Brytyjskim naukowcom udało się rozwiązać zagadkę wieku jednej z największych wydm na świecie, marokańskiej Lala Lallii. Należy ona do wydm gwiaździstych - choć dziś występują one na wielu kontynentach, są prawie nieobecne w zapisie skalnym.
Wydmy gwiaździste tworzą się w miejscach o zmiennym kierunku wiatru. Stoki tych formacji są bardzo strome. Wydmy tego typu występują w Afryce, Azji, Ameryce Północnej, a także na Marsie i księżycu Saturna - Tytanie. Największą ziemską wydmą gwiaździstą jest wydma położona na pustyni Badain Jaran w zachodnich Chinach.
Wydmy gwiaździste stanowią niecałe 10 procent wszystkich wydm występujących na naszej planecie. Mimo tego, że obecnie występują na wielu kontynentach, w zapisie geologicznym są prawie nieobecne. Z tego powodu przez wiele lat naukowcom nie udało się określić ich wieku. Zagadkę tę rozwiązali dopiero brytyjscy naukowcy, którzy badali wydmę Lala Lallia w Maroku.
"Zaskakująco młoda" wydma
Lala Lallia oznacza w języku berberyjskim "najwyższy święty punkt". Wydma ta znajduje się na Saharze we wschodnim Maroku. Ma aż 100 metrów wysokości i 700 metrów szerokości. Naukowcy określili jej wiek za pomocą datowania luminescencyjnego, która pozwala odkryć, kiedy minerały w piasku były ostatni raz wystawione na działanie światła słonecznego. Jak się okazało, wydma powstała 13 tysięcy lat temu, ale ok. 8 tys. lat temu przestała rosnąć.
- Po raz pierwszy zetknąłem się z wydmami gwiaździstymi w Namibii 20 lat temu i od razu byłem zszokowany ich rozmiarami. Pamiętam, jak długo wspinaliśmy się na szczyt jednej z nich - powiedział geograf Geoff Duller z Uniwersytetu Aberystwyth w Walii, współautor badania opublikowanego w czasopiśmie "Scientific Reports". - Dzięki nowym technologiom możemy zacząć odkrywać ich sekrety.
Duller dodał, że Lala Lallia okazała się być "zaskakująco młoda". Zdaniem eksperta określenie wieku wydmy pozwoli nam lepiej zrozumieć działanie wiatru, a także określić klimat, jaki panował w tamtym czasie.
- Wydmy gwiaździste powstają na obszarach, gdzie wieje zmienny wiatr. Piasek jest więc nawiewany z każdej strony. Dzięki temu wydmy te są gigantyczne - powiedział Charlie Bristow, sedymentolog z Birkbeck University of London i współautor badania.
Naukowcy ustalili również, że Lala Lallia porusza się w kierunku zachodnim z prędkością około 50 centymetrów rocznie.
Źródło: Reuters, Aberystwyth University
Źródło zdjęcia głównego: Adobe Stock