Synoptyk sprawdza, czy jest szansa na śnieg w święta

[object Object]
Pogoda na 16 dni: coraz więcej chłodnych dnitvnmeteo.pl
wideo 2/8

Jak wygląda obecnie zapowiedź pogody na święta? Około 18 grudnia nad Atlantykiem uformować ma się potężny wir. Taki niż najpierw zwykle ściąga ciepłe deszczowe masy powietrza znad środkowego Atlantyku, by po kilku dniach przynieść duży chłód znad surowej Arktyki. Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek sprawdza, czy jest szansa na białe święta.

Pierwszego dnia grudnia nastała zima meteorologiczna. Za trzy tygodnie rozpocznie się kalendarzowa i astronomiczna. Miejscami daje się we znaki ta najbardziej odczuwalna - termiczna, choć brakuje jej stanowczości.

CZYTAJ WIĘCEJ O ZIMIE METEOROLOGICZNEJ

Rano na przeważającym obszarze Polski temperatura spada już poniżej 0 stopni Celsjusza, jednak zdecydowany mróz panuje tylko w regionach podgórskich i w górach. Napłynęło arktyczne powietrze, morskie wilgotne, więc mało przyjemne. Zaciągnął je z północy wir niżowy o imieniu Mikołaj (Nicolas), którego centrum właśnie wolno sunie nad Laponią, krainą pewnego brodatego jegomościa, hojnie rozdającego prezenty.

Śnieg na święta?

W Laponii, gdzie zima jest bardzo długa, już w październiku "sataa lunta", co w języku fińskim znaczy "pada śnieg".

Śnieg pada i utrzymuje się, gdy panuje zima termiczna, którą wyznacza średnia dobowa temperatura powietrza (suma temperatury od minimum do maksimum podzielona przez liczbę pomiarów) utrzymująca się poniżej 0 st. To kryterium opracowane przez wybitnego badacza Eugeniusza Romera, opublikowane pierwszy raz w roku 1910. To były inne czasy i inne zimy, które potrafiły przyjść już w październiku. Współczesne badania klimatologów wykazują tendencję do skracania się okresu zimowego.

W ostatnich dziesięcioleciach początek zimy termicznej w Polsce najwcześniej notowano w górach, już w październiku. Poza górami zima termiczna najszybciej pojawiała się na Suwalszczyźnie, w drugiej połowie listopada. Stopniowo obejmowała północny wschód kraju i wschód, by w pierwszej połowie grudnia postępować w kierunku zachodnich regionów Polski. Najpóźniej pojawiała się na Wybrzeżu, pod koniec grudnia, za sprawą ocieplającego wpływu Morza Bałtyckiego. Tyle statystyki. Nasz klimat widocznie się zmienia i przesuwa się okres późnej jesieni z listopada na grudzień. Ostatni miesiąc roku bywa więc często pochmurny, z mieszanymi opadami i temperaturą mocno niezdecydowaną.

"Białe święta w naszym klimacie są, niestety, rzadkością"
"Białe święta w naszym klimacie są, niestety, rzadkością"Fakty TVN
Jak powstaje i ile waży śnieg? (Maria Samczuk/PAP/DPA)Maria Samczuk/PAP/DPA

Grudzień powyżej normy

Z ostatnich wyliczeń wiodących modeli meteorologicznych NOAA oraz ECMWF wiadomo, że średnia temperatura miesięczna grudnia tego roku ma być nieco powyżej normy wieloletniej, a opady nieco większe od normy na Pomorzu oraz na południu - w górach. Taka prognoza oznacza trwającą tygodniami przeplatankę ciepłych mas powietrza polarnego i zimnych mas arktycznych. Już się do tego przyzwyczailiśmy.

Pogodę kształtować mają na ogół układy niżowe rodzące się i rozrastające nad Oceanem Atlantyckim, sunące na wschód z welonem szarych chmur. Te potężne wiry powietrza ściągać mają na zmianę ciepło z południowego zachodu i chłód z północy. Mroźnego i suchego wschodniego wyżu nie widać w prognozach.

