Trybunał do spraw zbrodni wojennych w byłej Jugosławii skazał dowódcę bośniackich Serbów, generała Ratka Mladicia. Wyrok to dożywocie. Rozkazy wojskowego były "kluczowe" w dokonaniu ludobójstwa na ośmiu tysiącach muzułmańskich mężczyzn i chłopców, i gwałtach w Srebrenicy w 1995 roku. Mladić jest winny zbrodni ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości - wskazali sędziowie.
Akt oskarżenia Mladicia zawierał 11 zarzutów obejmujących ludobójstwo, zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Serbski generał został uznany za winnego 10 z tych zarzutów.
Był to w pewnym sensie najważniejszy proces w historii haskiego trybunału, bo dotyczył wojskowego wydającego bezpośrednie rozkazy żołnierzom dopuszczającym się zbrodni.
Prokuratorzy od początku domagali się dożywocia dla człowieka określonego przed ponad 20 laty mianem "rzeźnika Bałkanów". Obrońcy chcieli uniewinnienia lub maksymalnie 15 lat więzienia dla oskarżonego.
Sędziowie uznali Mladicia za "kluczową" postać, której decyzje "w ogromnym stopniu" doprowadziły do popełnienia zbrodni wojennych - w tym ludobójstwa - w enklawie Srebrenicy w 1995 roku. Wskazali jednocześnie, że w latach 90. był członkiem zorganizowanego przestępczego procederu mającego za cel przeprowadzenie "czystki" na nieserbskiej ludności żyjącej w wielonarodowej Bośni i Hercegowinie.
Mladić zamierzał "zniszczyć" muzułmańską społeczność żyjącą w enklawie - dodano w trakcie odczytywania wyroku, dlatego został skazany na dożywocie "za ludobójstwo" i "zbrodnie przeciwko ludzkości" - poinformowali sędziowie.
- Zbrodnie, których się dopuścił zaliczają się do najbardziej ohydnych, znanych ludzkości - powiedział przewodniczący środowej rozprawie sędzia Alphons Orie.
Serbskiego generała uznano też za "bezpośrednio" wydającego rozkazy dotyczące ostrzeliwania Sarajewa w latach 1992-95.
Ostatni wyrok trybunału
Środowy wyrok Trybunału w Hadze przyszedł dopiero 22 lata po największej zbrodni popełnionej w Europie od zakończenia II wojny światowej. Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał masakrę w Srebrenicy za ludobójstwo ponad 10 lat temu.
Zakończony w środę proces był ostatnim poprowadzonym przed trybunałem powołanym w latach 90. do rozliczenia zbrodni, jakich dokonano w latach wojny na terenie całej byłej Jugosławii.
Mladić był - obok lidera bośniackich Serbów Radovana Karadżicia i ówczesnego prezydenta Jugosławii Slobodana Miloszevicia - najważniejszym oskarżonym o zbrodnie popełnione w Bośni w latach 1992-95.
Karadżicia trybunał skazał na 40 lat więzienia. Miloszević zmarł w celi przed zakończeniem procesu.
Mladić jako dowódca bośniackich Serbów był odpowiedzialny za pierwsze fale agresji i tworzone już w początkowym okresie wojny obozy dla muzułmańskiej ludności, w których w 1992 r. ginęli ludzie.
Bośniaccy Serbowie w trakcie wojny gwałcili też tysiące muzułmańskich kobiet. Po latach - dzięki staraniom m.in. Tadeusza Mazowieckiego - uznano to za taktykę wojenną i po raz pierwszy w historii gwałt urósł do rangi zbrodni, za którą należy skazywać.
Ludobójstwo
Enklawa Srebrenicy - tzw. strefa bezpieczeństwa ONZ, w której schroniło się przez oddziałami bośniackich Serbów kilkadziesiąt tysięcy cywilów - została zajęta przez Mladicia i jego podwładnych 11 lipca 1995 roku.
Stacjonujący tam holenderski batalion mający mandat ONZ, pozostawiony sam sobie - po odmówieniu przysłania wsparcia z powietrza przez dowództwo NATO - poddał enklawę, zmuszając tysiące muzułmańskich mężczyzn i chłopców do wejścia do autobusów, którymi następnie żołnierze Mladicia ich wywieźli.
Tysiące tych ludzi zostało w kolejnych dniach zamordowanych w masowych egzekucjach w lasach wokół enklawy. Serbscy żołnierze po masakrach rozjeżdżali dodatkowo zwłoki buldożerami, by - porozrywane - trudniej je było zidentyfikować w przyszłości. Do dziś kobiety, które pozostały w Srebrenicy, poszukują wraz z ekspertami setek członków rodzin, których tożsamości nie ustalono, a ciał (czasem nawet tylko ich fragmentów) nie odnaleziono.
74-letni dziś Mladić został też skazany przez haski trybunał za trwające niemal cztery lata oblężenie stolicy Bośni - Sarajewa. W tym mieście zginęło w czasie wojny 11541 osób, kilkadziesiąt tysięcy zostało rannych, a kilka tysięcy dzieci osieroconych.
Autor: adso / Źródło: Reuters, tvn24.pl