Patrzcie w niebo, bo większość planet będzie "na wyciągnięcie dłoni"

Źródło:
PAP
Perseverance nagrał zaćmienie Słońca na Marsie - nagranie z kwietnia 2022
Perseverance nagrał zaćmienie Słońca na Marsie - nagranie z kwietnia 2022NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS/SSI
wideo 2/35
Mars

Na miłośników obserwacji nocnego nieba czeka prawdziwa gratka. Nadchodzą tygodnie, podczas których będziemy mogli ujrzeć siedem planet Układu Słonecznego. Do dostrzeżenia większości z nich nie będą potrzebne żadne urządzenia.

Jeśli nocna aura będzie dopisywać, to w najbliższych tygodniach na niebie zalśnią dla nas planety. Marsa, Jowisza, Wenus i Saturna będziemy mogli dostrzec nieuzbrojonym okiem, zaś za pomocą sprzętu - na przykład lunety - również Urana i Neptuna. Pod koniec lutego dołączy do nich Merkury.

- Dla amatorów obserwacji to dobry moment na spojrzenie w niebo - powiedział astronom Jerzy Rafalski z Centrum Popularyzacji Kosmosu Planetarium w Toruniu. - Te najjaśniejsze planety, które doskonale widać gołym okiem nawet z rozświetlonego centrum miasta, są po prostu na wyciągnięcie dłoni, a przynajmniej tak nam się wydaje. One rzeczywiście dominują na niebie wieczornym - dodał.

I te bliższe, i te dalsze

Astronom przekazał, że obecnie po zachodzie Słońca nad południowo-zachodnim horyzontem dominuje bardzo jasny punkt, który wygląda jak niezwykle jasna gwiazda. Jest to jednak druga planeta naszego Układu Słonecznego - Wenus. Z kolei nad południowo-wschodnim horyzontem znajduje się Jowisz - największa planeta.

Wenus w obiektywie sondy Mariner 10NASA/JPL-Caltech

W pobliżu Wenus widoczny jest także Saturn, zaś na wschodzie widać czerwony, pomarańczowy punkcik. To Mars, który w połowie stycznia był akurat najbliżej Ziemi, w tak zwanej opozycji, czyli w przeciwstawieniu do Słońca.

- Wtedy zawsze są najlepsze warunki do obserwacji tej planety. Wręcz nie sposób go przegapić, bo nawet wyróżnia się barwą - powiedział Rafalski.

Saturn w obiektywie Teleskopu WebbaNASA/ESA/CSA/Matthew Tiscareno/Matthew Hedman/Maryame El Moutamid/Mark Showalter/Leigh Fletcher/Heidi Hammel/Joseph DePasquale
MarsNASA/JPL/MSSS

"Świetny czas" na poszerzenie horyzontów

Na niebie można też odszukać Urana i Neptuna, ale ich obserwacje są znacznie trudniejsze.

- Jeśli chcemy odszukać Urana, to najlepiej posługujmy się lornetką i mapą nieba. Musimy wiedzieć dokładnie, gdzie go szukać, bo jest dość słaby, więc łatwo pomylić go z innymi słabymi gwiazdami, których na niebie jest mnóstwo - przekazał ekspert. Podobnie jest z Neptunem, do którego obserwacji przyda się duża lornetka, a najlepiej teleskop i również bardzo precyzyjna mapa nieba.

Pod koniec lutego i na początku marca planety trochę się już poprzesuwają na niebie, ale do wcześniej wymienionych dołączy Merkury.

- Jeśli więc chcemy zainteresować się astronomią, planetami, obserwacjami, to w najbliższych tygodniach jest naprawdę świetny czas, bo po prostu wieczorem te planety możemy obserwować - mówił Rafalski.

