Laureat literackiej Nagrody Nobla za 2019 rok Peter Handke, w sobotnim wykładzie noblowskim mówił o inspiracji, jaką czerpał z opowieści matki o serbskich korzeniach i ze słowiańskich litanii religijnych.
Wykład noblowski Petera Handke [wersja angielska]
Handke: sił napędowych dostarczały mi słoweńsko-słowiańskie religijne litanie
Austriacki pisarz rozpoczął, podobnie jak Olga Tokarczuk, od nawiązania do postaci swojej matki wywodzącej się z rodziny o serbskich korzeniach, której opowieści zainspirowały wiele jego dzieł. Obszernie cytował fragmenty niektórych swych utworów jako przykłady artystycznego przetwarzania opowieści zasłyszanych w dzieciństwie.
- O ile opowiadane przez moją matkę małe epizody dawały mi podnietę dla mojego trwającego już niemal całe życie pisarstwa, to dzieła sztuki, i to nie tylko książki, lecz w równym stopniu obrazy, filmy - przede wszystkim westerny Johna Forda i easterny Japończyka Yasujiro Ozu, piosenki (jak choćby te śpiewane przez Johnny'ego Casha i Leonarda Cohena) dawały mi - niezbędne dla zrobienia użytku z tych podniet formy, rytmy lub, wyrażając się skromniej, wibracje i siły napędowe - powiedział.
- Jednak najwcześniejszych wibracji czy sił napędowych nie dostarczyły mi sztuki piękne, lecz poruszające i przenikające dziecko, jakim wówczas byłem, słoweńsko-słowiańskie religijne litanie pod romańskim sklepieniem kościoła w pobliżu mej rodzinnej miejscowości Stara Vas. I te skierowane ku niebu i jednocześnie tak melodyjne wezwania wciąż przenikają mnie, obecnie już 77-latka, i wspierają. Stroją struny dla mojej dalszej drogi pisarskiej. Wpisują się w kaskady niebiańskich dźwięków i kadencji, bezgłośnie, jak choćby w cudownie długiej modlitewnej litanii loretańskiej do Matki Bożej - mówił Handke, cytując obszerne fragmenty tej litanii w języku słoweńskim.
Kontrowersje wokół nagrody dla Handkego
Wykład zakończyły oklaski, choć dało się zauważyć, że były mniej entuzjastyczne od burzy braw, jakim podziękowano za wykład Oldze Tokarczuk.
W Sztokholmie zapowiadane są demonstracje przeciwko Nagrodzie Nobla dla Petera Handkego, a w piątek były sekretarz Akademii Szwedzkiej Peter Englund ogłosił, że rezygnuje w tym roku z udziału w Tygodniu Noblowskim, protestując przeciwko opiniom o wojnie w byłej Jugosławii wygłaszanym przez austriackiego pisarza. Englund obserwował wydarzenia tamtej wojny jako reporter.
Autor: ft//kg / Źródło: PAP