- To ponadczasowe dzieło architektury. O nadzwyczajnym stopniu wyrafinowania i piękna - uzasadniło jury konkursu RIBA Stirling Prize 2012, przyznając Sainsbury Laboratory w Cambridge nagrodę dla najlepszego budynku wybudowanego w Unii Europejskiej. Minimalistyczny "klasztor dla naukowców" pokonał nawet Stadion Olimpijski w Londynie.
Takiego wyniku nikt się nie spodziewał. Stadion Olimpijski autorstwa pracowni Populous był najbardziej głośnym kandydatem na liście do prestiżowej nagrody RIBA Stirling Prize. Faworytem był też projekt Davida Chipperfielda - galeria sztuki Hepworth Wakefield w brytyjskim Yorkshire. Ale wygrało coś innego. Połączenie nauki i architektury.
- Dwóch naukowców pracujących nad różnymi częściami badań może wpadać na siebie w korytarzu i przeżyć chwilę olśnienia. Powiedzieć: "Mój Boże! Eureka!". Dość często to przypadek jest ważny w nauce, wręcz niezbędny w każdym twórczym wysiłku. Ten budynek daje naukowcom możliwość spotkania i rozmowy, a tym samym szansę do naprawdę ciekawego przełomu naukowego - tłumaczy stacji BBC ideę projektu Sainsbury Laboratory w Cambridge jego autor, Alan Stanton z pracowni Stanton Williams, którą tworzy wraz z Paulem Williamsem.
Ten koncept spodobał się jurorom z Royal Institute of British Architects (RIBA), które przyznaje doroczną Stirling Prize.
Laboratoria, "ścieżki myślenia" i kawiarnia
Budynek, który stanął na terenie Uniwersytetu w Cambridge w Wielkiej Brytanii, zajmuje się badaniami botanicznymi na wysokim poziomie zaawansowania i miał przyciągnąć najlepszych naukowców poprzez stworzenie im wyjątkowego środowiska pracy, dlatego nie oszczędzano - budżet wynosił 82 miliony funtów.
Jest tak zaprojektowany, aby zachęcić do integrakcji i wymiany pomysłów. Większość powierzchni to wspólna przestrzeń - przestronne najnowocześniejsze laboratoria, sale konferencyjne, audytorium, kawiarnia, a na korytarzach wiele stanowisk do siedzenia. A schody - jak tłumaczą projektanci - są taką ciągłą trasą przypominającą "ścieżki myślenia" Darwina - sposób na pogodzenie natury myśli i refleksji poprzez chodzenie.
Budynek jest tylko dwukondygnacyjny (choć ma 11 tys. metrów kwadratowych), by wszędzie można było szybko dojść. Do tego, całość pomyślano tak, by z każdego miejsca można było wyjść do otaczającego budynek ogrodu botanicznego i "studiować" rośliny wokół. Nawet kolumnada fasady pomysłowo integruje się z bujnymi drzewami dookoła.
- To klasztor XXI wieku dla 120 botaników - żartuje Alan Stanton.
Dlatego Sainsbury Laboratory zasługiwało na zwycięstwo
Jego funkcjonalność połączono z urodą. "To wyjątkowo ładny budynek, pięknie i starannie zaplanowany. Zbudowany z drobnego kamienia, drewna i betonu. A w Stirling Prize chodzi przede wszystkim o dobrą architekturę. Dlatego Sainsbury Laboratory zasługiwało na zwycięstwo" - ocenił "Observer" po przyznaniu obiektowi tytułu najlepszego budynku roku wybudowanego w Unii Europejskiej, a zaprojektowanego w Wielkiej Brytanii.
Jurorzy uznali, że to "ponadczasowe dzieło architektury. O nadzwyczajnym stopniu wyrafinowania i piękna". - Laboratorium Sainsbury to wyjątkowy budynek, który osiąga wyżyny na wielu poziomach - łączy w sobie światowej klasy placówkę naukową z publiczną przestrzenią społeczną i ekologiczną efektywnością. Jest inspirującym budynkiem wyznaczającym nowe standardy - podsumowała Angela Brady, prezes RIBA.
Posiada energooszczędną konstrukcję, np. deszczówka zbierana do dwóch zbiorników i w nich przechowywana służy do nawadniania zieleni w szklarni i roślin w ogrodzie.
By używać mniej prądu ściany zewnętrzne zaprojektowano ze szkła od ziemi do sufitu - to dzięki temu wpada do środka więcej światła naturalnego. Na dole szerokie okna wychodzą na dziedziniec i stają się integralną częścią krajobrazu, a na piętrze osłonięte są przez wąskie pionowe pasy z kamienia, by słońce nie oślepiało pracowników.
Prestiż i 20 tysięcy funtów
Alan Stanton i Paul Williams wraz ze zwycięstwem w konkursie RIBA dostali 20 tys. funtów nagrody. Tym większy to sukces, że to pierwszy raz, gdy nominowano ich do Stirling Prize, a na dodatek pokonali takich gigantów branży, jak Rem Koolhaas, czy David Chipperfield.
Stirling Prize ustanowiono w 1996 roku, nosi nazwę na cześć brytyjskiego architekta Jamesa Stirlinga. To najbardziej prestiżowa nagroda architektoniczna w Europie.
Przyznawaną przez Royal Institute of British Architects nagrodę mogą otrzymać autorzy budynków zbudowanych lub zaprojektowanych w Wielkiej Brytanii, które wnoszą znaczący wkład w architekturę i kulturę Europy. Wśród dotychczasowych laureatów są tak wybitni architekci, jak: Norman Foster, Herzog & de Meuron, David Chipperfield i Zaha Hadid.
Autor: Agnieszka Kowalska//gak / Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Stanton Williams