Uran sfotografowany przez Kosmiczny Teleskop Jamesa WebbaNASA, ESA, CSA, STScI

Jak statki na morzu

Mateusz Kalisz, popularyzator astronomii, prowadzący kanał AstroLife, wyjaśnił z kolei, że choć pojawiają się określenia, jakoby planety układały się w jednej linii - to wręcz niemożliwe jest, by niemal wszystkie planety fizycznie ustawiły się w ten sposób.

- Jeśli chcemy osiem planet ustawić w jednej linii, to to się praktycznie nie może wydarzyć, bo mają różne rezonansy orbitalne, które się ze sobą po prostu nie zgrają. W 2079 roku ma wystąpić zjawisko, w którym planety ustawią się niemal w jednej linii, ale dwie będą po drugiej stronie Słońca. Jednak nawet w tym przypadku idealnej linii nie da się osiągnąć - podkreślił.

Kalisz tłumaczył, że planety krążą na ogół w jednej płaszczyźnie, więc zawsze, gdy na niebie widać więcej niż jedną planetę, to są one ustawione prawie w jednej linii, przemieszczając się w pobliżu ekliptyki.

Rafalski porównywał to ustawienie do statków na morzu. - To troszeczkę tak, jakbyśmy sobie wyobrazili, że jesteśmy na morzu, a dookoła nas są różne statki. Jak się rozejrzymy, to wszyscy widzimy statki ułożone na jednej linii horyzontu. Mimo tego, że są w różnych odległościach. Podobnie jest z planetami - opisał.

Parada planet?

Zdaniem Kalisza tak zwana "parada planet", która odnosi się do zjawiska kilku planet widocznych jednocześnie na niebie, to określenie bardziej medialne i internetowe niż naukowe.

- Nie da się określić, od kiedy możemy mówić o paradzie planet - a kiedy jeszcze nie, na przykład poprzez określanie odległości pomiędzy planetami. Można o nim mówić, gdy naprawdę widocznych planet jest dużo i są blisko siebie. Z czymś takim będziemy mieli do czynienia w 2040 roku we wrześniu. Wtedy rzeczywiście wszystkie jasne planety będą niemalże w jednym miejscu na niebie. Niestety zjawisko to nie będzie dobrze widoczne z Polski, najlepiej będzie je obserwować z półkuli południowej - dodał.

Neptun w obiektywie instrumentu pomiarowego MUSEESO/P. Irwin et al.

Autorka/Autor:kw

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: astrosystem/AdobeStock

Pozostałe wiadomości

Synoptycy IMGW ostrzegają przed groźną pogodą. We wtorek rano we znaki da nam się mróz, a także intensywne opady śniegu. W związku z zagrożeniami, wydano alarmy drugiego i pierwszego stopnia. Sprawdź, gdzie będzie niebezpiecznie.

Tęgi mróz i intensywne opady śniegu. Alerty IMGW - także drugiego stopnia

Tęgi mróz i intensywne opady śniegu. Alerty IMGW - także drugiego stopnia

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś. Wtorek 18.02 przyniesie wielu regionom kraju pogodną aurę. Lokalnie może przelotnie popadać śnieg. Termometry wskażą maksymalnie 2 stopnie.

Pogoda na dziś - wtorek 18.02. Czeka nas pogodny dzień, lokalnie sypnie śniegiem

Pogoda na dziś - wtorek 18.02. Czeka nas pogodny dzień, lokalnie sypnie śniegiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mroźna aura sprzyja tworzeniu się ciekawych lodowych zjawisk. Jednym z nich jest lodowy krąg, który pojawił się na rzece w Białej Podlaskiej (woj. lubelskie). Niezwykły twór natury został uchwycony na zdjęciach i nagraniu.

Na rzece pojawił się lodowy krąg

Na rzece pojawił się lodowy krąg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Śnieżyca doprowadziła w weekend do chaosu na szwedzkiej drodze E18. Z powodu panujących tam trudnych warunków pogodowych zderzyło się około stu samochodów. W poniedziałek służby opublikowały wstępny raport po katastrofie.

