Największe oko świata patrzy z Namibii

Teleskop stanął w Namibii

Największy na świecie teleskop stanął w Namibii. HESS-II waży 600 ton, a jego zwierciadło mierzy 28 metrów średnicy. Śledzić będzie zjawiska na niebie, wychwytując pochodzące z kosmosu zmiany w promieniowaniu.

Teleskop HESS-II znajduje się na terenach pustynnych około 100 kilometrów na zachód od Windhuk, stolicy Namibii, na wysokości 1800 m n.p.m.

Jego rozmiary porażają i dają nowe możliwości badawcze. - To nie tylko najszersze w świecie zwierciadło w tego typu instrumencie, pozwala ono też zobaczyć obrazy w sposób bardziej precyzyjny, z czterokrotnie większą ilością pikseli na obszarze nieba niż mniejsze teleskopy - powiedział członek ekipy uczestniczącej w projekcie, Pascal Vincent.

50 razy mocniej

W maju kilka państw Afryki południowej zostało wytypowanych do udziału w globalnym projekcie budowy największego radioteleskopu świata, tzw. Square Kilometer Array (SKA). Gigantyczne urządzenie - jak pisze AFP - charakteryzować ma 50-krotnie wyższa czułość od najmocniejszych obecnie podobnych radioteleskopów.

Dwie trzecie anten SKA zostanie rozmieszczonych zostanie w RPA oraz w Ghanie, Botswanie, Kenii, Madagaskarze, Mauritiusie, Mozambiku, Namibii i Zambii. Pozostałe znajdą się w Australii i Nowej Zelandii.

Projekt globalny

W obserwatorium HESS w Namibii pracować będzie 170 naukowców z 12 krajów świata, w tym z RPA, Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Australii.

HESS-II jest teleskopem typu Czerenkowa, który rejestruje promieniowanie o tej samej nazwie. Paweł Czerenkow był radzieckim naukowcem, który w 1958 roku otrzymał nagrodę Nobla z fizyki. Pracował m.in. nad rozwojem akceleratora cząstek.

H.E.S.S. Collaboration, Christian Föhr

Autor: mm/ŁUD / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

Zima wróci do Polski w weekend. W niektórych regionach śniegu spadnie naprawdę dużo. Ponadto mocno powieje.

Sypnie śniegiem, miejscami naprawdę mocno. Sprawdź prognozę na weekend

Sypnie śniegiem, miejscami naprawdę mocno. Sprawdź prognozę na weekend

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej pokazał długoterminową eksperymentalną prognozę na najbliższe cztery miesiące. Jaka pogoda będzie w lutym i czego spodziewać się wiosną w 2025 roku? Sprawdź.

Wiosna przyjdzie wcześniej? Jest nowa długoterminowa prognoza IMGW

Wiosna przyjdzie wcześniej? Jest nowa długoterminowa prognoza IMGW

Źródło:
IMGW

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed zimowymi zagrożeniami. W licznych regionach już w czwartek wieczorem zacznie silnie wiać, a na północy Polski pojawią się intensywne opady śniegu, zawieje i zamiecie. Kierowcy powinni uważać też śliskie drogi.

Burze, śnieżyce, gołoledź. Ostrzeżenia IMGW w wielu miejscach

Burze, śnieżyce, gołoledź. Ostrzeżenia IMGW w wielu miejscach

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Listopad był jedynym miesiącem w 2024 roku, w którym średnia temperatura powietrza była w Polsce niższa niż zazwyczaj. Jak podaje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, wszystkie pozostałe miesiące okazały się cieplejsze niż zwykle, a wśród nich szczególnie wyróżnił się luty.

Te mapy pokazują, jak gorący był 2024 rok w Polsce. "Luty był gamechangerem"

Te mapy pokazują, jak gorący był 2024 rok w Polsce. "Luty był gamechangerem"

Źródło:
IMGW

Trwa kolejna doba walki z serią pożarów w hrabstwie Los Angeles. Do tej pory ogień pochłonął co najmniej 11300 hektarów terenu. Potężny żywioł niszczy wszystko, co spotka na swojej drodze. Zdjęcia satelitarne, zrobione przed i po katastrofie, pokazują druzgocącą siłę ognia.

Pożary w Kalifornii. Los Angeles na zdjęciach satelitarnych przed i po

Pożary w Kalifornii. Los Angeles na zdjęciach satelitarnych przed i po

Źródło:
CNN, PAP, Reuters

Śliskie drogi i opóźnienia na lotniskach - to niektóre skutki fali intensywnych opadów śniegu, jaka nawiedziła Belgię w ostatnich godzinach. Utrudnienia komunikacyjne wystąpiły między innymi w Brukseli. Krajowa Agencja Meteorologiczna wydała pomarańczowe i żółte ostrzeżenia.

