Efekt końcowy radzieckiego planu zmodernizowania i udoskonalenia rolnictwa na terenie Kazachstanu, Uzbekistanu i Turkmenistanu nie do końca wypalił. Widać to gołym okiem na serii zdjęć udostępnionych przez agencję NASA. Piętnaście fotografii z perspektywy satelity na ziemskiej orbicie można śmiało nazwać cyklem przedstawiającym powolną śmierć Morza Aralskiego, niegdyś czwartego największego jeziora świata.
W 1960 roku Związek Radziecki opracował plan zagospodarowania obszarów rolnych i zasobów wodnych na terenie Kazachstanu, Uzbekistanu i Turkmenistanu.
Zielona pustynia
Założeniem było przekształcenie pustynnego obszaru na żyzny grunt rolny pod uprawę m.in. bawełny, wykorzystując wodę z dwóch rzek - Syr-darii oraz Amu-darii. W latach 60 XX w. zasilały ono Jezioro Aralskie, niegdyś czwarte największe jezioro świata.
Plan udał się połowicznie - pustynia co prawda "zakwitła" i zbiory z upraw były dobre, ale Jezioro Aralskie, ze względu na swoje ogromne rozmiary nazywane Morzem Aralskim, zostało wysuszone.
Brudna cena dobrobytu
Proporcjonalnie do obniżającego się poziomu wody w jeziorze rósł poziom zasolenia i - jednocześnie - zanieczyszczenia z powodu spływających do zbiornika pestycydów i nawozów używanych przez rolników.
Proces degradacji obszaru wyraźnie widać na serii zdjęć wykonanych przez MODIS (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer), instrument zainstalowany na pokładzie należącej do NASA satelity Terra.
Zanik w piętnastu aktach
Pierwsza fotografia wykonana została 25 sierpnia 2000 roku. Czarna linia na fotografii jest zarysem pierwotnych granic Jeziora Aralskiego, osuszanego już od około 1960 roku. MODIS wykonywał kolejne zdjęcia co rok aż do 19 sierpnia 2014 r.
Autor: mb/kt / Źródło: NASA, Earth Observatory
Źródło zdjęcia głównego: NASA