Potężny karambol, zderzyło się blisko sto aut. "Sceny jak z dystopijnego filmu"

Potężny karambol, zderzyło się blisko sto aut. "Sceny jak z dystopijnego filmu"

Źródło:
PAP, dn.se, swedenherald.com, AFP

Noc z niedzieli na poniedziałek była bardzo mroźna. W Jeleniej Górze przy ziemi termometry pokazały -24 stopni Celsjusza. Znacznie zimniej było jednak w tatrzańskim Litworowym Kotle. Tam temperatura minimalna wyniosła rano -41,13 st. C.

-41 stopni w Tatrach. Potężny mróz w Polsce

-41 stopni w Tatrach. Potężny mróz w Polsce

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, mrozowiska.pl, PAP

Litworowy Kocioł to wyjątkowe miejsce na mapie Polski. -41,13 stopni Celsjusza pokazały tam termometry w poniedziałek rano. Jakie czynniki wpłynęły na to, że jest tam o tyle zimniej niż w sąsiednich dolinach lub wysoko na szczytach?

Litworowy Kocioł. Co sprawia, że jest polskim biegunem zimna?

Litworowy Kocioł. Co sprawia, że jest polskim biegunem zimna?

Źródło:
mrozowiska.pl, tvnmeteo.pl

Upał nie odpuszcza w Brazylii. 40 stopni Celsjusza pokazały dziś termometry w Rio de Janeiro. Zdaniem meteorologów rozpoczęła się trzecia fala upałów w tym roku. Skwar ma objąć południowo-wschodnie regiony kraju.

Nawet 40 stopni. Kolejna fala gorąca zaleje kraj

Nawet 40 stopni. Kolejna fala gorąca zaleje kraj

Źródło:
Reuters, Inmet, UOL

Sytuacja na greckiej wyspie Santorini nadal jest napięta. Władze poinformowały w poniedziałek, że powstanie tam port ewakuacyjny na wypadek wystąpienia silnego trzęsienia ziemi.

Kilkanaście tysięcy wstrząsów. Jest zapowiedź powstania portu ewakuacyjnego     

Kilkanaście tysięcy wstrząsów. Jest zapowiedź powstania portu ewakuacyjnego     

Źródło:
PAP

Geolodzy z niepokojem patrzą na stratowulkan Mount Spurr położony na Alasce. W ostatnich miesiącach w jego okolicy odnotowywane są niewielkie trzęsienia ziemi oraz deformacje terenu, co ma świadczyć o zbliżającej się erupcji. Zdaniem ekspertów prawdopodobieństwo potencjalnego wybuchu wynosi 50 procent.

Wulkan na Alasce wysyła groźne sygnały

Wulkan na Alasce wysyła groźne sygnały

Źródło:
CNN

Co najmniej dziesięć osób zginęło w powodziach, jakie w weekend nawiedziły południowo-wschodnie Stany Zjednoczone. Najgorsza sytuacja panowała w stanie Kentucky, gdzie pod wodą znalazły się całe miejscowości. Według władz regionu to jedna z największych powodzi od dekady.

Drogi jak śmiertelne pułapki. Nie żyje dziesięć osób

Drogi jak śmiertelne pułapki. Nie żyje dziesięć osób

Źródło:
PAP, CNN, New York Post

Trwa nabór do chińskich "sił obrony planetarnej", nowego zespołu, który ma monitorować i ostrzegać przed asteroidami. Rekrutację prowadzi jedna z agencji chińskiego rządu, a stanowiska czekają na trzech ochotników. Rekrutację rozpoczęto kilka dni po tym, jak analitycy do 2,3 procent zwiększyli prawdopodobieństwo, że w 2032 roku może dojść do uderzenia w Ziemię asteroidy.