Zrobiło się biało. Poważne utrudnienia komunikacyjne

Zrobiło się biało. Poważne utrudnienia komunikacyjne

Źródło:
The Brussels Times, Reuters

Co najmniej pięć osób zginęło w wyniku fali pożarów, jaka nawiedziła okolice Los Angeles w Stanach Zjednoczonych. Od kilkudziesięciu godzin lokalni strażacy bezskutecznie walczą z kilkoma skupiskami ognia. Największy pożar - Palisades Fire - pochłonął już około 6406 hektarów, a łączna wielkość terenu zajętego ogniem przekracza 10 tys. ha.

"Wszystko zniknęło w ciągu jednej nocy"

"Wszystko zniknęło w ciągu jednej nocy"

Źródło:
PAP, CNN, TVN24

Intensywne opady deszczu w ostatnich dniach doprowadziły do zalań i podtopień w wielu regionach Boliwii. Największe zniszczenia wystąpiły w centralnej i południowo-zachodniej części kraju. Kryzys związany z powodziami trwa w Boliwii od listopada ubiegłego roku. Zginęło 16 osób.

Ostatnia ofiara śmiertelna to niemowlę. Od listopada zginęło 16 osób

Ostatnia ofiara śmiertelna to niemowlę. Od listopada zginęło 16 osób

Źródło:
Ministerio de Defensa Bolivia, PAP, AP, Opinion.com

Pogoda na dziś. W czwartek 9.01 wystąpią opady śniegu, deszczu ze śniegiem i deszczu. Powieje dość silny wiatr, który miejscami w porywach osiągnie prędkość ponad 100 kilometrów na godzinę.

Pogoda na dziś - czwartek, 9.01. Czeka nas sędrówka opadów, do 11 stopni

Pogoda na dziś - czwartek, 9.01. Czeka nas sędrówka opadów, do 11 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mocno sypnęło śniegiem na południu Norwegii. W dzielnicy Disen w Oslo, stolicy kraju, odnotowano rekordowe opady puchu. W ciągu doby spadło go tam ponad 30 centymetrów.

Takiego śniegu w styczniu nie było tu od blisko 30 lat

Takiego śniegu w styczniu nie było tu od blisko 30 lat

Źródło:
ENEX, nrk.no, inyheter.no

Ogromny i jadowity atraks wzbogacił zasoby ogrodu zoologicznego Australian Reptile Park. Okaz został nazwany na cześć braci Hemsworth, słynnych aktorów. - To nasz największy pająk - powiedziała Emma Teni, opiekunka tych zwierząt w parku.

Pająk gigant. Tak wielkiego jeszcze nie widzieli

Pająk gigant. Tak wielkiego jeszcze nie widzieli

Źródło:
CNN

Od kilkunastu godzin w pobliżu Los Angeles trwa walka z trzema pożarami, które z każdą minutą przybierają na sile. Największy z nich - Palisades Fire - pochłonął już około 1182 hektarów terenu. W najludniejszym mieście Kalifornii ogłoszono stan wyjątkowy, a w wielu miejscach zarządzono ewakuację mieszkańców. Skalę żywiołu widać na nagraniach.

W minutę płonie obszar pięciu boisk. Nagrania

W minutę płonie obszar pięciu boisk. Nagrania

Źródło:
PAP, Reuters, CNN

Ponad 400 osób zostało uratowanych przez służby po wtorkowym trzęsieniu ziemi w Tybecie - przekazały chińskie władze. Akcja poszukiwawczo-ratownicza trwa od kilkudziesięciu godzin i przebiega w trudnych warunkach przy ujemnej temperaturze. Do tej pory potwierdzono śmierć 126 osób, prawie 200 zostało rannych.

Trzęsienie ziemi w Tybecie. Nieznana jest liczba zaginionych

Trzęsienie ziemi w Tybecie. Nieznana jest liczba zaginionych

Źródło:
Reuters

Mieszkańcy północnych regionów Meksyku zmagają się ze skutkami drugiej w tym sezonie burzy zimowej. Ujemne temperatury przyniósł front nazywany lokalnie "frontem 21". W mieście Chihuahua - stolicy stanu o tej samej nazwie - z powodu wychłodzenia zmarła jedna osoba.

Mróz w Meksyku. Zmarła jedna osoba

Mróz w Meksyku. Zmarła jedna osoba

Źródło:
ENEX, Gobierno del Chihuahua, Debate.com

Silne wichury uderzyły w poniedziałek wieczorem w północne i zachodnie Niemcy. Co najmniej trzy osoby zostały ranne. Trudne warunki pogodowe spowodowały zakłócenia w transporcie drogowym, kolejowym i promowym.

Prawie 160 kilometrów na godzinę w Niemczech. Ranni

Prawie 160 kilometrów na godzinę w Niemczech. Ranni

Źródło:
ENEX, tagesspiegel.de, wetteronline.de

Strata 11-letniej wilczycy z amerykańskiego parku Yellowstone wywołała ogromne poruszenie wśród naukowców. Samica, znana jako 907F, była nazywana "królową wilków" ze względu na swoją dominującą rolę w stadzie. Tak stare okazy nie zdarzają się często w populacjach tego gatunku. Jak się jednak okazuje, w Polsce również znane są przypadki "długowiecznych" wilków. O ich życiu opowiedziała nam prof. Sabina Pierużek-Nowak ze Stowarzyszenia dla Natury "Wilk".

"Królowa" i "król" wilków. Jak jest w Polsce

"Królowa" i "król" wilków. Jak jest w Polsce

Źródło:
tvnmeteo.pl

Blisko 40 plaż w stanie Sao Paulo, na południowym wschodzie Brazylii, zostało zamkniętych przez służby sanitarno-epidemiologiczne w związku ze skażeniem wody przez wirusy. Według lokalnych mediów szpitale są przepełnione chorymi turystami.

Zamknięto kilkadziesiąt plaż, turyści skarżą się na wymioty i biegunkę

Zamknięto kilkadziesiąt plaż, turyści skarżą się na wymioty i biegunkę

Źródło:
PAP

W Wielkiej Brytanii nadal trwa walka ze skutkami przejścia zimowej burzy, jaka wystąpiła w tym regionie w ostatnich dniach. Kilkaset miejscowości w Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej zostało objętych ostrzeżeniami przed powodzią. Z kolei atak zimy w Irlandii doprowadził do masowych przerw w dostawie prądu i wody.

Pogodowy paraliż na Wyspach. Setki ostrzeżeń przed powodzią, tysiące osób bez prądu

Pogodowy paraliż na Wyspach. Setki ostrzeżeń przed powodzią, tysiące osób bez prądu

Aktualizacja:
Źródło:
The Independent, BBC, Met Office, PAP

W stanie Missouri kierowca w trakcie jazdy wyskoczył z samochodu, gdy ten wpadł w poślizg. Do zdarzenia doszło w sobotę, podczas ataku zimy w środkowych Stanach Zjednoczonych. Mężczyzna tłumaczył później, że po raz pierwszy prowadził w zimowych warunkach i spanikował.

Auto wpadło w poślizg, kierowca - w panikę. Nagranie

Auto wpadło w poślizg, kierowca - w panikę. Nagranie

Źródło:
Local12, CNN

Rośnie liczba ofiar trzęsienia ziemi, które we wtorek rano nawiedziło Tybet. Najnowsze dane mówią o o co najmniej 126 zabitych i 188 rannych. Do akcji poszukiwawczo-ratowniczej zmobilizowano w sumie ponad 500 żołnierzy.

Silne trzęsienie ziemi. Bilans ofiar wciąż rośnie

Silne trzęsienie ziemi. Bilans ofiar wciąż rośnie

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, Xinhua

Amerykański Park Narodowy Yellowstone stracił jednego ze swoich najsłynniejszych mieszkańców. 11-letnia jednooka wilczyca pod koniec grudnia zginęła w starciu z wrogą watahą.

"Królowa wilków" zabita

"Królowa wilków" zabita

Źródło:
LiveScience

Mieszkańcy Norwegii mierzą się z bardzo trudnymi zimowymi warunkami. Zapowiadane przez meteorologów załamanie pogody przyniosło w poniedziałkowy wieczór obfite opady śniegu, sztorm oraz wichury. W niektórych miejscach pokrywa śnieżna wynosi kilkadziesiąt centymetrów. Wiele dróg jest zablokowanych, a loty są opóźnione.

Pogodowy chaos w Norwegii

Pogodowy chaos w Norwegii

Źródło:
PAP, NRK, Meteorologisk Institutt

Grupa orek zaatakowała w rejonie zachodniego wybrzeża Portugalii jacht z dwuosobową załogą na pokładzie. Zwierzęta zniszczyły ster jednostki. To nie pierwszy atak orek na statki w tym regionie, a naukowcy wciąż nie są pewni, co jest powodem takiego zachowania.

