Obrazy Vincenta van Gogha, ze słynną serią słoneczników na czele, ciemnieją szybciej od dzieł współczesnych Holendrowi malarzy. Dzieje się tak ponoć z powodu wykorzystywanej przez niego techniki uzyskiwania żółci.
Biała farba, która została użyta do rozjaśnienia żółtego koloru na obrazach van Gogha, w tym na słynnych "Słonecznikach", z czasem powoduje efekt odwrotny - żółty kolor ciemnieje i w końcu staje się brązowy - podaje pismo "Analytical Chemistry".
"The Guardian", który opisuje wyniki badań, przypomina, że ciemnienie jasnożółtych płatków słoneczników było już widoczne za życia Vincenta van Gogha. Naukowcy długo badali jaka reakcja chemiczna odpowiada za proces brązowienia. Teraz wiadomo, że powodują ją białe pigmenty, którymi artysta rozjaśniał żółtą farbę.
Naukowy eksperyment
Zespół naukowców z Uniwersytetu w Antwerpii, kierowany przez Koen Janssens, przeprowadził eksperyment, korzystając z resztek niezużytej farby, należącej do kilku dziewiętnastowiecznych malarzy. Próbki żółtej farby poddano działaniu promieniowania ultrafioletowego. Farba należąca do jednego z artystów - flamandzkiego fowisty, Rika Woutersa, po trzech tygodniach z jasnożółtej stała się brązowa.
Naukowcy skorzystali z pomocy ośrodka badawczego European Synchrotron Radiation Facility w Grenoble i przeanalizowali skład przebarwionej farby. Prześwietlili jej próbki wiązką promieniowania rentgenowskiego, która była bardzo intensywna, ale miała zaledwie grubość jednej tysięcznej milimetra. Analiza ta wykazała, że pod wpływem światła słonecznego utlenił się tłuszcz w farbie olejnej i w ten sposób uwolnił elektrony. Elektrony te związały się z kolei z żółtym barwnikiem - żółcienią chromową (chromianem ołowiu) co spowodowało, że farba stała się zielona.
Kolory mają znaczenie
Połączenie zielonego barwnika z utlenionym tłuszczem dało czekoladowy brąz. Dalsze testy wykazały, że reakcja ta zachodzi tylko wtedy, gdy do żółtej farby domieszane zostały białe barwniki, które są oparte na siarczanach. - Przez dodanie białego koloru van Gogh miał zamiar uzyskać jaśniejszą żółtą farbę, ale skutek, z powodu naturalnych procesów, jest odwrotny. Chciał pokazać jasną, delikatną żółć, a ona zmienia się w ciemną, brązowawą" - powiedział prof. Koen Janssens.
Po zbadaniu próbek farby z innych dzieł van Gogha takich jak: "Brzeg Sekwany" z 1887 r. oraz "Widok na Arles z irysami" z 1888 r. odkryto, że one również ciemnieją. Naukowcy radzą ograniczać oddziaływanie światła słonecznego na obrazy i chronić je przed nadmiernym ogrzaniem w lecie, ponieważ w wyższej temperaturze reakcja zachodzi szybciej. Zdaniem Janssensa, te zabezpieczenia powinny spowolnić proces ciemnienia.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia