Kooperacja wojskowa między Polską a Litwą pogłębia się. To pokazanie naszym sojusznikom, a także naszym oponentom, że jesteśmy razem, że potrafimy działać wspólnie, i że wspólnie to bezpieczeństwo pogłębiamy - mówił po spotkaniu z prezydent Litwy Dalią Grybauskaite prezydent Andrzej Duda. Grybauskaite oceniła, że współpraca wojskowa między Polską a Litwą nigdy nie była tak silna.
W czwartek prezydenci Litwy i Polski przyjęli wspólną deklarację w sprawie wzmocnienia polsko-litewskiego partnerstwa na rzecz bezpieczeństwa. Podkreślona w niej została konieczność zachowania "euroatlantyckiej architektury bezpieczeństwa opartej o poszanowanie prawa międzynarodowego określonego w zasadach i zobowiązaniach ONZ i OBWE", potrzeba zaangażowania w celu budowy stabilnego, bezpiecznego i demokratycznego sąsiedztwa oraz położenie nacisku na ścisłą współpracę transatlantycką na rzecz bezpieczeństwa w Europie.
Ponadto w obecności prezydentów Polski i Litwy ministrowie obrony Polski - Mariusz Błaszczak i Litwy - Raimundas Karoblis podpisali porozumienie o ustanowieniu bezpiecznej łączności do wymiany informacji radiolokacyjnych oraz list intencyjny w sprawie afiliacji litewskiej brygady zmechanizowanej Geležinis Vilkas (Żelazny Wilk) i polskiej 15. Brygady Zmechanizowanej w czasie pokoju do dowództwa Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód.
Podpisanie porozumienia o współpracy militarnej
Duda: kooperacja wojskowa się pogłębia
- Bardzo się cieszę, że został podpisany list intencyjny, który wprowadza de facto polską 15. Brygadę Zmechanizowaną, litewską Brygadę Piechoty Zmechanizowanej "Żelazny Wilk" do Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód w Elblągu. Cieszę się, że ta kooperacja wojskowa pomiędzy Polską a Litwą w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego się pogłębia - powiedział prezydent Duda na wspólnej z prezydent Litwy konferencji prasowej w Warszawie.
- To jest pokazanie, po pierwsze, naszej aktywności w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego. Po drugie, jest to pokazanie naszym sojusznikom, a także naszym oponentom, że jesteśmy razem, że potrafimy działać wspólnie, i że wspólnie to bezpieczeństwo pogłębiamy - dodał prezydent.
Duda zwrócił także uwagę, że w 2019 roku przypada 450. rocznica Unii Lubelskiej, 15. rocznica wstąpienia Litwy do NATO i 20. rocznica wstąpienia Polski do NATO. Wyraził zadowolenie, że współpraca między Polską a Litwą przebiega dobrze i intensyfikuje się, wymieniając przy tym wspólnie realizowane projekty, takie jak Via Baltica, Rail Baltica czy Via Carpatia.
Podkreślił, że razem z prezydentem Ukrainy Petrem Poroszenką i prezydent Litwy będą w piątek wizytować polsko-litewsko-ukraińską brygadę w Lublinie.
Duda przekazał również, że podczas spotkania z prezydent Litwy wyraził satysfakcję, że polscy piloci strzegą w tej chwili litewskiego nieba w ramach kolejnej edycji Baltic Air Policing. - To jest dla mnie radość, że nasza obecność pogłębiająca bezpieczeństwo Litwy jest na tym litewskim niebie widoczna - dodał prezydent.
Duda: cieszę się, że ta kooperacja wojskowa się pogłębia
"Okupacja Krymu musi zostać zakończona"
Innym tematem rozmów była sytuacja na Ukrainie.
- Nasze stanowiska są w tym zakresie jednoznacznie. Uważamy, że nie ma innej drogi - okupacja Krymu, jak i okręgów Ługańskiego, Donieckiego musi zostać zakończona. Rosja musi się stamtąd wycofać - oświadczył Andrzej Duda.
- Obserwujemy przebieg kampanii wyborczej na Ukrainie. Zobaczymy, jakie będą rozstrzygnięcia, to decyzja narodu ukraińskiego, to decyzja tamtejszych wyborców - mówił prezydent.
Duda relacjonował, że w trakcie rozmowy z Grybauskaite poruszyli także temat relacji z Białorusią.
- Mamy te same z panią prezydent niepokoje co do tego, na ile będzie się utrzymywała czy pogłębiała suwerenność Białorusi, jeżeli chodzi o jej wschodniego sąsiada, który niestety ostatnimi laty przejawia wyraźne tendencje imperialne. I tak naprawdę pogłębia stan swoistego zagrożenia w naszej części Europy, co obserwujemy z niepokojem, ale na co staramy się też odpowiadać chociażby poprzez współpracę militarną, w zakresie bezpieczeństwa czy współpracę energetyczną - mówił.
Duda: mamy te same z panią prezydent niepokoje
"Nord Stream 2 pogorszy sytuację bezpieczeństwa"
Duda poinformował, że czwartkowe rozmowy z Grybauskaite dotyczyły także współpracy energetycznej, w tym synchronizacji systemów w zakresie energii elektrycznej.
