Sprawa Amber Gold: sąd dalej czyta wyrok. Na kary poczekamy

W związku z wątpliwościami interpretacyjnymi nowych przepisów sędzia Lidia Jedynak zdecydowała, że nie przerwie odczytywania wyroku w sprawie Amber Gold. Wróci więc do odczytywania kolejnych tomów do pustych ścian, trzy razy w tygodniu.

- Kierując się dbałością o dobro toczącego się postępowania, w szczególności nie chcą narażać tego ogromnego postępowania na ryzyko prowadzenia od początku, z uwagi na wątpliwości interpretacyjne, które się pojawiły, sąd podejmuje decyzję o kontynuowaniu ogłaszania wyroku w sposób dotychczasowy - przekazała na poniedziałkowej rozprawie Jedynak.

O tych "wątpliwościach interpretacyjnych" pisaliśmy w piątek 6 września.

W maju, gdy sędzia zaczęła czytać, dowiedzieliśmy się, że Katarzyna i Marcin P. zostali uznani za winnych oszustwa oraz niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Według sądu twórcy Amber Gold wprowadzali klientów w błąd i "prowadzili działalność parabankową bez pozwolenia".

Na ogłoszenie wymiaru kar musieliśmy poczekać kilka miesięcy. Sędzia miała do przeczytania 59 tomów po 200 stron każdy. Po ponad trzech miesiącach czytania, wciąż zostało jej 11 tomów.

Kary poznamy więc prawdopodobnie pod koniec miesiąca.

Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami, a dokładnie zgodnie z art. 418 Kodeksu postępowania karnego sąd musiał odczytać całą sentencję wyroku razem z listą osób poszkodowanych i zarzutami. Kiedy poszkodowanych jest ponad 18 tysięcy, a proces trwał ponad trzy lata, odczytanie wyroku musiało trwać miesiącami.

W sierpniu Tomasz Adamski, rzecznik Sądu Okręgowego w Gdańsku informował, że o wysokości kary dla Katarzyny i Marcina P. dowiemy się pod koniec września. Tymczasem w miniony czwartek rzecznik napisał w przesłanym do mediów komunikacie, że "jutrzejszy termin odczytywania wyroku, tj. 6 września 2019 roku został odwołany". Co oznacza, że sędzia już nie musi czytać do ściany. I, że "na dzień 9 września 2019 planowane jest zakończenie ogłaszania wyroku".

Wszystko przez to, że w środę pojawił się w Dzienniku Ustaw, a w czwartek w życie wszedł w życie znowelizowany Kodeks postępowania karnego. Paragraf 1b w artykule 418 pozwala sędziemu na zwięzłe odczytanie wyroku.

- Obowiązek odczytywania sentencji wyroków jest archaiczny. Miał sens bardzo dawno temu, gdy nie wszyscy ludzie potrafili czytać, więc trzeba było im przedstawić wyrok. Dziś absolutnie nie ma potrzeby, żeby sędzia spędzał dni, a niekiedy nawet miesiące na odczytywaniu wyroku – tłumaczył 3 sierpnia tvn24.pl Jan Kanthak, rzecznik Ministerstwa Sprawiedliwości.

Kanthak informował wtedy, że nowe przepisy będą dotyczyły spraw, w których akty oskarżenia wpłyną do sądu po wejściu w życie przepisów.

Wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł w miniony czwartek w rozmowie z portalem tvn24.pl powiedział jednak, że przepisy mają zastosowanie także do trwających już postępowań sądowych. Podkreślił równocześnie, że sprawa Amber Gold się do nich niestety nie zalicza.

- Nowy przepis, który wchodzi w życie, brzmi, że jeśli ogłoszenie wyroku wymagałoby zarządzenia przerwy czy odroczenia rozprawy, to przewodniczący, ogłaszając wyrok, może poprzestać na zwięzłym przedstawieniu rozstrzygnięcia sądu i zastosowanych przepisów ustawy karnej - tłumaczył Warchoł, autor znowelizowanych przepisów. - Natomiast ważne jest drugie zdanie tego przepisu, że przed ogłoszeniem wyroku przewodniczący uprzedza obecnych o takim sposobie ogłoszenia wyroku i jego przyczynie oraz poucza o możliwości zapoznania się z pełną treścią wyroku po jego ogłoszeniu w sekretariacie sądu - dodaje.

