Na tę ustawę osoby z niepełnosprawnościami czekały od dawna. Obecnie w Polsce asystencja działała tylko w systemie projektowym, przez co była dostępna tylko w części gmin, w ramach programów rocznych. Takie wsparcie nie jest wystarczające, a przede wszystkim nie jest ciągłe. Projekt ustawy o asystencji osobistej zainicjował Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych oraz wiceminister w resorcie pracy Łukasz Krasoń.

"To nie koszt, tylko inwestycja"

Ustawa tworzy nowy, stały system usług asystencji osobistej, który zapewni osobom z niepełnosprawnościami bezpłatne wsparcie w codziennym życiu, pracy, nauce i kontaktach społecznych – niezależnie od miejsca zamieszkania. Dzięki temu tysiące osób zyskają realną szansę na niezależność, aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym. 

- To długo wyczekiwana i pierwsza regulacja, która wprowadza stały stabilny i dostępny w całym kraju system wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Asystent będzie wspomagał taką osobę w codziennym życiu: w poruszaniu się, robieniu zakupów, a także w kwestiach związanych z higieną czy uczestniczeniem w życiu kulturalnym i społecznym - powiedział Adam Szłapka.

- Asystencja osobista to nie koszt, lecz inwestycja w niezależność, aktywność i godne życie osób z niepełnosprawnościami. To także wsparcie dla ich rodzin, które odzyskają czas na pracę, rozwój i odpoczynek - podkreślała cytowana w notatce opublikowanej na rządowej stronie internetowej minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. 

Dowiedz się więcej:

Co dalej z ustawą o asystencji osobistej? Jest postęp

"To ważny dzień dla wszystkich, którzy na to czekali"

Do usług asystenta dostęp będą miały osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 18 do 65 lat, które uzyskały co najmniej 80 punktów w skali potrzeby wsparcia, a od 2030 roku również młodzież od 13. roku życia. - Z czasem (od 2030 roku - red.) będziemy rozszerzać to wsparcie o osoby od 13. roku życia - zapowiedział Szłapka.

Asystencja osobista będzie usługą dopasowaną do indywidualnych potrzeb. W zależności od sytuacji asystent będzie towarzyszył osobie od 20 do nawet 240 godzin miesięcznie, co odpowiada średnio 8 godzinom dziennie w pełnym wymiarze wsparcia. - Stawka wynagrodzenia będzie wynosiła od 49 do 55 złotych brutto za godzinę – poinformował rzecznik rządu.

Osoby z niepełnosprawnościami będą miały prawo wyboru zarówno podmiotu świadczącego usługę (samorząd lub organizacja pozarządowa), jak i samego asystenta. Wsparcie będzie przyznawane na okres od roku do maksymalnie trzech lat.  - Myślę, że to ważny dzień dla wszystkich, którzy na to czekali, bo z tego rozwiązania będzie mogło skorzystać 100 tysięcy osób – podkreślił Adam Szłapka.

Ustawodawcy zaznaczają jednak, że pośrednio poprawi się też jakość życia nawet pół miliona ich bliskich. Wielu opiekunów będzie też mogło wrócić do pracy, rozwoju zawodowego i aktywności społecznej. 

Dowiedz się więcej:

"Żart z naszej godności". Osoby z niepełnosprawnościami czekają na asystencję

"Asystencja osobista to moja ręka, nogi i oczy wtedy, kiedy ich potrzebuję"

- Asystencja osobista to nie jest luksus - to warunek godnego życia. Dzięki niej mogłabym funkcjonować tak, jak każdy inny dorosły człowiek – w zgodzie ze swoim rytmem, planami, potrzebami. Nie musiałabym prosić, błagać, negocjować. Nie musiałabym wybierać między kąpielą a wyjściem do pracy. Asystencja osobista to moja ręka, moje nogi, moje oczy wtedy, kiedy ich potrzebuję - mówiła w lipcu w rozmowie z tvn24.pl Renata Orłowska, która choruje na rdzeniowy zanik mięśni i przedstawia się jako "całkowicie niezdolna do samodzielnej egzystencji psycholożka, wspierająca również pełnosprawnych".

Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2027 roku. Od tego dnia będzie można składać wnioski o ustalenie prawa do asystencji osobistej. Świadczenie usług asystenckich rozpocznie się od kwietnia 2027 roku.