"Księga Stulecia Niepodległości" stanowi kluczowy element rocznicowego programu Ośrodka Karta. Wydawnictwo zawiera przegląd 60 wydarzeń, które miały decydujący wpływ na polską historię po 1918 roku. Jak sami autorzy podkreślają, "jest to intrygująca panorama skomponowana z nieoczywistych wypowiedzi i fotografii".
- Zespół Karty zdecydował się na taką realizację, opierając się na swych dotychczasowych doświadczeniach. Działamy od 1982 roku, śledząc bieg historycznych wydarzeń, a czasem go współtworząc. Zachowana w tym okresie neutralność polityczna inspiruje nas do wystąpienia poza narastającą w Polsce polaryzacją społeczną - mówi Zbigniew Gluza, prezes Ośrodka Karta. - Stosowana przez nas od blisko czterech dekad metoda montażu świadectw – zbiorowego dziennika danego czasu – wydaje się nam najlepszą, jeśli nie jedyną możliwą formą źródłowej prezentacji tych stu lat Rzeczpospolitej - dodał.
Autorem koncepcji "Księgi Stulecia Niepodległości" jest prezes Ośrodka KARTA Zbigniew Gluza. Redaktorką publikacji Marta Markowska, która współpracowała z zespołem w składzie: Przemysław Bogusz, Milena Chodoła, Mariusz Fiłon, Amadeusz Kazanowski, Wojciech Rodak, Adam Safaryjski, Małgorzata Sopyło.
"Przyglądamy się przemianom politycznym, społecznym"
"Księga Stulecia Niepodległości” zawiera przegląd istotnych procesów dyplomatycznych, kluczowych postaci w procesie odzyskania niepodległości po I wojnie światowej. Autorzy nakreślają także kontrast między deklarowaną siłą a katastrofalną słabością i osamotnieniem państwa polskiego zaatakowanego w 1939 roku. Przybliżony został także wstrząsający proces ujarzmiania i pacyfikacji społeczeństwa w pierwszych latach przejęcia władzy przez komunistów.
Dużo miejsca poświęcone zostało na przedstawienie burzliwych przełomów i kamieni milowych PRL-u: lat 1956, 1968 i 1970 - komentowanych z perspektywy środowiska paryskiej "Kultury", będącej centrum polityczno-kulturalnym polskiej emigracji, jak również drogowskazem dla rodzącej się krajowej opozycji.
W "Księdze Stulecia Niepodległości" znajdują się także rozdziały opisujące rozpad środowiska Solidarności i podział polityczny w ciągu kilku lat po ponownym odzyskaniu suwerenności w 1989 roku. Mowa jest także o łączącym społeczeństwo procesie "powrotu" do Zachodu, osadzającym Polskę w strukturach NATO i Unii Europejskiej oraz ogólnie o historii jako narzędziu politycznym, służącym w ciągu ostatniej dekady do budowania nowych podziałów w społeczeństwie.
- Przyglądamy się przemianom politycznym, społecznym, w mentalności, które pozwoliły nam odzyskać niepodległość po kilkudziesięciu latach niewoli, po 50 latach PRL-u, jak również ostatnim 30 latom i temu w jaki sposób naszą nowo odzyskaną niepodległość budujemy, jak ją pielęgnujemy i co z nią robimy - stwierdziła Marta Markowska, redaktorka publikacji.
"To wydawnictwo jest obowiązkowe dla wszystkich"
Andrzej Pągowski, jeden z najpopularniejszych polskich artystów grafików, wraz z Magdaleną Błażków jest autorem projektu graficznego "Księgi Stulecia Niepodległości" oraz logo programu "Nieskończenie Niepodległa".
- To wydawnictwo jest obowiązkowe dla wszystkich. Nie tylko dla ludzi, którzy interesują się historią, ale i dla każdego Polaka. Dlatego, że pokazuje w sposób bardzo skondensowany, jak rok po roku, dekada po dekadzie, wolność czasami wzrastała, czasami była zagrożona. Uważam, że powinna się znaleźć na półce każdego z nas. Powinniśmy ją czytać i o niej dyskutować - ocenił Pągowski.
Wydanie "Księgi Stulecia Niepodległości" przez Ośrodek Karta i Dom Spotkań z Historią zostało zrealizowane w ramach projektów "Nieskończenie Niepodległa" oraz 'Wasza Warszawa. Stolica wolności 1918‒2018".
Autor: tmw/adso / Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Ośrodek Karta