W sytuacji, gdy Święto Niepodległości regularnie już staje się bardziej tematem kłótni i walki politycznej niż okazją do radości, postanowiliśmy porozmawiać o nim z tymi, którzy są przyszłością naszego kraju i już niedługo będą decydować o jego kształcie. - Państwo idealne, w którym chciałabym żyć, to przede wszystkim państwo tolerancyjne - twierdzi Michalina, uczennica klasy 6. - To takie, w którym czułbym się bezpiecznie, ale zarazem odczuwałbym wolność - dodaje o rok młodszy Marcel.
W rozmowy na temat 100-lecia Niepodległości włączyliśmy młodych obywateli, uczniów Bednarskiej Szkoły Podstawowej w Warszawie. Przedstawiciele klas 5b i 6b napisali, jak wyglądałoby idealne państwo, w którym chcieliby żyć, co to znaczy być patriotą, jakie mają prawa jako dzieci i obywatele. Uczniowie klasy 3b i 5a wzięli udział w debacie, w której opowiadali o Polsce, wolności i niepodległości. Wszyscy przygotowali plakaty pod hasłem "Polska może być dumna z ...".
Dzieci pisały swoje prace podczas lekcji, nie znały wcześniej pytań, wypowiadały się spontanicznie. Przy zbieraniu ich opinii przyświecało nam motto wybitnego wychowawcy dzieci i młodzieży Janusza Korczaka:
"Jasny demokratyzm dziecka nie zna hierarchii. Do czasu boli je pot wyrobnika i głodny rówieśnik, niedola dręczonego konia, zarzynanej kury. Bliski mu pies i ptak, równy motyl i kwiat, w kamyku i muszelce odnajduje brata. Niesolidarne w wyniosłej dumie dorobkiewicza, nie wie, że człowiek tylko ma duszę". Janusz Korczak
Temat: państwo idealne, w którym chciałbym żyć, to …
"Państwo idealne, w którym chciałabym żyć, to przede wszystkim państwo wolne i tolerancyjne, ponieważ uważam, że każdy ma prawo do poszanowania swojej orientacji i do wyznawania swojej wiary. Takie państwo, w którym nie ma konfliktów i problemów politycznych. To państwo, w którym jest czyste powietrze i ludzie z czystymi sumieniami" - Michalina, klasa 6. "Miałoby dobre stosunki z innymi państwami, a jednocześnie miałoby mocne i dobrze wyszkolone wojsko. W tym państwie byłyby niezależne sądy. Byłaby tam bardzo dobrze rozwinięta gospodarka, dzięki czemu nie byłoby biedy i inflacji. Chciałbym, żeby idealne państwo miało technikę na poziomie, na przykład dałoby się produkować mięso bez potrzeby zabijania zwierząt" - Krzysztof, klasa 6. "W którym każdy jest szanowany oraz ma takie samo prawo głosu. Kraj ten jest również akceptowany przez sąsiadów. Rządzą nim ludzie wykształceni, którzy chcą wnieść coś sensownego dla przyszłych pokoleń" - Franek, klasa 6. "Nikt nie byłby rasistą - każdy akceptował by ludzi z innym kolorem skóry. Akceptowane byłyby też inne religie. Nie istniałaby w tym państwie wojna, Za to istniałaby równość - kobiety i mężczyźni byliby traktowani tak samo. Każdy miałby prawo wyboru, prawo głosu. Nawet dzieci, bo uważam, że my też powinniśmy takie prawo mieć" - Matylda, klasa 5.
"To państwo, w którym nie ma hodowli lisów na futro, nie ma kurczaków w klatkach. Nie ma hodowli psów ani kotów. Prawie każdy ma zwierzę. Nie ma hejtu w Internecie" - Zosia, klasa 6. "W którym czułbym się bezpiecznie, ale zarazem odczuwałbym wolność. Ludzie byliby tam szczęśliwi, jak inne istoty żywe" - Marcel, klasa 5.
"Państwo, które jest wolne od przemocy i wszyscy żyją w harmonii. Żeby ludzie nawzajem sobie pomagali, a nie udawali, że nic nie widzą" - Maja, klasa 6. "Wolne, radosne, gdzie ludzie mają być traktowani tak samo. Chciałbym też uczciwych wyborców, żeby nie było wszystko ustawione i żeby dotrzymywać słowa, a nie na przykład, że ktoś mówi, że wybuduje wielką autostradę, a później nic nie robi" - Janek, klasa 5. "Państwo idealne, w którym chciałbym żyć, to państwo, w którym nie ma partii rządzącej, ani prezydenta, a przede wszystkim nie istnieją pieniądze. W szkole nie ma ocen i nie ma uwag. Każdy musi mieć jakieś zwierzę, które może zabierać do szkoły i może przewozić je w samolocie bez wyrabiania paszportu. Za znęcanie się nad zwierzętami grozi kara więzienia" - Ignacy, klasa 5. "Nie ma bezrobotnych ludzi, nie ma bezdomnych. Nie ma samochodów, ale są konie, które są tak samo szybkie, a nawet szybsze. Nie ma smogu. Jest wykorzystywana energia słoneczna" - Zosia, klasa 6. "Chcę, aby niedziele były handlowe przynajmniej od 12:00. Wiem, że to raczej nierealne, ale chciałabym, żeby nie było korków rano ani wieczorem. Kraj idealny, to taki, gdzie są najróżniejsze fundacje, żeby jak najbardziej pomagać ludziom. Chciałabym, żeby obywatele byli uczciwi" - Maja, klasa 6.
