Waszyngton jest gotowy do realizacji w Polsce do 2018 roku trzeciej fazy projektu obrony przeciwrakietowej - ogłosił sekretarz stanu USA John Kerry. Jak dodał, ogłoszone w marcu zmiany w systemie nie były ustępstwem wobec Rosji. Zapewnił, że środki na budowę tarczy antyrakietowej są już zapewnione w budżecie.
- USA nie poczyniły żadnych ustępstw, jeśli chodzi o obronę przeciwrakietową. Nie było żadnych dyskusji z Rosją o decyzji w sprawie fazy czwartej. Tych dyskusji nie było właśnie dlatego, by uniknąć potencjalnych oskarżeń, że było jakieś porozumienie czy ustępstwa - powiedział Kerry na konferencji prasowej po spotkaniu z szefem polskiej dyplomacji Radosławem Sikorskim.
Decyzja o zmianach - tłumaczył Kerry - została podjęta wyłącznie ze względu na funkcjonalność systemu, tak by był w przyszłości bardziej skuteczny.
Kerry zapewnił o zobowiązaniu USA do budowy systemu obrony przeciwrakietowej w Europie jako natowskiego projektu, w ramach którego Polska będzie mieć bazę w Redzikowie. Przewiduje to trzecia faza projektu, której ukończenie planuje się do 2018 roku.
Waszyngton szykuje pieniądze
- My i prezydent Obama jesteśmy w pełni zobowiązani do realizacji fazy trzeciej. Są na nią środki w budżecie, jest postęp i z pewnością zostanie zrealizowana - powiedział Kerry.
Pentagon poinformował 15 marca, że Stany Zjednoczone rezygnują z ostatniego planowanego w Europie, czwartego etapu tarczy przeciwrakietowej. Przynajmniej część przewidzianych dla niego pocisków przechwytujących miała znaleźć się w Polsce. Ma to pozwolić na przesunięcie środków na obronę przeciwko Korei Płn.
USA planują w tym celu umieszczenie do roku 2017 na Alasce 14 dodatkowych pocisków przechwytujących, co zwiększy ich liczbę w tym regionie do 40.
"Przejrzysty" układ o tarczy antyrakietowej
Jak donosiły rosyjskie media, prezydent USA Barack Obama w przekazanym 15 kwietnia liście do prezydenta Rosji Władimira Putina zaproponował zawarcie prawnie obowiązującego prezydenckiego porozumienia o przejrzystości w sferze obrony przeciwrakietowej.
- Ta przejrzystość - jak rozumiem - ma polegać na przejrzystości amerykańskiego systemu w Stanach Zjednoczonych. Gdyby miała dotyczyć bazy w Polsce, to nie wykluczamy tego, ale musiałoby się to odbywać za naszą pełną zgodą i na warunkach, na które my pozwolimy - powiedział Sikorski w poniedziałek dziennikarzom w Waszyngtonie, pytany, czy został poinformowany o ofercie USA dla Rosji i czy go ona nie niepokoi. Szef polskiej dyplomacji spotkał się wcześniej z sekretarzem stanu Johnem Kerrym. Sikorski podkreślił, że polskim warunkiem takiej "przejrzystości" byłaby pełna "wzajemność wobec obiektów w Federacji Rosyjskiej, które my uważamy za ważne dla naszego bezpieczeństwa". "To jest wręcz szansa na zwiększenie naszej wiedzy i poziomu zaufania co do instalacji w obu krajach" - dodał, dopytywany, czy niepokoją go doniesienia o amerykańskiej ofercie dla Rosji.
Tarcza niezgody
Budowa tarczy antyrakietowej w Europie jest jednym z głównych punktów spornych w relacjach między Rosją a USA i NATO. Moskwa uważa ten projekt za zagrożenie dla swego bezpieczeństwa. Rosja żądała dotychczas od Waszyngtonu gwarancji prawnych, że amerykański system nie będzie wymierzony przeciwko Federacji Rosyjskiej. Stany Zjednoczone odmawiały takich gwarancji. Jak mówił niedawno PAP ekspert ds. kontroli zbrojeń Steven Pifer, były amerykański dyplomata, porozumienie o przejrzystości między USA i Rosją oznaczałoby, że kraje będą wymieniać plany dla każdego kluczowego elementu obrony przeciwrakietowej, jak liczba naziemnych przeciwradarów. - To nie byłoby jakimś ograniczeniem dla USA, a dałoby rosyjskim wojskowym dokładny obraz, aktualizowany każdego roku, amerykańskiej obrony przeciwrakietowej. Te informacje pozwoliłby im lepiej zrozumieć amerykańskie plany - powiedział ekspert. Informacje o ofercie Obamy dla Putina, by zawrzeć porozumienie o przejrzystości w sferze obrony przeciwrakietowej, zaniepokoiły jednak Republikanów. Wyrażali obawy, że administracja idzie na zbyt duże ustępstwa w negocjacjach z Moskwą. USA, jak mówił Pifer, a także komentatorzy w Rosji, wciąż liczą na postęp w rozmowach z Rosją o tarczy, do czego okazją będzie spotkanie Obamy z Putinem w czerwcu przy okazji szczytu G8 oraz we wrześniu przy okazji szczytu G20.
Kerry: Obama za zniesieniem wiz
Podczas konferencji sekretarz stanu odniósł się do kwestii zniesienia wiz dla Polski. - Prezydent USA i ja też osobiście wspieram program o ruchu bezwizowym dla Polski. Administracja USA jako całość wspiera język, jaki jest w obecnym projekcie ustawy (imigracyjnej) - zapewnił Kerry.
To właśnie ustawa imigracyjna, która jest obecnie przedmiotem prac w Kongresie, zawiera zapisy, które tak zmieniają kryteria przyjmowania krajów do Visa Waiver Program (VWP), że Polska będzie mogła je spełnić, a Polscy turyści podróżować do USA bez ubiegania się o wizę turystyczną. Pod warunkiem jednak, że ustawę przyjmie Kongres i podpisze ją prezydent.
"To dobre dla nas wszystkich"
- Mamy nadzieję, że ta ustawa zostanie przyjęta, że Polska będzie korzystać z wdrożenia Visa Waiver Program. To ma sens, to jest dobre dla nas wszystkich i chcemy, by to zostało zrobione - podkreślił Kerry.
Jak dodał, ułatwienie Polakom podróży do USA "ma sens" z każdego punktu widzenia. - To dobre dla handlu, dla inwestycji, dla promocji kontaktów międzyludzkich. Będziemy dalej pracować z Kongresem, by osiągnąć ten cel - powiedział. Polska jest jednym z trzech państw Unii Europejskiej, oprócz Rumunii i Bułgarii, które wciąż nie są członkami amerykańskiego programu o ruchu bezwizowym.
Autor: rf//gak/k / Źródło: PAP