Chiny rekrutują do "sił obrony planetarnej"

Chiny rekrutują do "sił obrony planetarnej"

Źródło:
The Guardian, news.ifeng

Na większe ocieplenie poczekamy do przełomu lutego i marca. Sprawdź długoterminową, 16-dniową prognozę temperatury, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: mróz jeszcze trochę potrzyma

Pogoda na 16 dni: mróz jeszcze trochę potrzyma

Źródło:
tvnmeteo.pl

Naukowcy z University of North Carolina zbadali zdolności żółwi karetta do orientowania się w terenie. Okazało się, że pomaga im przy tym pole magnetyczne Ziemi. To dzięki niemu potrafią pokonać tysiące kilometrów i wrócić w to samo miejsce. Kiedy badacze manipulowali polem magnetycznym stworzonym w sztucznym środowisku, żółwie wykonywały tak zwany "taniec".

Żółwie "tańczą", aby orientować się w polu magnetycznym Ziemi

Żółwie "tańczą", aby orientować się w polu magnetycznym Ziemi

Źródło:
AFP, ScienceAlert

W akwarium ogrodu zoologicznego w Sao Paulo w Brazylii na świat przyszła pierwsza samica niedźwiedzia polarnego w Ameryce Łacińskiej. Młode o imieniu Nur jest dzieckiem pary niedźwiedzi sprowadzonych 10 lat temu ze wschodniej Europy.

Narodziny, które przeszły do historii

Narodziny, które przeszły do historii

Źródło:
BBC, Agencia Brasil

Władze Buenos Aires chcą ograniczyć rozmnażanie się kapibar w Nordelcie, luksusowym miasteczku położonym w pobliżu stolicy Argentyny. W tym celu zaakceptowano plan selektywnej sterylizacji tych największych gryzoni świata i podawania im środków antykoncepcyjnych. Zdaniem rządzących populacja kapibar znacząco wzrosła w ostatnich latach, co stanowi niebezpieczeństwo dla nich samych oraz innych zwierząt, a także mieszkańców. Nie wszyscy są jednak w tej kwestii zgodni.

Antykoncepcja dla kapibar. Chcą ograniczyć liczbę gryzoni, są kontrowersje

Antykoncepcja dla kapibar. Chcą ograniczyć liczbę gryzoni, są kontrowersje

Źródło:
The Guardian

Portugalski archipelag Azorów dostał się pod wpływ zimy. Pojawienie się opadów śniegu na wyspach położonych na Oceanie Atlantyckim uznawane jest za prawdziwy ewenement pogodowy.

"Bardzo rzadkie zjawisko" na Azorach

"Bardzo rzadkie zjawisko" na Azorach

Źródło:
PAP, SIC Noticias

W polskich lasach zaczyna się sezon na zrzucanie poroża. Sarny, jelenie i łosie zazwyczaj pozbywają się go w okresie od połowy lutego do końca marca. Co ciekawe, jak przekazują leśnicy, poroże można zbierać, ale tylko w określonych przypadkach.

Czy można zabrać poroże jelenia do domu?

Czy można zabrać poroże jelenia do domu?

Źródło:
PAP, Lasy Państwowe

Leśnicy z mazurskiego nadleśnictwa Spychowo czekają na rybołowa. Żeby założył u nich gniazdo przygotowali mu specjalną platformę na drzewie, które w poprzednim sezonie upatrzył sobie ten rzadki ptak. Gniazdo, które powstało w ubiegłym roku zostało strącone przez silny wiatr.

Stworzyli platformę, by pomóc rybołowowi w zbudowaniu gniazda

Stworzyli platformę, by pomóc rybołowowi w zbudowaniu gniazda

Źródło:
PAP

Australia Zachodnia walczy ze skutkami cyklonu tropikalnego Zelia. Niektóre miejsca w stanie przyjęły rekordowe ilości deszczu, które przyczyniły się do rozległych powodzi. Władze przestrzegają, że to jeszcze nie koniec, a chociaż system pogodowy zaczął już słabnąć, powodzie mogą dawać się we znaki jeszcze przez najbliższy czas.