"Miasta powinny być dobrze i praktycznie zaprojektowane, przykładem jest ułożenie dróg w Barcelonie czy Nowym Jorku, czyli równe drogi, nie chaotycznie ułożone według zachcianek ludzi. Parkingi powinny być pod ziemią, by nie zajmować miejsca na drogi, miejsca mieszkalne i do pracy" - Cezary, klasa 6. "Wszyscy ludzie byliby dobrzy dla innych obywateli i zwierząt, na przykład przynosili zwierzakom jedzenie, wieszali wszędzie (ale bez przesady) karmniki dla ptaków i przede wszystkim nie śmiecili! Bo to naprawdę jest uciążliwe, kiedy musi się chodzić do innego parku, bo ten przed domem jest zaśmiecony" - Liliana, klasa 5. "To, żeby ten kraj był w Unii Europejskiej też jest ważne, ponieważ UE daje mnóstwo możliwości i bycie członkiem tej wspólnoty daje dużo udogodnień" - Zuzanna, klasa 6.
"Państwo idealne, w którym chciałbym żyć, to państwo, w którym mamy prawo do nauki, prawo do wyjazdu z państwa, pokoju i niepodległości, demokracji, prawo do przyjęcia i odmowy propozycji, prawo do głosu, prawo do miłości i przyjaźni. To państwo możliwe, że jest gdzieś w Europie, a może to ja właśnie w nim mieszkam?" - Michalina, klasa 6.
Temat: jestem patriotą, bo …
"Jestem patriotką, ponieważ kocham swój kraj i jestem z niego zadowolona. Wiem, że w naszym kraju jest dużo konfliktów i spraw związanych z nieprzyjemnymi tematami dla mnie i dla wszystkich Polaków. Walczmy o to długo i uparcie, żeby Polska była bezpieczna, piękna i otwarta na wszystkie prośby. Wszyscy jesteśmy różni i raczej to zauważamy, ponieważ jednemu nie pasuje kolor skóry, drugiemu władza, a trzeciemu program nauki, ale jednak naprawdę postarajmy się zmienić nastawienie do nas Polaków i naszego kraju" - Pola, klasa 6.
"Jestem patriotką, ponieważ kocham swoją ojczyznę, szanuję hymn, śpiewam go nie przekręcając słów i na stojąco. Nie żartuję z żadnych ważnych dla Polski postaci lub rzeczy. Nie rysuję i nie opowiadam niestworzonych rzeczy na temat mojego kraju" - Liliana, klasa 5.
Temat: jako człowiek, obywatel, dziecko mam prawo do …
"Jako człowiek, obywatel, dziecko mam prawo do nauki o narodowym języku. Mam prawo do poznawania kultury oraz historii Polski. Do tworzenia Polski lepszej i silniejszej, żeby posunęła się o krok dalej. Mam prawo do tworzenia świata lepszym i milszym, do pogodzenia ludzi na świecie i ratowania zwierząt" - Julia, klasa 6.
"Mam prawo do zarządzania przedmiotami, które kupiłem lub dostałem. Do prywatności i tego, czy chcę powiedzieć, co usłyszałem, czy nie. Mieć własne sekrety. Do wyboru. Do miłości. Do tego, że mogę coś lub kogoś lubić lub nie lubić" - Kajetan, klasa 5.
"Do wygłaszania swojego zdania. Zajmowania się swoją dzielnicą lub krajem. Posiadania i zarządzania swoimi pieniędzmi. Mam prawo do miłości, wyboru, posiadania własnych rzeczy, do przestrzeni osobistej, nauki. Mogę wyjechać za granicę, wybrać zawód, uprawiać sport, założyć rodzinę i przyjaźnić się, z kim chcę" - Antoni, klasa 5. "Czym jest niepodległość i czy ja ją posiadam? Według mnie jest to możliwość decydowania o tym, co robię i co robić będę. Ale czy mam taką możliwość? Mam pewne pole do manewru, ale na kluczowe decyzje nie posiadam wpływu, podejmują je za mnie rodzice, zwykle ze słowami “kiedyś mi za to podziękujesz”. A czy Polska posiada niepodległość? Polacy na pewno są niepodlegli i mają wpływ na to, kto będzie podejmować decyzje w naszym imieniu. Ale czy na większe decyzje mamy wpływ? W pierwszym stopniu tak, oczywiście jako społeczeństwo. Wywieramy wpływ na rząd, który bez nas nie istnieje" - Miłosz, klasa 6.
"Szczęście dla ludzkości, że nie możemy zmusić dzieci, by ulegały wpływom wychowawczym i dydaktycznym zamachom na ich zdrowy rozum i zdrową ludzką wolę". Janusz Korczak
*****
Za pomoc, życzliwość i otwartość przy realizacji tego materiału dziękujemy przede wszystkim pedagogom i pracownikom Bednarskiej Szkoły Podstawowej, w szczególności pani dyrektor Maryanne Chodkowski, nauczycielce historii Marzenie Leśniewskiej, wychowawczyniom klas: Marcie Trybule-Wasilewskiej i Annie Maliszewskiej oraz polonistce Aleksandrze Sulmickiej. A także dzieciom, które tak aktywnie uczestniczyły w dyskusji oraz ich rodzicom.
opracowanie: Estera Prugar, Aleksandra Majda
Autor: Dzieci z Bednarskiej Szkoły Podstawowej