Antypolska, ekologiczna, lewicowa. Nowa encyklika papieża


Ziemia, nasza siostra, "protestuje z powodu zła, jakie jej wyrządzamy nieodpowiedzialnym wykorzystywaniem i rabunkową eksploatacją dóbr" - napisał papież Franciszek w encyklice "Laudato si" (Pochwalony bądź), poświęconej - jak wyjaśnił - "trosce o wspólny dom".

W liczącym ponad 190 stron dokumencie zaapelował o "ekologiczne nawrócenie".

Zwrócił uwagę na konieczność drastycznej redukcji emisji m.in. dwutlenku węgla poprzez zastępowanie paliw kopalnych i rozwijanie odnawialnych źródeł energii.

Za Franciszkiem

Tytuł encykliki to słowa z kantyku świętego Franciszka z Asyżu. Papież wskazał, że za jego przykładem "konieczne jest połączenie troski o środowisko ze szczerą miłością do człowieka i z ciągłym zaangażowaniem wobec problemów społeczeństwa". Franciszek zauważył: dorastaliśmy myśląc, że jesteśmy "właścicielami i rządcami" Ziemi uprawnionymi do jej ograbienia. Teraz zaś, dodał, uciskana i zdewastowana Ziemia "jęczy i wzdycha", a z nią jęczą wszyscy "porzuceni tego świata".

"Nigdy nie traktowaliśmy tak źle i nie okaleczyliśmy tak naszego wspólnego domu, jak miało to miejsce w ciągu ostatnich dwóch stuleci" - ocenił.

Czas zmienić postawy

Przestrzegł przed "postawami władcy", wyzyskującego zasoby naturalne, "niezdolnego do postawienia ograniczeń swoim doraźnym interesom".

Wyraził opinię, że cała ludzkość powinna zjednoczyć się w dążeniu do zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju, gdyż "jest jeszcze zdolna do współpracy w budowaniu naszego wspólnego domu”.

Franciszek zaapelował o dialog dotyczący sposobu budowy planety. Jak zaznaczył, choć globalny ruch ekologiczny rozbudził świadomość, to niestety - przyznał - „wiele wysiłków na rzecz znalezienia konkretnych rozwiązań kryzysu zostało zmarnowanych".

Solidarności!

Tymczasem jego zdaniem potrzeba nowej powszechnej solidarności, wstrzemięźliwości i pokory.

Papież skonstatował: Nasz dom, Ziemia, staje się coraz "bardziej ogromnym składem nieczystości".

Klimat nazwał zaś "dobrem wspólnym" i przypomniał zjawisko jego ocieplenia oraz stały wzrost poziomu morza. "Trudno go nie powiązać ze wzrostem ekstremalnych zjawisk pogodowych" - stwierdził.

Właśnie z powodu tych zjawisk ludzkość, zaznaczył, musi uświadomić sobie konieczność zmiany stylu życia, produkcji i konsumpcji.

Obecny stan rzeczy, przypomniał, to rezultat wysokiego stężenia gazów cieplarnianych, emitowanych głównie z powodu działalności człowieka. Następnie Franciszek zwrócił uwagę na to, że „zwiększa to szczególnie wzorzec rozwoju opartego na intensywnym wykorzystaniu paliw kopalnych, stanowiący centrum światowego systemu energetycznego”.

Wskazał: "Wiemy, że technologia oparta na spalaniu silnie zanieczyszczających paliw kopalnych, zwłaszcza węgla, ale także ropy naftowej, a w mniejszym stopniu gazu, powinna być stopniowo zastąpiona".

Priorytety

Wśród priorytetów wskazał doprowadzenie do drastycznej redukcji emisji dwutlenku węgla i innych gazów zanieczyszczających, poprzez "zastępowanie na przykład paliw kopalnych i rozwijanie odnawialnych źródeł energii".

"Jednak we wspólnocie międzynarodowej nie osiągnięto odpowiednich porozumień na temat odpowiedzialności tych, którzy muszą ponosić wyższe koszty transformacji energetycznej" - dodał.

