Marszałek Sejmu Szymon Hołownia ogłosił datę wyborów prezydenckich. Pierwsza tura odbędzie się 18 maja. Termin drugiej tury to 1 czerwca. - Cieszę się bardzo, że ten proces się zaczyna, bo każde wybory to święto demokracji - mówił Hołownia.
Wybory, według Kodeksu wyborczego, mogły odbyć się też 4 lub 11 maja. Swoją decyzję marszałek Sejmu tłumaczył tym, żeby wybory odbyły się dłużej po przerwie świątecznej i majówkowej. - Żeby ludzie wiedzieli, przypomnieli sobie, że są te wybory i że warto do nich iść, zdecydowałem się na 18 maja - mówił Szymon Hołownia, który sam jest jednym z kandydatów.
- Cieszę się bardzo, że ten proces się zaczyna, bo każde wybory to święto demokracji. (...) Za prawie 130 dni pójdziemy wszyscy do urn, wybierając kolejnego prezydenta - mówił.
Hołownia podkreślił w środę na konferencji prasowej w Sejmie, że wstępny kalendarz wyborczy jest obecnie przedmiotem konsultacji z Państwową Komisją Wyborczą. - Jeżeli Państwowa Komisja Wyborcza go zaakceptuje, (...) to wtedy one staną się częścią tego mojego postanowienia - powiedział marszałek Sejmu.
Ważne daty
Do 24 marca będzie można zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu wyborczego na prezydenta, czyli zebrać tysiąc podpisów i przejść procedurę rejestracyjną komitetu.
Kolejnym krokiem prezydenckiej kampanii wyborczej będzie zgłoszenie kandydata na prezydenta - będzie na to czas do 4 kwietnia (piątek) do godz. 16. Do rejestracji kandydata przez PKW konieczne jest zebranie minimum 100 tys. podpisów z poparciem dla niego. Do 14 kwietnia (poniedziałek) utworzone będą musiały zostać obwody głosowania w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, domach studenckich i zespołach tych domów oraz ustalenie ich granic, siedzib i numerów.
18 kwietnia (piątek) minie termin na zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych przez pełnomocników komitetów wyborczych.
Do 28 kwietnia (poniedziałek) komisarze wyborczy powołają obwodowe komisje wyborcze. Do tego czasu trzeba też będzie podać do wiadomości publicznej informację o numerach i granicach obwodów głosowania utworzonych za granicą oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych. Tego dnia minie też termin na podanie do wiadomości wyborców danych o zarejestrowanych kandydatach na prezydenta.
Od 3 maja (sobota) do rozpoczęcia ciszy wyborczej o północy z piątku 16 maja na sobotę 17 maja publiczne telewizja i radio będą nieodpłatnie nadawać audycje wyborcze przygotowane przez komitety wyborcze.
Do 5 maja (poniedziałek) wyborcy z niepełnosprawnością i ci, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat, będą mogli zgłaszać zamiar głosowania korespondencyjnego, a także zamiar skorzystania z prawa do transportu do lokalu wyborczego. Do 9 maja (piątek) będzie czas na składanie wniosków ws. głosowania przez pełnomocnika.
Do 13 maja (wtorek) wyborcy przebywający za granicą będą mogli zgłaszać się ws. dopisania do spisu wyborców za granicą, zaś 15 maja (czwartek) minie termin składania wniosków o zmianę miejsca głosowania w kraju oraz pobierania zaświadczeń o prawie do głosowania w dowolnym obwodzie.
O północy 16 maja skończy się kampania wyborcza i rozpocznie się cisza wyborcza. W niedzielę, 18 maja w godz. od 7 do 21 odbędzie się głosowanie w wyborach prezydenckich.
Jeśli konieczna będzie druga tura, to na ponowne głosowanie pójdziemy w niedzielę 1 czerwca.
Kampania wyborcza ruszy dopiero po formalnym zarządzeniu wyborów
Zgodnie z opinią Państwowej Komisji Wyborczej formalnie wybory prezydenckie zostaną zarządzone w środę, 15 stycznia. Termin ten wynika z przepisu konstytucji, zgodnie z którym wybory nie mogą być przeprowadzone w ciągu 90 dni po zakończeniu stanu nadzwyczajnego. Wprowadzony przez rząd w związku z wrześniową powodzią stan klęski żywiołowej został zniesiony 16 października 2024 roku. Okres 90 dni mija więc 14 stycznia 2025 roku.
Dopiero po opublikowaniu w Dzienniku Ustaw postanowienia marszałka Sejmu o zarządzeniu wyborów, formalnie ruszy kampania wyborcza. Wtedy, w celu zgłoszenia kandydata na prezydenta, konieczne będzie utworzenie komitetu wyborczego.
Wybory prezydenckie różnią się od innych tym, że komitety wyborcze mogą być tworzone wyłącznie przez wyborców, a nie przez partie polityczne. Wszystkie komitety kandydatów powołuje się tak samo i wszystkie podlegają takim samym zasadom dotyczącym finansowania kampanii.
O rejestracji komitetu wyborczego, a następnie kandydata na prezydenta decyduje natomiast Państwowa Komisja Wyborcza. W przypadku odmowy rejestracji, komitet ma dwa dni na złożenie skargi do Sądu Najwyższego, a sąd ma kolejne dwa dni na jej rozpatrzenie. Od orzeczenia SN nie przysługuje odwołanie.
Prezydent jest wybierany na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz. Prezydentem może zostać polski obywatel, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 35 lat.
Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: Rafał Guz/PAP