- Z panią prezydent mamy jednoznaczne stanowisko, jeżeli chodzi o budowę gazociągu Nord Stream 2 - jesteśmy zdecydowanie tej inwestycji przeciwni. Uważamy, że pogorszy ona sytuację bezpieczeństwa energetycznego w zakresie bezpieczeństwa gazowego nie tylko Polski i Litwy, nie tylko w naszej części Europy, ale że w ogóle w Unii Europejskiej to pogorszy sytuację bezpieczeństwa gazowego, że jest to ewidentne, bardzo silne uzależnienie się od jednego dostawcy - oświadczył prezydent.
Jak ocenił, jest to "trend, który powinien zostać przerwany i którego absolutnie w Unii Europejskiej nie wolno kontynuować".
Duda o Nord Stream 2: jesteśmy tej inwestycji przeciwni
"Kiedy jesteśmy razem, jesteśmy silni"
Prezydent Litwy Dalia Grybauskaite w podobnym tonie jak prezydent Duda wypowiadała się w kwestii Nord Stream 2 oraz sytuacji na Ukrainie. Grybauskaite, mówiąc o swojej wizycie oraz podpisanej umowie między resortami obrony obu państw oraz liście intencyjnym, podkreśliła, że "wieńczy to wysiłki skierowane na umacnianie bezpieczeństwa regionalnego" i rozwijania współpracy wojskowej.
- Razem z Polską łączy nas bardzo wiele projektów, w tym nasze stanowiska dotyczące Nord Stream 2 są całkowicie zbieżne. Obie strony uważają, że jest to projekt polityczny, a nie gospodarczy, który przynosi szkodę Europie i pogłębia zależność od dostawcy rosyjskiego - mówiła.
- Nasza współpraca wojskowa osiągnęła poziom tak wysoki jak nigdy - dodała prezydent Litwy. Podkreślała również, że Litwa popiera "dążenie Polski do obecności żołnierzy amerykańskich" po to, żeby - jak mówiła - również Litwa miała gwarancję bezpieczeństwa.
Grybauskaite stwierdziła, że istnieje coraz więcej wspólnych interesów między Polską a Litwą. - Jesteśmy razem tak jak byliśmy 450 lat temu w Lublinie (...). Kiedy jesteśmy razem, jesteśmy silni - powiedziała Grybauskaite, nawiązując do podpisanej w 1569 roku Unii Lubelskiej.
- Wierzę w naszą przyszłość i polsko-litewskie relacje. Nieważne, jakie są trudności, nasza przyszłość jest tak silna, jak silny jest nasz sojusz - mówiła.
Grybauskaite: łączy nas stanowisko dotyczące Nord Stream 2
Prawa Polaków na Litwie
Prezydent Andrzej Duda wspomniał też, że poprosił Grybauskaite i wyraził nadzieję, że pisownia nazwisk w wersji oryginalnej, polskiej oraz pisownia polskich nazw ulic będzie możliwa, że to zostanie ustawowo na Litwie dopuszczone. - Są projekty odpowiednich ustaw, mam nadzieję, że zostanie uchwalona taka, która tę współpracę, jeśli chodzi o mniejszość polską obywateli litewskich poprawi i na to bardzo liczymy - powiedział.
Prezydenci byli także pytani o realizację praw Polaków na Litwie. Grybauskaite zapewniła, że Litwa jednakowo traktuje obywateli różnych narodowości. Zaznaczyła, że w parlamencie są trzy projekty dotyczące pisowni nazwisk i jest to zagadnienie istotne nie tylko dla Polaków, ale wszystkich obywateli Litwy innych narodowości.
- Staramy się, jak możemy, rozwiązywać kwestie edukacji - zapewniła.
Zaznaczyła, że także problem restytucji własności dotyczy nie tylko osób narodowości polskiej, a wiąże się on z tym, że "nie ma wolnej ziemi w Wilnie, którą można zwrócić". Zwróciła uwagę, że w całym kraju zwrócono większość gruntów.
Na poprawę relacji zwrócił też uwagę Duda. - Wszystko to, co robimy, te porozumienia, które są zawarte, ta atmosfera współpracy, którą obserwujemy na przestrzeni ostatnich lat, powodują bardzo silne zbliżenie pomiędzy Polska a Litwą, a przede wszystkim znaczącą poprawę społecznej atmosfery, stosunku Polaków do Litwinów i do Litwy, i stosunku Litwinów do Polaków i do Polski - powiedział.
- To buduje wzajemną współpracę i stwarza grunt także pod to, żeby mogły zostać przyjęte zmiany prawne - dodał. Wyraził przekonanie, że współpraca "zaowocuje także poszerzeniem możliwości funkcjonowania mniejszości polskiej w państwie litewskim".
Prezydent Litwy w Polsce
Grybauskaite będzie kontynuowała wizytę w Polsce w piątek, kiedy przed południem spotka się w Warszawie z premierem Mateuszem Morawieckim. Następnie prezydent Litwy uda się do Lublina, gdzie wraz polskim prezydentem złoży wieniec przed pomnikiem Unii Lubelskiej.
W piątek po południu w Lublinie dojdzie też do trójstronnego spotkania prezydent Grybauskaite, prezydenta Dudy oraz prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki. Troje przywódców odwiedzi wspólnie kwaterę główną Wielonarodowej Brygady Litewsko-Polsko-Ukraińskiej, LITPOLUKRBRIG.
W siedzibie LITPOLUKRBRIG odbędą się rozmowy trójstronne delegacji Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Litewskiej oraz Ukrainy pod przewodnictwem prezydentów.
Autor: ft//kg / Źródło: PAP