Papież potępił próby "maskowania problemów lub ukrywania objawów" przy jednoczesnym dążeniu jedynie do ograniczenia negatywnych skutków zmian klimatycznych. A wiele symptomów wskazuje, ostrzegł, że skutki te mogą być coraz gorsze.

Franciszek wskazał, że nie jest możliwe utrzymanie obecnego poziomu konsumpcji w krajach najbardziej rozwiniętych i w bogatszych warstwach społeczeństwa.

Przez prawa rynku

Zauważył, że stałemu pogarszaniu się jakości wody towarzyszy skłonność do prywatyzacji jej szczupłych zasobów, stających się towarem, "podporządkowanym prawom rynku”. Przypomniał, że dostęp do wody pitnej i bezpiecznej jest "istotnym, fundamentalnym i powszechnym prawem człowieka".

Ziemia, na której żyjemy, staje się mniej bogata i piękna, jest coraz bardziej szara, podczas gdy rozwój technologii i ofert konsumpcji nieustannie w sposób nieograniczony posuwa się naprzód - podkreślił papież. "Łudzimy się - dodał - iż możemy zastąpić piękno – niezastępowalne i niemożliwe do odzyskania – innym pięknem – stworzonym przez nas".

Dla ludzi

W encyklice skrytykował budowę "ekologicznych osiedli mieszkaniowych", gdzie "usiłuje się zabraniać dostępu innym, aby nie zakłócali sztucznego spokoju".

Papieski dokument głosi, że szerzy się globalna niesprawiedliwość, a problemy najsłabszych mieszkańców planety są często postrzegane jako "zwykły negatywny efekt uboczny". Wynika to według Franciszka z tego, że eksperci i ludzie władzy "żyją i dumają w luksusowych warunkach".

"Zamiast rozwiązywać problemy ubogich - napisał Franciszek - niektórzy chcą jedynie proponować ograniczenie liczby urodzeń". Zwrócił uwagę na naciski na kraje rozwijające się, polegające na uzależnianiu pomocy gospodarczej od zastosowania polityki „zdrowia reprodukcyjnego”.

"Obwinianie wzrostu demograficznego, a nie skrajnego i selektywnego konsumpcjonizmu, jest sposobem na uniknięcie stawienia czoła problemom" - podkreślił.

Dług

W tekście mowa jest też o "długu ekologicznym" między północą a południem, związanym z brakiem równowagi handlowej i nieproporcjonalnym wykorzystywaniem zasobów naturalnych.

Franciszek odnotował, że zadłużenie zagraniczne krajów ubogich stało się narzędziem kontroli nad nimi.

W jego ocenie słabość polityki międzynarodowej, podporządkowanej finansom, przyczynia się do niepowodzenia światowych szczytów na temat środowiska.

Ostrzegł, że "wobec wyczerpywania się niektórych zasobów dojdzie do stworzenia korzystnego scenariusza dla nowych wojen".

Kościół, podkreślił, chroni człowieka także "przed zniszczeniem samego siebie”.

Własność

Papież napisał również, że "tradycja chrześcijańska nigdy nie uznała prawa do własności prywatnej za absolutne i nienaruszalne i podkreślała społeczną funkcję wszelkiej formy własności prywatnej".

Dobrem publicznym, dodał Franciszek, jest środowisko, a "ten, kto posiada jego część, ma ją jedynie po to, aby zarządzać nią dla dobra wszystkich".

Encyklika mówi o pułapkach i zagrożeniach ze strony osiągnieć technologii, ale i o tym, że nowoczesna myśl jest zdolna do tworzenia piękna. "Czy można zaprzeczyć pięknu samolotu lub niektórych drapaczy chmur?" - zapytał papież.

Dużo miejsca poświęcił kwestii roślinnych i zwierzęcych organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO), przyznając, że trudno wydać osąd na ich temat.

