Prezydent Estonii w Polsce: dzielimy zrozumienie kwestii związanych z Rosją i współpracą transatlantycką

Po ceremonii powitania przez Andrzeja Dudę na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego, która rozpoczęła się po godzinie 11, odbyła się rozmowa w cztery oczy prezydentów Polski i Estonii, a następnie rozmowy plenarne delegacji pod przewodnictwem Andrzeja Dudy i Kersti Kaljulaid.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE NA TVN24 GO >>>

Po rozmowach około godziny 12.30 prezydenci spotkali się z przedstawicielami mediów.

Prezydent Duda podziękował Kersti Kaljulaid za jej udział w poniedziałkowych obchodach 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. W tym kontekście wskazał, że Polska i Estonia są współdziedzicami tej konstytucji, gdyż tworzyły one wtedy "tę jedną wielką Rzeczpospolitą i dzisiaj wszyscy możemy mówić o wspólnym dziedzictwie Konstytucji 3 maja".

Relacjonując przebieg wtorkowego spotkania z prezydent Estonii, Andrzej Duda ocenił, że były to bardzo ciekawe i ważne spotkania dla budowania relacji pomiędzy Estonią i Polską. - Dotyczące bieżącej i przyszłej współpracy pomiędzy Polską a Estonią. Dużo się w tej materii dzieje, zarówno w kwestiach związanych z bezpieczeństwem, jak i transformacją gospodarczą, przede wszystkim energetyczną. To są w tej chwili te kwestie najbardziej bieżące - podkreślił Duda.

Dodał, że wraz z prezydent Kaljulaid mają nadzieję, że dochodzimy do końca pandemii i będziemy mogli jak najszybciej wrócić na drogę normalnego rozwoju gospodarczego, na której oba nasze kraje były przed pandemią. - Wierzymy w to głęboko, że mobilizacja społeczna i pragnienie powrotu do normalności będzie silne, a dodatkowo wsparte różnymi instrumentami, które wypracowaliśmy także na poziomie europejskim, przekładając to na poziom krajowy, że pomoże nam w tym, abyśmy ten - po pierwsze - poziom rozwojowy, który był przed pandemią jak najszybciej na powrót osiągnęli. Po drugie, abyśmy podążyli dynamicznie drogą rozwoju, mam nadzieję jeszcze szybszego niż przed pandemią koronawirusa - mówił Duda.

Duda poinformował, że podczas spotkania poruszono też temat bezpieczeństwa, m.in. energetycznego. Wskazał, że rozmawiano o Nord Stream 2, energii odnawialnej czy o tworzeniu połączeń energetycznych w naszej części Europy, a także o przyszłych planach rozwojowych w tym zakresie.

Jak mówił, rozmowa dotyczyła m.in. "bezpieczeństwa Ukrainy i naszej części Europy" oraz "sytuacji na i wokół Białorusi". Przypomniał, że w poniedziałek, z okazji obchodów rocznicy Konstytucji 3 maja, wizytę w Warszawie, obok Kaljulaid, prezydentów Litwy Gitanasa Nausedy Łotwy Egilsa Levitsa, złożył także prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, z którym rozmowy dotyczyły sytuacji w tym kraju i relacji z Rosją, zwłaszcza niedawnej koncentracji wojsk rosyjskich przy granicy i obecnej deeskalacji.

- Wygląda na to, że sytuacja się uspokaja, ale bez wątpienia był to pokaz sprawności i siły rosyjskiej armii, z czego Sojusz Północnoatlantycki w moim przekonaniu powinien wyciągnąć wnioski – powiedział. Dodał, że będzie to temat rozmów tzw. bukaresztańskiej dziewiątki (krajów wschodnich obrzeży NATO) i zaplanowanego na czerwiec szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.

- Mówiłem też o bardzo trudnej sytuacji Polaków na Białorusi, o prześladowaniach, które tam mają miejsce, aresztowaniach polskich działaczy, którzy są obywatelami białoruskimi – relacjonował prezydent. Podkreślił, że wspólnota międzynarodowa powinna się domagać uwolnienia aresztowanych.