CZYTAJ WIĘCEJ O PROGNOZIE NA ZIMĘ

Na poniższej mapie prognozowanej anomalii temperatury widać, że w dużej części Polski w grudniu temperatura może być około 1 stopnia wyższa od średniej:

Prognozowana anomalia temperatury w grudniu 2019 (NOAA)NOAA

Prognoza na grudzień

Pierwsze dni grudnia będą spokojne z przelotnymi opadami śniegu z poniedziałku na wtorek. Dopiero w sobotę 7 grudnia rozpocznie się okres dynamicznej pogody, większych opadów na zmianę deszczu i śniegu, którym towarzyszyć ma silniejszy zachodni wiatr. Taki typ pogody utrzymać się może co najmniej do 20 grudnia, gdyż zabraknie blokady w postaci wyżu. Temperatura w ciągu dnia wzrastać będzie kilka stopni powyżej 0 st., a nocami spadać nieco poniżej 0 st. Krótko mówiąc - atlantycka zima z większym chłodem około 10 i 15 grudnia. Każda kolejna porcja chłodnego powietrza wrzucana przez sztormowe wiry pochodzić ma z coraz dalszych zakątków Północy.

W świetle najnowszych materiałów prognostycznych około 18 grudnia uformować się ma nad Atlantykiem potężny wir. Niż taki zwykle najpierw ściąga ciepłe deszczowe masy powietrza znad środkowego Atlantyku, by po kilku dniach wrzucić duży chłód znad surowej Arktyki. To go może umocnić i utrzymać nad Europą przez dłuższy czas. Jest więc szansa, że na święta krajobraz w Polsce zabieli się! Jakie jest prawdopodobieństwo sprawdzenia się tych wyliczeń? Około 60-70 procent.

Na poniższej mapie widać prognozowany wir nad Atlantykiem, który może uformować się około 18.12:

Prognoza baryczna na 18 grudnia według modelu GFS/wetter3GFS/wetter3.de

Potrzebny specyficzny układ wirów

Regularnie powtarzające się sytuacje pogodowe w Europie Środkowej zbadał wybitny klimatolog Hermann Flohn. Ponad 60 lat temu postawił diagnozę - między 23 grudnia a 1 stycznia dominuje w naszej części kontynentu ciepła cyrkulacja zachodnia. Co oznacza, że w 75 procentach przypadków na Boże Narodzenie przychodzi odwilż. Tylko raz na kilka lat pada śnieg na Boże Narodzenie.

By utworzyła się gruba i trwała pokrywa śniegu, nie tylko w górach, ale i na nizinach, potrzeba specyficznego układu wirów powietrza nad Europą - niżu nad Morzem Śródziemnym i wyżu nad Skandynawią. Dopiero taki układ gwarantuje dostawę wilgoci z południa i chłodu z północy, a tym samym śnieżyce. Na razie jednak nic nie wskazuje na taką przebudowę pola barycznego.

Śnieżne oblicze świąt

Malownicza zima z obrazów Chełmońskiego to rzadkość w Święta Bożego Narodzenia ostatniego dwudziestolecia. Jedynie w latach 2001 i 2002 w całym kraju leżało od 5 do 40 centymetrów śniegu. Później śnieg pojawiał się tylko miejscami. Swój honor zima starała się ratować w 2009 roku, kiedy cienka pokrywa śniegu przykrywała prawie cały kraj, a na północy było go do 5-10 cm!

Dopiero w roku 2010 nastała pamiętna śnieżna zima – w Wigilię leżało w Warszawie 18 cm śniegu, w ciepłym zwykle Wrocławiu - 14 cm, a na Podlasiu, Mazurach, Kujawach, Pomorzu i w Wielkopolsce od 20 do 40 cm. W roku 2012 zabielił się nieco krajobraz na północy i wschodzie, a na Podlasiu i Suwalszczyźnie zalegało od 30 do 50 cm śniegu. Rok później nastała rekordowo ciepła Wigilia, kiedy temperatura na południu kraju wzrosła do 13-15 stopni Celsjusza!

