- To wasz James Bond, człowiek, który zdobył olbrzymie szpiegowskie trofeum, do wykorzystania przez każdy wywiad - tak Mariana Zacharskiego komplementował słynny agent GRU, Wiktor Suworow. Losy superszpiega PRL, który wykradł USA warte miliardy dolarów wojskowe sekrety, prześledził dziennikarz TVN i TVN24 Bogdan Rymanowski.
Kim naprawdę jest Zacharski? Gdzie teraz przebywa? Jakie tajemnice zabrał ze sobą? Odpowiedzi na te pytania w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Rosji, Niemczech, Austrii i w Szwajcarii szukał ponad rok Bogdan Rymanowski. Serial wyreżyserował Wojciech Bockenheim, autor „Wielkich ucieczek”. Pierwszy odcinek serialu "Szpieg" o 21:30 w TVN.
Tajna misja superszpiega
Zacharski przybył do USA w 1976 roku, jako przedstawiciel Polish-American Machinery Company (POLAMCO). Formalnie zajmował się sprzedażą obrabiarek kalifornijskim przedsiębiorstwom przemysłu lotniczego. Zaprzyjaźnił się z pracownikiem jednej z firm, Williamem Bellem. Wykorzystując fakt, że Bell tonął w długach, zaproponował, że kupi od niego tajne materiały.
Za niespełna 200 tysięcy dolarów zdobył m.in. dokumentację rakiet przeciwlotniczych, obrony przeciwlotniczej, bombowca strategicznego, czołgu i myśliwca. Informacje te były warte dwa miliony dolarów. Materiały centrala w Warszawie przekazała Moskwie.
Skazany na dożywocie
FBI aresztowała Zacharskiego w 1981 roku. Został skazany na dożywocie, w amerykańskim więzieniu przesiedział ponad cztery lata. W czerwcu 1985 roku Zacharskiego oraz trzech innych szpiegów wschodnioeuropejskich wymieniono na moście między Berlinem Wschodnim a Zachodnim na 25 zachodnich agentów, schwytanych w krajach bloku wschodniego.
Po zmianie systemu superszpieg PRL-u został zatrudniony w Urzędzie Ochrony Państwa. Przez kilka dni był nawet szefem wywiadu III RP.
W 1995 roku Zacharski zdobył informacje o działalności rosyjskiego szpiega o kryptonimie "Olin". Wybuchł skandal, gdy ówczesny szef MSW Andrzej Milczanowski oskarżył z trybuny sejmowej urzędującego premiera Józefa Oleksego o współpracę z rezydentami rosyjskiego wywiadu w Polsce: Ałganowem i Jakimiszynem. Oleksy podał się do dymisji, a śledztwo w największej aferze szpiegowskiej zostało umorzone.
Oficerowie, którzy zajmowali się tzw. sprawą "Olina" zostali usunięci ze służb specjalnych. W czerwcu 1996 roku Marian Zacharski opuścił Polskę i zapadł się pod ziemię.
Źródło: TVN24, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: TVN odkrywa tajemnice superszpiega PRL