Orki zaatakowały jacht u wybrzeży Portugalii

Orki zaatakowały jacht u wybrzeży Portugalii

Źródło:
PAP, CM TV, tvnmeteo.pl

Co najmniej siedem osób zginęło w wyniku burzy śnieżnej, która nawiedziła środkową i wschodnią część Stanów Zjednoczonych. Siedem stanów ogłosiło stan wyjątkowy. W wielu miastach odnotowano przerwy w dostawach prądu.

Stan wyjątkowy po śnieżycach, setki wypadków. Nie żyje siedem osób

Stan wyjątkowy po śnieżycach, setki wypadków. Nie żyje siedem osób

Źródło:
PAP, CNN, The Weather Channel

Plastyczność mózgu jest niezbędna, by skutecznie uczyć się zachowań społecznych. Polscy badacze odkryli, że kluczową rolę w tym procesie pełni kora przedczołowa, struktura zaangażowana także w rozwiązywanie problemów. Lepsze poznanie tego mechanizmu może pomóc nam zrozumieć nieprawidłowości w działaniu mózgu w zaburzeniach, w których zmniejszona jest zdolność adaptacji społecznej.

To jest niezbędne "do wyjścia poza istniejące wzorce aktywności mózgu"

To jest niezbędne "do wyjścia poza istniejące wzorce aktywności mózgu"

Źródło:
Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN

Półwysep Iberyjski nawiedziły ulewy związane z niżem Floriane. W związku z gwałtowną aurą portugalscy strażacy przeprowadzili prawie 300 interwencji. W gminie Peniche pojawiła się trąba powietrzna. W Hiszpanii meteorolodzy ostrzegają przed sztormem.

Sztorm, podtopienia i trąba powietrzna. Niespokojnie na Półwyspie Iberyjskim

Sztorm, podtopienia i trąba powietrzna. Niespokojnie na Półwyspie Iberyjskim

Źródło:
PAP, theportugalnews.com, portugalresident.com

Marineland w Antibes na Riwierze Francuskiej, słynny morski park rozrywki, został w niedzielę oficjalnie zamknięty. Los żyjących w nim ponad czterech tysięcy zwierząt, w tym dwóch orek, pozostaje niepewny.

Zamknięto słynny morski park rozrywki. Ważą się losy orek

Zamknięto słynny morski park rozrywki. Ważą się losy orek

Źródło:
PAP, BBC, france24.com

Nawałnice przeszły w niedzielę przez Arabię Saudyjską. Ulewny deszcz spowodował, że w mieście Dżedda doszło do podtopień. Widać je na nagraniu, które wysłała na Kontakt24 pani Martyna.

Nawałnice w Arabii Saudyjskiej. Podtopiona Dżedda na nagraniu Reporterki24

Nawałnice w Arabii Saudyjskiej. Podtopiona Dżedda na nagraniu Reporterki24

Źródło:
gulfnews.com, Kontakt24

Obfite opady śniegu wywołały potężną lawinę w górach w amerykańskim stanie Utah. Udało się ją uchwycić na nagraniu. Śnieg dotarł do pobliskiej drogi, na kilka godzin ją zamknięto.

Lawina pędzi i schodzi na drogę. Nagranie

Lawina pędzi i schodzi na drogę. Nagranie

Źródło:
Reuters, fox13now.com

Od razu po weekendzie ciepły front odepchnie zimne powietrze znad Polski. Sprawdź, co czeka nas w pogodzie w kolejnych tygodniach w 16-dniowej długoterminowej prognozie temperatury, przygotowanej przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: mróz wycofa się na jakiś czas

Pogoda na 16 dni: mróz wycofa się na jakiś czas

Źródło:
tvnmeteo.pl

32 delfiny zginęły po wycieku mazutu, do którego doszło w połowie grudnia wskutek katastrofy dwóch tankowców w Cieśninie Kerczeńskiej - przekazali w niedzielę aktywiści Centrum Ratownictwa Delfinów Delfa.

Wyciek niebezpiecznej substancji z zatopionych tankowców. Zginęły dziesiątki delfinów

Wyciek niebezpiecznej substancji z zatopionych tankowców. Zginęły dziesiątki delfinów

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W Kalifornii patrol policji zatrzymał mężczyznę, który przekroczył prędkość i był pod wpływem alkoholu. W jego aucie znaleziono wychudzonego i chorego czepiaka.

Przekroczył prędkość, będąc pod wpływem. W aucie miał wychudzonego czepiaka

Przekroczył prędkość, będąc pod wpływem. W aucie miał wychudzonego czepiaka

Źródło:
ABC7NY