Kraków i Nowy Sącz są jednymi z najbardziej zanieczyszczonych miast w całej Unii Europejskiej - wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli, która zbadała jakość powietrza w Polsce. Według kontrolerów, poziom pyłów w dwóch małopolskich miastach jest znacznie powyżej dopuszczalnych norm, a działanie antysmogowe - niewystarczające.

- Spośród 10 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie, aż 6 należy do Polski, pozostałe 4 są bułgarskie. W niechlubnym rankingu znalazły się dwa miasta z Małopolski: Kraków i Nowy Sącz (pozostałe to Gliwie, Zabrze, Sosnowiec, Katowice - przyp. red.) - podał na konferencji prasowej prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski powołując się na informacje Europejskiej Agencja Środowiska.

Dobowe, dopuszczalne stany zanieczyszczeń przekraczane są w Krakowie przez ponad 150 dni w roku, a w Nowym Sączu – przez 126.

Szykują się ogromne kary

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, od lat stan powietrza w całym województwie niewiele się poprawia, mimo olbrzymich sum wydanych przez miasta na walkę ze smogiem. Konsekwencją za niedotrzymanie standardów jakości powietrza określonych w unijnej dyrektywie może być nałożenie na Polskę nawet 4 mld zł kar.

Jak podkreślono w raporcie NIK, wysokie stężenie pyłu zawieszonego powoduje i pogłębia choroby płuc i układu krążenia. Z kolei benzo(a)piren jest związkiem silnie rakotwórczym.

- Szacuje się, że w Polsce z powodu zanieczyszczeń powietrza rocznie traci życie około 45 tysięcy osób – powiedział Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli.

Winne piece węglowe

Według NIK, w ciągu ostatnich czterech lat główną przyczyną zanieczyszczeń powietrza w Polsce byłą "niska emisja", czyli ta pochodząca z pieców i kotłów węglowych. Odpowiada ona za około 90 proc. zanieczyszczeń.

Za pozostałe 10 procent odpowiedzialny jest ruch drogowy (od 5 do 7 procent) i przemysł (od 2 do 9 procent).

Choć kontrolerzy docenili działania małopolskiego sejmiku związane z walką ze smogiem, to skalę i tempo działań uznali za niewystarczające.

Potrzebne precyzyjne normy

- Ministerstwo Środowiska, w porozumieniu z Ministerstwem Gospodarki, powinno określić i ustanowić standardy emisyjne dla nowych kotłów węglowych małej mocy wykorzystywanych w gospodarstwach domowych oraz określić minimalne wymagania jakościowe dla paliw stałych (m.in. węgla) – skomentował prezes NIK.

Jak podkreślił, konieczne jest też stworzenie i dokładne określenie wskaźników realizacji programów ochrony powietrza, żeby na bieżąco można było monitorować działania samorządów w tym zakresie. Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska powinny też zwiększyć liczbę i zakres kontroli programów ochrony powietrza, które realizują samorządy.

Autor: KMK/b / Źródło: TVN 24 Kraków