- Rozmawialiśmy także na temat bieżącej współpracy gospodarczej – powiedział Duda, przypominając, że oba kraje powołały wspólna izbę gospodarczą, a zaplanowane na wtorek spotkanie z jej przedstawicielami ma dotyczyć transformacji energetycznej i energii odnawialnych. - Obydwoje akcentowaliśmy, że to jest wielkie wyzwanie – powiedział. Zwrócił uwagę, że energetyka Estonii opiera się w większości na ropie naftowej "i tutaj transformacja także jest przyszłą koniecznością, tak samo jak dla nas koniecznością, w jakimś sensie dziejową, jest to, aby transformować naszą energetykę w kierunku z jednej strony większego udziału źródeł odnawialnych, ale także szukaniu nowych źródeł energii, które będą zapewniały stabilne dostawy". Wskazał przy tym na zakupy skroplonego gazu ziemnego z USA.

Przypomniał, że Polska i Estonia zawarły porozumienie w sprawie budowy farm wiatrowych na Bałtyku. Podkreślił znaczenie współracy w ramach Trójmorza przy wymianie doświadczeń z transformacji cyfrowej, w której Estonia przoduje; wyraził przekonanie o dużym znaczeniu współpracy regionalnej w ramach UE.

Prezydent Estonii na wspólnej konferencji prasowej z prezydentem Andrzejem Dudą podkreśliła, że Polska jest strategicznym sojusznikiem jej kraju. - Dzielimy wspólne zrozumienie na temat bezpieczeństwa regionalnego, kwestie związane z Rosją i współpracą transatlantycką. Wspólnie pracujemy w ramach NATO i Unii Europejskiej – powiedziała Kaljulaid. Jak dodała, Estonia docenia wkład Polski w politykę NATO w regionie bałtyckim, także na Łotwie.

- Także bardzo doceniam to, jak zaangażowaliście się i współpracujecie, jeśli chodzi o dyskusję z Ukrainą, o problemach Ukrainy. Nasze dyskusje są niezwykle ważne, ponieważ musimy pokazywać solidarność wobec wszystkich partnerów zza wschodniej granicy – zaznaczyła.

Jej zdaniem, Polska i Estonia powinny dążyć do częstszych spotkań z przedstawicielami Ukrainy. "Musimy wykorzystać nasze możliwości, aby pomóc Ukrainie, sprawić, by była bliższa naszym gospodarkom i naszemu myśleniu o przyszłości" – dodała prezydent. Wyraziła przekonanie, że Ukraina może być beneficjentem różnego rodzaju funduszy dostępnych w ramach Inicjatywy Trójmorza.

Kaljulaid odniosła się także do problemów Białorusinów. - Stoimy za Białorusinami, oni powinni decydować o swojej przyszłości. Każdy kraj powinien mieć prawo do demokratycznego decydowania o swojej przyszłości – zaznaczyła. Prezydent Estonii wskazała również, że jej kraj może współpracować z Polską m.in. w kwestiach innowacji, nowych technologii, czy cyfryzacji.

Po południu prezydent Estonii będzie rozmawiała z marszałkami Sejmu i Senatu Elżbietą Witek i Tomaszem Grodzkim.

Następnie Andrzej Duda i Kersti Kaljulaid zabiorą głos w panelu "Green transition: opportunities for Estonian-Polish cooperation" (Zielona transformacja: szanse na estońsko-polską współpracę), otwierającym wirtualną konferencję "Green bridge between Poland and Estonia" (Zielony most pomiędzy Polską a Estonią).

Prezydent Estonii przybyła do Warszawy w poniedziałek. Kaljulaid wzięła udział wraz prezydentami Polski, Litwy, Łotwy i Ukrainy w uroczystościach z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Prezydent Estonii zostanie w Polsce do środy.