Wyjaśniał, że skoro sędzia Jedynak zaczęła odczytywanie wyroku ws. Amber Gold, to musi to skończyć.

- Przepis oczywiście obowiązuje w całości od momentu wejścia w życie nowelizacji Kodeksu postępowania karnego i ma zastosowanie do już trwających postępowań sądowych. Jednak, aby doszło do skrótowego przedstawienia wyroku trzeba, by wcześniej uprzedził sędzia, że takie coś będzie miało miejsce (...). Jeżeli już doszło do odczytywania wyroku i jest on w trakcie, to niestety nie można zastosować tego przepisu, bo nie można stosować przepisów w połowie - dodał wiceminister.

Zapytaliśmy eksperta, czy sędzia Jedynak może skrócić odczytywanie wyroku, skoro w życie weszły nowe przepisy.

- Sąd rozpoczął odczytywanie wyroku i, w moim odczuciu, tę czynność, niezależnie od tego, jak długo ona trwa, a w tym wypadku wyjątkowo długo, powinien dokończyć według procedury starej, czyli według tego, co było w poprzednim stanie prawnym - mówi tvn24.pl prof. Wojciech Cieślak, specjalista w zakresie prawa karnego.

Dodaje także, że jego zdaniem wprowadzone zmiany w Kodeksie postępowania karnego nie były konieczne. W większości spraw odczytanie wyroku trwa kilka minut. Rozpraw tak rozległych, jak Amber Gold jest niewiele, a i tak nowych przepisów nie będzie można w tym przypadku zastosować.

Rzecznik gdańskiego sądu nie skomentował słów ministra. Stwierdził jedynie, że to sędzia Jedynak zadecyduje o tym, czy zakończy odczytanie wyroku. "Na poniedziałek zaplanowane jest zakończenie ogłaszania wyroku. Ostatecznie decyzja należy do sędziego prowadzącego sprawę. Wydaje się, że musimy poczekać na poniedziałkową rozprawę. Tam zapadną wszelkie rozstrzygnięcia" - napisał w piątek Tomasz Adamski.

Liczący prawie dziewięć tysięcy stron akt oskarżenia w sprawie Amber Gold wpłynął do gdańskiego sądu pod koniec czerwca 2015 roku.

Według prokuratury Marcin P. i jego żona Katarzyna P. w latach 2009-12 w ramach tzw. piramidy finansowej oszukali ponad 18 tysięcy klientów spółki, doprowadzając ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości prawie 851 milionów złotych. Oskarżenie dotyczyło także prowadzenia działalności parabankowej i prania brudnych pieniędzy.

Według prokuratury Katarzyna P. i Marcin P. działali w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i uczynili sobie z tej działalności stałe źródło dochodu. W sumie Marcin P. został oskarżony o cztery przestępstwa, a Katarzyna P. - o 10. Oskarżeni w trakcie śledztwa nie przyznali się do winy, odmawiali składania wyjaśnień bądź - składając je - zaprzeczali prokuratorskim ustaleniom.

Proces w ich sprawie ruszył przed Sądem Okręgowym w Gdańsku w marcu 2016 roku. Toczył się on w sposób jawny. Sąd zakazał jednak upubliczniania treści wyjaśnień oskarżonych oraz zeznań świadków. Dziennikarze i publiczność mogli więc być obecni na sali rozpraw, ale nie mogli relacjonować przebiegu procesu. Podejmując taką decyzję, sędzia Lidia Jedynak argumentowała, że nie chce, by świadkowie zeznający w tej sprawie, znali zeznania osób wcześniej przesłuchiwanych.

W trakcie przewodu sądowego odbyło się ponad 180 rozpraw, podczas których przesłuchano około 730 świadków i 10 biegłych. Część przesłuchań odbyło się za granicą, m.in. w USA, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii. Prowadziły je polskie ambasady lub konsulaty.

Prokuratura w kwietniu 2019 roku wniosła o karę 25 lat więzienia dla obojga oskarżonych. Z kolei obrońcy chcieli uniewinnienia Katarzyny i Marcina P.

Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.

Autor: eŁKa/MAK/ks / Źródło: TVN24 Pomorze/PAP