"Walczmy o tych, którzy żyją". Zakłady pogrzebowe w czasie epidemii

Zgodnie z obostrzeniami wprowadzonymi przez rząd w związku z epidemią COVID-19 w pogrzebie może brać udział maksymalnie pięć osób. To wytyczne dla bliskich zmarłego, ale instrukcji tego, jak mają postępować firmy pogrzebowe, początkowo nie było.

- Jak się pojawiły pierwsze przypadki zachorowania i zgonów, to już powinny być procedury mówiące, co i jak po kolei trzeba robić, a nie na zasadzie "martwcie się sami" - twierdził prezes Polskiego Stowarzyszenia Pogrzebowego Krzysztof Wolicki.

O takie procedury prosił Ministerstwo Zdrowia w połowie marca. 1 kwietnia w rozmowie telefonicznej z reporterem TVN24 rzecznik ministerstwa zdrowia nie chciał o nich rozmawiać. Odsyłał do Głównego Inspektora Sanitarnego.

- Mówienie, że nie ma wytycznych, jest mocną przesadą. Jest to dokładnie opisane w ustawie o chorobach zakaźnych. Są wytyczne, co należy ze zwłokami zrobić: odkażanie, zabezpieczenie personelu i tak dalej - przekonywał rzecznik GIS Jan Bondar.

Jednak trzy dni po interwencji reportera resort zdrowia dostrzegł problem i wydał rozporządzenie.

W przypadku osób zmarłych, które były zakażone, zakład pogrzebowy musi między innymi zabezpieczyć się środkami ochrony osobistej, zdezynfekować zwłoki płynem odkażającym, unikać mycia, ubierania i okazywania zwłok oraz zabezpieczyć ciało szczelnym workiem.

Robert Czyżak z Polskiej Izby Branży Pogrzebowej wskazuje jednak, że nie zostały wprowadzone żadne procedury dotyczące odbioru osób zmarłych z domów objętych kwarantanną. Pracownicy zakładów pogrzebowych nie mają pewności, czy jadą do osób zdrowych, czy zakażonych.

- Podjęliśmy decyzję, że każdorazowo przy odbiorze osób zmarłych z mieszkań, pracownicy naszych zakładów będą przygotowani tak, jak w wypadku odbioru osoby z potwierdzonym COVID-19 - mówi Czyżak.

Do tego są jednak potrzebne środki ochrony osobistej, których brakuje również zakładom pogrzebowym, zwłaszcza tym mniejszym. Przedstawiciele branży zwracali się o pomoc, ale odpowiedzi brak.

- Tego typu rzeczy są rozważane na rządowym zespole. Jest wiele sektorów, w których brakuje środków zabezpieczających. Jeżeli przedstawiciel firmy mówi, że nie ma takich środków, to w zasadzie powinniśmy zrobić kontrolę w takiej firmie i ją wyłączyć z ruchu - mówi rzecznik GIS.

Stanowisko to brzmi jak groźba. Idąc tą drogą, GIS mógłby wyłączyć wiele szpitali, które również borykają się z brakami maseczek, kombinezonów i rękawic.

- W tego typu firmach zawsze powinny być takie materiały, niezależnie od epidemii. Rząd pracuje nad tym, żeby tego nie zabrakło - zapewnia Bondar. I dodaje, że "jeżeli ktoś uważa, że jego firmę trzeba prowadzić za rączkę, to współczuje pracownikom".

Inne postulaty też nie przekonują władz. Prezes Polskiego Stowarzyszenia Pogrzebowego proponował ministerstwu wprowadzenie obowiązku spalania ciał zmarłych na COVID-19.

- Wtedy mamy pewność, że ten wirus został zniszczony. Wysoka temperatura, która jest w piecu, niszczy wszystko - tłumaczy.

Jednak GIS nie jest jak na razie przekonany do takiego rozwiązania. - Jeśli dojdzie do tragicznego scenariusza w Polsce i zwłok będzie naprawdę dużo, to wówczas będą te przepisy zmienione. Natomiast na tę chwilę uważamy obecne wytyczne za wystarczające - twierdzi Bondar.

Przedstawiciele branży pogrzebowej proponują też zrezygnowanie z uroczystości w pomieszczeniach, ograniczając je tylko do pożegnania nad grobem.

- Uczestnicy pogrzebu mogą nie wiedzieć, że już są zakażeni, że są nosicielami. To może być niepopularne, co mówię, ale walczmy o tych, którzy żyją. Nie pozwólmy, żeby ten wirus nas zniszczył - podkreśla Wolicki.