Decyzję tę ogłosił prezydent Władimir Putin po naradzie poświęconej obronności Rosji, którą zwołał w poniedziałek w Soczi. Uczestniczyli w niej m.in. minister obrony Siergiej Szojgu, szef Sztabu Generalnego Walerij Gierasimow i dowódcy rodzajów Sił Zbrojnych FR.

Piąty okręg wojskowy

Dotychczas w Rosji działały cztery dowództwa strategiczne, mające status okręgów wojskowych: Zachodnie, Wschodnie, Centralne i Południowe. Arktyczne będzie piątym. Strefa arktyczna była dotąd podzielona pomiędzy okręgami: Zachodnim, Wschodnim i Centralnym.

Utworzenie okręgu wojskowego w Arktyce jest związane z zabiegami Rosji o rozszerzenie swych granic w strefie arktycznej. W ubiegłym miesiącu rząd FR zapowiedział, że wiosną 2015 roku złoży w Komisji ONZ ds. Granic Szelfu Kontynentalnego wniosek o powiększenie szelfu Rosji w Arktyce. Zatwierdzenie wniosku będzie oznaczało przyznanie Rosji prawa do 1,2 mln kilometrów kwadratowych w Oceanie Arktycznym, a w konsekwencji - do znajdujących się tam złóż ropy i gazu.

Granice wokół bieguna

Państwa bogatej w surowce energetyczne Arktyki od dłuższego czasu spierają się o granice tego regionu. Naukowcy z USA oceniają, że w Arktyce może się znajdować 13 proc. nieodkrytych światowych złóż ropy naftowej i 30 proc. złóż gazu ziemnego. Ocieplający się klimat może ułatwić dostęp do tych zasobów. Ocieplenie klimatu otwiera też krótszą drogę morską z Azji do Europy.

Rosja zapowiadała już, że do końca 2014 roku wzmocni swoje siły w Arktyce. Na wyspie Kotielnyj w archipelagu Wysp Nowosyberyjskich zostanie rozmieszczona 99. grupa taktyczna, a w miejscowości Alakurtti w obwodzie murmańskim - 80. samodzielna brygada zmotoryzowana. Ponadto na wyspach archipelagu Franciszka Józefa, Nowej Ziemi, Wyspie Wrangla i Przylądku Szmidta uruchomione zostaną posterunki radiolokacyjne i punkty naprowadzania lotnictwa. Wzmocnione mają być też wojska graniczne Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB).

Bazy i systemy przeciwlotnicze

Do października 2015 roku Moskwa chce zakończyć odtwarzanie infrastruktury obrony przeciwlotniczej na arktycznych wyspach. Trwa tam już modernizacja dawnych baz lotniczych i budowa nowych, w tym w miejscowościach Tiksi, Narjan-Mar, Ałykel, Amderma, Anadyr, Rogaczowo i Nagurskaja. Docelowo w Arktyce ma powstać 13 lotnisk i 10 posterunków radiolokacyjnych.

W 2014 roku na wyspie Kotielnyj zainstalowano już systemy przeciwlotnicze Pancyr-S1. Trwa tam też formowane jednostki wojskowej. Jednostki wojskowe formowane są również na wyspie Wrangla, Ziemi Aleksandra, Nowej Ziemi i na Przylądku Szmidta.

Dwa lata przygotowań

Aktywna działalność wojskowa Rosji w Arktyce rozpoczęła się w 2012 roku. Wtedy to po raz pierwszy piechota morska Floty Północnej dokonała desantu na wyspie Kotielnyj. W 2013 roku zespół okrętów wojennych, wśród których był ciężki krążownik rakietowy Piotr Wielki, dostarczył tam sprzęt niezbędny do odbudowy bazy lotniczej Temp. W tym roku ciężkimi śmigłowcami bojowymi Mi-26 przerzucono na wyspę ponad 500 ton ładunków - materiałów budowlanych, paliwa i żywności.

Rosyjscy wojskowi nie wykluczają, że odbudowane zostanie także lotnisko lodowe na wyspie Grahama Bella w archipelagu Ziemia Franciszka Józefa. Znajduje się ono w odległości zaledwie 896 km od Bieguna Północnego. W latach ZSRR lotnisko to było używane przez bombowce strategiczne. W końcu lat 80. prowadzono tam ćwiczenia związane ze stacjonowaniem myśliwców przechwytujących MiG-31.

Cytowany przez "Rossijską Gazietę" analityk wojskowy Igor Korotczenko ocenił, że "utworzenie Dowództwa Arktycznego pozwoli scentralizować proces dowodzenia bojowego i poprawić jakość wywiadu w rosyjskiej części Arktyki". - Pozwoli też skutecznie przeciwdziałać presji za strony państw NATO, przede wszystkim Kanady, USA i Norwegii - dodał.

Autor: adso//gak / Źródło: PAP