"Pomimo że nie mamy ostatecznych dowodów na temat szkód, jakie mogłyby spowodować u ludzi zboża transgeniczne, a w niektórych regionach ich użycie spowodowało rozwój gospodarczy, który przyczynił się do rozwiązania istniejących problemów, to istnieją poważne trudności, których nie można umniejszać" - napisał.

Apel

W dokumencie zabrzmiał mocny apel o przekształcenie modelu globalnego rozwoju, refleksję nad sensem gospodarki i jej celami.

Franciszek jest przekonany, że "nie można już z pogardą i ironią traktować prognoz katastroficznych". Ostrzegł, że może dojść do tego, że następnym pokoleniom zostawimy "zbyt wiele gruzów, pustyń i śmieci".

Franciszek uważa, że "zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych wymaga uczciwości, odwagi i odpowiedzialności, w szczególności od krajów najpotężniejszych i najbardziej zanieczyszczających". Ubolewa, że międzynarodowe negocjacje "nie mogą znacząco postępować z powodu stanowiska krajów, które wyżej stawiają własne interesy narodowe niż globalne dobro wspólne".

A na razie, wskazał papież, każdy może wnieść swój wkład, choćby "ubierać się cieplej zamiast włączać ogrzewanie".

Autor: /gry / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

Prezydent USA Donald Trump może jednym pociągnięciem pióra wpędzić sąsiadów w recesję - wskazał portal stacji CNN, czym nawiązał do ewentualnego nałożenia zapowiadanych wcześniej ceł na Meksyk i Kanadę. 

Media: Trump może wyrządzić niewiarygodne szkody Meksykowi i Kanadzie jednym podpisem

Media: Trump może wyrządzić niewiarygodne szkody Meksykowi i Kanadzie jednym podpisem

Źródło:
CNN

Bank Japonii (BoJ) podniósł stopy procentowe do najwyższego poziomu od czasu światowego kryzysu finansowego, do którego doszło w 2008 roku - przekazał portal stacji CNN.

Podwyżka stóp procentowych. Ostatni raz były tak wysoko 17 lat temu

Podwyżka stóp procentowych. Ostatni raz były tak wysoko 17 lat temu

Źródło:
CNN

Reprezentujemy tylko węgierskie interesy i nie zamierzamy płacić za cudze wojny - podkreślił w mediach społecznościowych węgierski minister spraw zagranicznych Peter Szijjarto. Wcześniej premier Donald Tusk napisał, że jeśli Viktor Orban zablokuje europejskie sankcje przeciw Rosji, to będzie jasne, że "gra w drużynie Putina".

Szijjarto reaguje na słowa Tuska. "Agentowi Sorosa może być trudno to zrozumieć"

Szijjarto reaguje na słowa Tuska. "Agentowi Sorosa może być trudno to zrozumieć"

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że w nadchodzącym losowaniu można będzie wygrać 25 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 25 stycznia 2025 roku.

Wielka kumulacja w Lotto

Wielka kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Czy sklepy w niedzielę są otwarte? Tak, 26 stycznia przypada pierwsza w 2025 roku niedziela handlowa. Kolejna będzie dopiero za prawie trzy miesiące - 13 kwietnia.

Czy sklepy są dziś otwarte?

Czy sklepy są dziś otwarte?

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Na placu Świętego Marka w Wenecji trwają prace konserwacyjne. Archeolodzy odkryli tam fragmenty muru budynku wzniesionego między VI a X wiekiem. Od soboty znalezisko można podziwiać zza ogrodzenia ustawionego na słynnym placu.

Odkrycie w Wenecji. Ponad tysiąc lat temu było tam "castrum"

Odkrycie w Wenecji. Ponad tysiąc lat temu było tam "castrum"

Źródło:
PAP

Najstarszy bank świata Monte dei Paschi di Siena złożył ofertę przejęcia większego rywala Mediobanca za 13,3 miliarda euro - podała Agencja Reutera. Dodała, że propozycja została pozytywnie przyjęta przez władze, ale wywołała spore zaskoczenie na rynku.

