Czym na Nagrodę Nobla zasłużyli sobie tegoroczni laureaci w dziedzinie chemii? Dzięki ich pracy "można było stworzyć programy komputerowe, które symulują, przewidują, jak zachowają się różne związki chemiczne w różnych sytuacjach" - tłumaczy publicysta naukowy Tomasz Rożek.
Michael Levitt, Martin Karplus, Arieh Warshell. Tak brzmią nazwiska laureatów tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. Badacze "stworzyli podstawy pod potężne programy, których używamy, aby zrozumieć i przewidywać procesy chemiczne" - napisał Komitet Noblowski w uzasadnieniu.
Tomasz Rożek, publicysta naukowy, tłumaczy, co właściwie udało się osiągnąć chemikom.
Połączyli dwa spojrzenia w jedno
- Problem, nie tylko w chemii, lecz także w fizyce, polega na tym, że my nie mamy jednej teorii, która wyjaśnia wszystko. Wracając do chemii: mamy problem pomiędzy spoglądaniem na świat cząstek, cząsteczek. (...) Ten mikroświat opisuje chemia, czy fizyka kwantowa. To taka dziedzina nauki, która doskonale radzi sobie z detalami świata. Zaczyna się problem, jeżeli korzystając z zasad chemii czy fizyki kwantowej, chcielibyśmy opisać jakieś duże kompleksy, duże reakcje chemiczne. Wtedy potrzebujemy gigantycznych komputerów, które nie są w stanie, ani dzisiaj, ani w najbliższej przyszłości, poradzić sobie z dużymi reakcjami chemicznymi - mówi Rożek.
Rożek zaznacza metaforycznie, że kiedy patrzymy na pustynię, chcemy śledzić ruchy każdego ziarenka piasku z osobna. Tego się jednak nie da zrobić. Trochę inaczej jest, kiedy sięgniemy po lupę - wtedy to łatwiejsze do ogarnięcia. Z drugiej strony na pustynię moglibyśmy patrzeć też z oddalenia, z perspektywy satelity
- Problem się pojawia na styku tych dwóch spojrzeń - mówi Rożek, dodając, że niektóre zjawiska chemii wyjaśnimy chemią kwantową (tą dotyczącą zjawisk w skali mikro), inne klasyczną (tą dotyczącą większych zjawisk). - Dzisiejsi laureaci połączyli te dwa spojrzenia w jedno spojrzenie. I tylko dzięki temu można było stworzyć programy komputerowe, które symulują, przewidują, jak zachowają się różne związki chemiczne w różnych sytuacjach - mówi Rożek.
Odkrycie o zastosowaniu praktycznym
Jakie jest znaczenie praktyczne osiągnięcia noblistów? Dzięki niemu można na przykład sprawdzać, w jaki sposób tworzyć leki, a potem weryfikować, jak leki działają na różnych poziomach organizmu.
Autor: map/rs / Źródło: tvn24