"Setki drzew wyrwanych z korzeniami". Zelia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa

"Setki drzew wyrwanych z korzeniami". Zelia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa

Źródło:
The Guardian, tvnmeteo.pl

Francuscy celnicy udaremnili przemyt... zębów dinozaurów. Skamieniałości były ukryte w ciężarówce jadącej z Hiszpanii do Włoch, ale najprawdopodobniej pochodziły z Maroka. Jak podały służby celne, w przesyłkach znaleziono zęby trzech gatunków.

Ciężarówką próbowali przemycić zęby dinozaurów

Ciężarówką próbowali przemycić zęby dinozaurów

Źródło:
AFP, BFM TV

Dydelf trafił do szpitala po zjedzeniu czekoladowego tortu. Zwierzak dorwał się do pozostawionego na tarasie przysmaku, co zaniepokoiło właścicieli domu, którzy nie wiedzieli, czy czekolada szkodzi temu gatunkowi. Jak się okazało, łakomstwo torbacza mogło uratować mu życie - podczas badań weterynarz stwierdził u zwierzęcia zatrucie ołowiem.

Zjadł prawie całe ciasto. Mogło to uratować mu życie

Zjadł prawie całe ciasto. Mogło to uratować mu życie

Źródło:
Forbes, CNN

Samochody zamarzły w piątek na przedmieściach Chicago. Mróz uszkodził system wodociągowy w miejscowości Skokie, wypełniając ulice mieszaniną wody i lodu. Większość mieszkańców nie ma dostępu do wody, a kolejne kilkanaście tysięcy odbiorców otrzymało zakaz wykorzystywania kranówki do picia i gotowania.

Ulice pełne marznącej brei, auta uwięzione w lodzie

Ulice pełne marznącej brei, auta uwięzione w lodzie

Źródło:
CNN, CBS News

Do niebezpiecznego zdarzenia doszło u chilijskich wybrzeży Patagonii. Humbak prawie połknął kajakarza. - Poczułem coś oślizgłego na mojej twarzy. Wtedy zdałem sobie sprawę z tego, że jestem w paszczy wieloryba - powiedział w rozmowie z BBC Mundo Adrian Simancas.

"Poczułem coś oślizgłego na twarzy". Opisał to, jak trafił do paszczy wieloryba

"Poczułem coś oślizgłego na twarzy". Opisał to, jak trafił do paszczy wieloryba

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, BBC Mundo

W amerykańskim stanie Oregon trudne warunki pogodowe doprowadziły do zderzenia się około 30 pojazdów. W wyniku karambolu kilka osób zostało rannych. Część z nich trafiła do szpitala.

Ogromny karambol na autostradzie

Ogromny karambol na autostradzie

Źródło:
Reuters, BBC

Z powodu nieustających trzęsień ziemi na kolejnej greckiej wyspie - Ios ogłoszono stan sytuacji nadzwyczajnej. Podobne działania podjęto wcześniej na Santorini, Amorgos i Anafi. Eksperci donoszą jednak, że aktywność sejsmiczna w regionie nie jest już tak silna jako ostatnio.

Stan sytuacji nadzwyczajnej na kolejnej greckiej wyspie

Stan sytuacji nadzwyczajnej na kolejnej greckiej wyspie

Źródło:
PAP

Kolejna fala obfitych opadów śniegu nawiedziła Japonię. Wiele dróg zostało zasypanych, a pługopiaskarki nie nadążają z odśnieżaniem. - Pogoda w tym roku jest zupełnie inna niż w ubiegłych latach, śnieg pada nieprzerwanie - mówił mieszkaniec prefektury Fukushima.

"Pługopiaskarki nie były w stanie przejechać, mieszkańcy zaczęli odśnieżać sami"

"Pługopiaskarki nie były w stanie przejechać, mieszkańcy zaczęli odśnieżać sami"

Źródło:
Reuters