"Zaskakująca oferta" najstarszego banku świata

"Zaskakująca oferta" najstarszego banku świata

Źródło:
Reuters, AP, Bloomberg, CNBC

Sprzedaż domów na amerykańskim rynku wtórnym spadła w 2024 roku do najniższego poziomu od 30 lat. Astronomiczne ceny i wysokie oprocentowanie kredytów hipotecznych zniechęciły kupujących - wskazał portal stacji CNN.

Ostatni raz sprzedaż domów była na tym poziomie w 1995 roku

Ostatni raz sprzedaż domów była na tym poziomie w 1995 roku

Źródło:
CNN
Czy Kanał Panamski przejęli Chińczycy? I czy USA mają prawo go "odebrać"?

Czy Kanał Panamski przejęli Chińczycy? I czy USA mają prawo go "odebrać"?

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Pewne nienaturalne sformułowania używane przez ChatGPT znalazły się w recenzowanych publikacjach naukowych - wskazano w analizie profesora Artura Strzeleckiego z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Według badacza może to negatywnie wpłynąć na zaufanie do treści naukowych.

"Według mojej wiedzy na dzień ostatniej aktualizacji". Sztuczna inteligencja w publikacjach naukowych

"Według mojej wiedzy na dzień ostatniej aktualizacji". Sztuczna inteligencja w publikacjach naukowych

Źródło:
PAP

W piątek z lotniska Katowice odleciał czarterowy samolot z ponad 500 pasażerami na pokładzie. Do La Romany w Dominikanie poleciało rekordowe 524 osób - przekazał rzecznik lotniska Piotr Adamczyk.

Ponad pół tysiąca osób na pokładzie. Rekord na polskim lotnisku

Ponad pół tysiąca osób na pokładzie. Rekord na polskim lotnisku

Źródło:
PAP

Niemiecka gospodarka ma problemy z powodu wieloletnich zaniedbań oraz błędów popełnionych przy transformacji energetycznej - stwierdził ekspert z Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW) Konrad Popławski. Jego zdaniem kryzys może osłabić rolę Niemiec w Unii Europejskiej (UE).

Problemy gospodarcze Niemiec. "Szansa na podjęcie poważnych reform w UE"

Problemy gospodarcze Niemiec. "Szansa na podjęcie poważnych reform w UE"

Źródło:
PAP

Po pierwszym kwartale dolar będzie się osłabiał - stwierdził ekonomista PKO Banku Polskiego Mirosław Budzicki. Wyjaśnił też, jaki wpływ na amerykańską walutę ma i będzie mieć ponowne dojście do władzy przez Donalda Trumpa.

Kurs dolara. "Sytuacja jest porównywalna z przełomem października i listopada"

Kurs dolara. "Sytuacja jest porównywalna z przełomem października i listopada"

Źródło:
PAP

Donald Trump chce amerykańskiej dominacji w badaniach nad sztuczną inteligencją (AI) - podkreśliła analityczka Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (PISM) Aleksandra Wójtowicz. Wyjaśniła też, jakie decyzje w tej kwestii już podjął i jaki wpływ na politykę Waszyngtonu mogą mieć giganci technologiczni.

"Teraz te ramy zostały zniesione"

"Teraz te ramy zostały zniesione"

Źródło:
PAP

Palermo na Sycylii to włoska stolica "cyfrowych wędrowców", czyli pracowników zdalnych z całego świata oraz twórców startupów - wskazał dziennik "Corriere della Sera". Dodał, że w ostatnim czasie zamieszkało tam około tysiąca osób z USA, Niemiec i Polski.

"Efekt Silicon Valley" na popularnej wyspie

"Efekt Silicon Valley" na popularnej wyspie

Źródło:
PAP

Ogromna zmienność, spadek popytu i niepewność gospodarcza to czynniki kształtujące obraz branży motoryzacyjnej w ubiegłym roku. Były cięcia etatów, redukcja kosztów i próby ograniczenia ekspansji chińskich marek. W Polsce był to także czas kluczowych decyzji. Prysły marzenia o Izerze, pierwszym polskim elektryku. Jakie zmiany zaszły na rynku samochodowym i co nas czeka w przyszłości?

