miałem do powiedzenia, przeczytałem. Tekst napisał prezes Kaczyński. Dziękuję za to, że mnie wybrał".

"Przemówienie określiłbym puentą: Co miałem do powiedzenia, przeczytałem. Tekst napisał prezes"

"Przemówienie określiłbym puentą: Co miałem do powiedzenia, przeczytałem. Tekst napisał prezes"

Źródło:
TVN24

Komenda Stołeczna Policji poinformowała, że policjant, który postrzelił swojego kolegę podczas interwencji na ulicy Inżynierskiej w Warszawie, pełnił służbę od ponad roku. W związku ze śmiercią funkcjonariusza prokuratura wszczęła śledztwo. Według ustaleń dziennikarza tvn24.pl, policjant, który strzelał, był bardzo dobrze oceniany przez przełożonych.

Policjant, który oddał śmiertelny strzał, pełnił służbę od ponad roku. "Powstrzymajmy się od wyroków"

Policjant, który oddał śmiertelny strzał, pełnił służbę od ponad roku. "Powstrzymajmy się od wyroków"

Źródło:
tvnwarszawa.pl, PAP

Samochód z trzema osobami w środku przebił barierkę na moście i wpadł do wody. Patrol policji, który przejeżdżał obok, wyciągnął auto na brzeg. W aucie znajdował się kierowca, pasażer i dwuletnia dziewczynka. Dziecko zostało przewiezione do szpitala.

Przejeżdżali przez most, zauważyli auto w rzece. W samochodzie kierowca, pasażer i mała dziewczynka

Przejeżdżali przez most, zauważyli auto w rzece. W samochodzie kierowca, pasażer i mała dziewczynka

Źródło:
tvn24.pl
Ziemia podnosi się tu o 2 centymetry miesięcznie. Przygotowują się na najgorsze

Ziemia podnosi się tu o 2 centymetry miesięcznie. Przygotowują się na najgorsze

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Zlokalizowane w Albanii, ale finansowane przez włoski rząd ośrodki dla osób ubiegających się o azyl stoją puste. Policjanci oraz pracownicy socjalni, którzy zostali rozmieszczeni tam przez rząd, wrócili do swoich domów.

Miały tworzyć nowy model odpowiedzi na kryzys migracyjny. Ośrodki stoją puste

Miały tworzyć nowy model odpowiedzi na kryzys migracyjny. Ośrodki stoją puste

Źródło:
PAP

Stała, cotygodniowa rehabilitacja i perspektywa jeszcze co najmniej siedmiu operacji. Do tego specjalne ubranie, dzięki któremu życie z potężnymi bliznami jest życiem bez bólu. Po koszmarnym wypadku 9-letni Olek ma tylko jedno marzenie: chce wyzdrowieć. Można mu w tym pomóc.

Ma zniszczone dłonie, ramiona, plecy i klatkę piersiową. 9-letni Olek potrzebuje pomocy

Ma zniszczone dłonie, ramiona, plecy i klatkę piersiową. 9-letni Olek potrzebuje pomocy

Źródło:
Fakty TVN
"Tu jest taka rurka, a tu dziurka". Marek Raczkowski chciał sprzedać nerkę, by ratować pęcherz

"Tu jest taka rurka, a tu dziurka". Marek Raczkowski chciał sprzedać nerkę, by ratować pęcherz

Źródło:
tvn24.pl
Premium