Rok temu zabieliło się w czasie Pasterki na wschodzie, południu i w centrum kraju. Rano 26 grudnia leżało od 1 cm na Kielecczyźnie do 20 cm śniegu na Suwalszczyźnie. Widać więc, że śniegu na Wigilię oczekiwać można z największą nadzieją tylko na wschodzie naszego kraju oraz w górach. Regiony zachodnie Polski mogą o śniegu zapomnieć.

Skwer przy Hali MirowskiejRutowska Grażyna/Narodowe Archiwum Cyfrowe
Mężczyzna pchający samochód na ulRutowska Grażyna/Narodowe Archiwum Cyfrowe

Nastała zima, którą w tym kraju musimy "brać z całym dobrodziejstwem inwentarza". Znany angielski ogrodnik Dan Pearson stwierdził: "Niektórzy kochają początek zimy za ostre powietrze, kulenie się i obietnicę ognisk. Inni lubią go za prostotę krajobrazu, który został ogołocony i ograbiony z kolorów, a jeszcze inni za to, że mogą przestać przejmować się ogrodem...". Starajmy się też w naszej zimie dopatrzeć uroku.

Autor: Arleta Unton-Pyziołek / Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni przyniosą najwyższe do tej pory temperatury w tym roku. W niektórych rejonach Polski termometry pokażą nawet 36 stopni Celsjusza. Już w czwartek w części kraju pogoda się załamie, przynosząc deszcz i burze.

Najwyższe temperatury w tym roku. Gdzie żar będzie największy

Najwyższe temperatury w tym roku. Gdzie żar będzie największy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Potężna bomba niżowa natarła na Nową Południową Walię, wywołując intensywne opady deszczu i silne porywy wiatru. Warunki pogodowe spowodowały ewakuacje w nadmorskich miejscowościach. Służby ostrzegają, że sytuacja pogorszy się w ciągu najbliższych 24 godzin.

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Źródło:
Reuters

Francja mierzy się z rekordową falą upałów - we wtorek w 16 departamentach ogłoszono czerwony alert pogodowy, a temperatury sięgają 41 stopni Celsjusza. Zamknięto setki szkół i szczyt wieży Eiffla, a w regionie stołecznym wprowadzono ograniczenia w ruchu drogowym.

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Źródło:
PAP

Poznaliśmy laureata konkursu Drzewo Roku 2025 organizowanego przez Klub Gaja. W głosowaniu serca internautów zdobyło Krzywe Drzewo w Szydłowcu, które zdobyło 7999 głosów. Zwycięzca plebiscytu będzie reprezentować nasz kraj w europejskim konkursie Tree Of The Year 2026.

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Źródło:
Klub Gaja

Upał zawitał do Polski. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia dla zachodniej części kraju. W niektórych miejscach termometry pokażą 35 stopni Celsjusza.

IMGW ostrzega przed skwarem. Będzie nawet 35 stopni

IMGW ostrzega przed skwarem. Będzie nawet 35 stopni

Źródło:
IMGW

Uważajmy na promieniowanie słoneczne. We wtorek i w środę w centralnej i południowej Polsce spodziewany jest bardzo wysoki indeks UV, co oznacza, że przebywanie na słońcu może być niebezpieczne. Nie zapominajmy o nakryciach głowy i kremach z filtrem przeciwsłonecznym.

Uważajmy na prażące słońce. Bardzo wysoki indeks UV

Uważajmy na prażące słońce. Bardzo wysoki indeks UV

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Co najmniej siedem rannych osób, zamknięte drogi oraz akcje ewakuacyjne - to skutki fali pożarów drzewostanów i łąk, jaka nawiedziła Portugalię. Od poniedziałkowego popołudnia akcja gaśnicza prowadzona była w ponad 30 miejscach, głównie na północy kraju. Wśród poszkodowanych osób znaleźli się także strażacy.