Cięcia etatów, redukcje kosztów i koniec marzenia o milionie aut

Cięcia etatów, redukcje kosztów i koniec marzenia o milionie aut

Źródło:
tvn24.pl, Financial Times, Reuters, Rho Motion

Unia Metropolii Polskich oczekuje szczegółowego raportu od Poczty Polskiej na temat usterek i wad e-Doręczeń oraz sposobu ich rozwiązania - poinformował w piątek Sylwester Szczepaniak z UMP. Poczta Polska zapewniła, że co miesiąc przekazuje informacje do resortu cyfryzacji, a co tydzień - do Centralnego Ośrodka Informatyki (COI).

Listy polecone z kłopotami. System "nie działa w pełni"

Listy polecone z kłopotami. System "nie działa w pełni"

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 180 milionów złotych. Oto liczby, które wylosowano 24 stycznia 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Źródło:
tvn24.pl

W Chorwacji odbył się w piątek ogólnokrajowy bojkot sklepów, supermarketów i stacji benzynowych. To odpowiedź obywateli na stały wzrost cen. Chorwacja jest jednym z trzech krajów Unii Europejskiej z najwyższą obecnie inflacją.

Sklepy świecą pustkami. "Bojkotujemy wysokie ceny"

Sklepy świecą pustkami. "Bojkotujemy wysokie ceny"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Decyzja Joe Bidena o wprowadzeniu przez USA ograniczenia eksportu amerykańskich czipów sztucznej inteligencji dla Polski jest rozczarowująca - powiedział prezydent Andrzej Duda w wywiadzie dla amerykańskiej stacji Fox Business.

"To będzie ze szkodą dla Polski". Prezydent o decyzji Joe Bidena

"To będzie ze szkodą dla Polski". Prezydent o decyzji Joe Bidena

Źródło:
PAP

Niemcy mierzą się z rekordowym niedoborem wykwalifikowanych pracowników. Już 86 procent niemieckich firm zgłasza problemy ze znalezieniem rąk do pracy, wynika z raportu ManpowerGroup. Wskazano również, w których sektorach jest szczególnie źle.

Tak źle jeszcze nie było. W Niemczech brakuje rąk do pracy

Tak źle jeszcze nie było. W Niemczech brakuje rąk do pracy

Źródło:
Tagesspiegel, Deutsche Welle

Zmiana sytuacji na rynkach ropy i walutowym sprzyjają obniżkom cen paliw w hurcie, rosną też szanse na spadek cen paliw na stacjach w ostatnich dniach stycznia - prognozuje Reflex. Z kolei zdaniem analityków e-petrol, na stacjach nie będzie na razie obniżek cen, ale tankujący benzynę mogą liczyć na zahamowanie podwyżek.

"Szansa na wyhamowanie podwyżek"

"Szansa na wyhamowanie podwyżek"

Źródło:
PAP

Pierwszym krokiem do jawności płac mają być informacje o widełkach wynagrodzenia w ogłoszeniach o pracę. To główne założenie projektu, którym zajęli się w piątek posłowie. Jawność płac to narzędzie w walce z dyskryminacją ze względu na płeć - żeby przeciwdziałać nierównościom, trzeba najpierw o nich wiedzieć - powiedziała w piątek w Sejmie ministra rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podczas debaty.

Więcej jawności w sprawie wynagrodzeń. "To narzędzie w walce z dyskryminacją"

Więcej jawności w sprawie wynagrodzeń. "To narzędzie w walce z dyskryminacją"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Przelew na Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy czy wpłatę poprzez eSkarbonkę można odliczyć od podstawy opodatkowania - wyjaśnia redakcji biznesowej portalu tvn24.pl Piotr Hanuszewski z KPMG. Należy jednak pamiętać przy tym o kilku istotnych kwestiach.

Czy wpłatę na WOŚP można odliczyć od podatku?

Czy wpłatę na WOŚP można odliczyć od podatku?

Źródło:
tvn24.pl