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Źródło:
PAP, sicnoticias.pt

Pożary pustoszą południową Kalifornię, pochłaniając setki hektarów lasów i zmuszając mieszkańców do ewakuacji. Nagrania udostępnione przez ALERTCalifornia i UC San Diego, pokazują skalę żywiołu w rejonie hrabstwa Riverside.

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Źródło:
Reuters

To, że sen zajmuje znaczną część kociej doby i jest dla tych zwierząt niezwykle ważny, nie jest tajemnicą. Nowe międzynarodowe badanie pokazuje, że czworonogi te częściej wybierają spanie na lewym boku i wcale nie jest to przypadek.

Dlaczego koty chętniej śpią na lewym boku? Naukowcy o instynktownej strategii przetrwania

Dlaczego koty chętniej śpią na lewym boku? Naukowcy o instynktownej strategii przetrwania

Źródło:
PAP, upei.ca

Za Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i załogą misji Ax-4 kolejny pracowity dzień na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Polski astronauta przeprowadzał eksperymenty dotyczące m.in. wpływu mikrograwitacji na psychikę człowieka czy sterowania komputerem za pomocą mózgu. Pojawił się także w mediach społecznościowych.

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Źródło:
Axiom Space, PAP

Huragan Flossie wędruje nad Oceanem Spokojnym. Żywioł prawdopodobnie nie uderzy w ląd, ale ma poruszać się wzdłuż wybrzeża Meksyku. Władze wydały ostrzeżenia przed intensywnymi opadami deszczu oraz silnymi podmuchami wiatru.

Flossie rośnie w siłę. Władze wydały ostrzeżenia

Flossie rośnie w siłę. Władze wydały ostrzeżenia

Źródło:
ABC News, NHC

Latem rejon Hiszpanii skupia na sobie uwagę meteorologów, ponieważ z wielką siłą potrafi wpłynąć na pogodę w Europie. Upały, które już od wielu dni są tam normą, dotrą również do Polski, co również zaczyna być pewną tradycją. W tym tygodniu temperatura w naszym kraju może sięgnąć zadziwiających wartości, a natura, dążąc do równowagi, każe sobie za to gorąco słono zapłacić.

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Źródło:
TVN24+

Pogoda na dziś. Wtorek 1.07 przyniesie dużo słońca w całej Polsce. Zapanują wysokie temperatury, miejscami będzie upalne. W najgorętszych momentach dnia ochłodę przyniesie słaby i umiarkowany wiatr.

Pogoda na dziś - wtorek 1.07. Słoneczny i gorący początek lipca

Pogoda na dziś - wtorek 1.07. Słoneczny i gorący początek lipca

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Turcji trwa walka z pożarami, które szaleją w prowincjach Izmir, Manisa i Hatay. Z powodu zagrożenia w bezpieczne miejsca ewakuowano ponad 50 tysięcy osób. Gaszenie ognia utrudnia silny wiatr.

Regiony turystyczne objęte pożarami. Ewakuacja ponad 50 tysięcy osób

Regiony turystyczne objęte pożarami. Ewakuacja ponad 50 tysięcy osób

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, gazeteoksijen.com

W niedzielę temperatura powierzchni Morza Śródziemnego wyniosła 26,01 stopnia Celsjusza. To aż o trzy stopnie więcej niż średnio o tej porze roku.

Rekordowa temperatura Morza Śródziemnego

Rekordowa temperatura Morza Śródziemnego

Źródło:
PAP, AFP

Sławosz Uznański-Wiśniewski, który przebywa na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, podzielił się w mediach społecznościowych kolejnym nagraniem. Tym razem polski astronauta pokazał, jak wygląda proces oswajania się z funkcjonowaniem w warunkach mikrograwitacji.

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na północy Indii zawalił się budynek mieszkalny. Zdarzenie zostało wywołane osunięciem się ziemi, które było konsekwencją ulewnego deszczu.

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Źródło:
Reuters

Trwa akcja usuwania skutków powodzi, które przetoczyły się w ubiegłym tygodniu przez część Wenezueli. Gwałtowna pogoda doprowadziła do zniszczenia mostów oraz licznych ewakuacji. Choć obyło się bez ofiar śmiertelnych i rannych, niektórzy mieszkańcy stracili cały swój dobytek.

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

Źródło:
Reuters

W poniedziałek we Włoszech w rejonie Pól Flegrejskich zanotowano trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Wstrząs był wyraźnie odczuwalny w Neapolu.

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Źródło:
PAP, ANSA

Szczyt upalnej fali, jaka nastanie w Polsce, przypadnie na drugą połowę tygodnia. O tym, jak długo będzie niezwykle gorąco, mówi autorska długoterminowa prognoza temperatury na 16 dni, przygotowana przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

Podróżowanie z alergią wymaga odpowiedniego przygotowania. Trzeba nie tylko wziąć pod uwagę alergeny w miejscu docelowym, lecz także dostosować plan podróży, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanej reakcji.

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Źródło:
anaphylaxis.org.uk

Fala upałów objęła Chorwację. W niedzielę w Rijece, do której dojeżdża pociąg z Warszawy, termometry pokazały 37 stopni Celsjusza. Przed spiekotą ostrzegają meteorolodzy i lekarze.

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Źródło:
ENEX, vecernji.hr, nacional.hr, PAP

Fala upałów utrzymuje się nad Europą. Wysokie temperatury stanowią zagrożenie dla zdrowia - we Włoszech do szpitali trafiają mieszkańcy i turyści, którzy z powodu gorąca słabną na ulicach. Skwar utrudnia również walkę z pożarami w Portugalii.

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Źródło:
PAP, El Periodico, IPMA, AEMET, tvnmeteo.pl

W Egipcie rozpoczął się program śledzenia rekinów z kosmosu - poinformował w niedzielę lokalny portal Egypt Independent. Monitorowanie ruchów tych zwierząt w Morzu Czerwonym w czasie rzeczywistym pomoże zrozumieć zachowanie konkretnych gatunków, potencjalnie może też zmniejszyć ryzyko ich ataków.

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Źródło:
PAP, dailynewsegypt.com

Trzeciego dnia pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) Sławosz Uznański-Wiśniewski pracował nad dwoma polskimi eksperymentami i przygotowywał materiały promocyjne.

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

Gwałtowne burze i tornada przetoczyły się w weekend przez Minnesotę w Stanach Zjednoczonych. W niedzielę ponad 50 tysięcy gospodarstw domowych było pozbawionych prądu, głównie na obszarze metropolitalnym Twin Cities (Minneapolis-Saint Paul). W niektórych regionach doszło też do powodzi.

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Źródło:
PAP, CBS News

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS), w której obecnie przebywa polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski, była widoczna na polskim niebie w nocy z niedzieli na poniedziałek. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, Kontakt24

Hiszpania od soboty zmaga się z pierwszą w tym sezonie letnim falą upałów. Jest tak gorąco, że padł historyczny rekord. W gminie El Granado w Andaluzji w sobotę odnotowano 46 stopni Celsjusza. Tym samym pobita została największa wartość dla czerwca sprzed 60 lat.

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

Źródło:
PAP, El Pais, RTVE

Sławosz Uznański-Wiśniewski podzielił się w mediach społecznościowych wyjątkowym nagraniem, na którym widać Ziemię z kosmosu. Polski astronauta od kilku dni bierze udział w misji kosmicznej Axiom 4 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czy można ewakuować cały kraj, zanim zniknie pod wodą? Australia właśnie zaczęła ten proces, oferując obywatelom Tuvalu specjalne wizy klimatyczne. W pierwszych dniach zgłosiła się prawie jedna trzecia mieszkańców tego zagrożonego zalaniem wyspiarskiego państwa.

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Źródło:
Reuters, PAP

Mieszkaniec Staten Island, Noel Colon, przeżył bliskie spotkanie z dzikim indykiem. Ptak ruszył jego samochodu. Cała sytuacja wyglądała jak scena z kreskówki i szybko podbiła internet.

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Źródło:
CNN