Wielka popularność, "pół-życie" użytkowników i głośne skandale. Urodziny z kontrowersjami w tle

[object Object]
Facebook na giełdzie zalicza swój najgorszy dzień (wideo bez dźwięku)TVN24 BiS
wideo 2/4

Minęło półtorej dekady, odkąd student Harvardu Mark Zuckerberg powołał serwis, który miał służyć komunikacji w obrębie uczelni. W tym czasie Facebook stał się medium globalnym, zmusza do przewartościowania wielu kwestii społecznych i prowokuje do pytań o ochronę danych osobowych oraz przyszłość demokracji.

Z okazji 15. urodzin Facebooka redakcja "The New York Times" stworzyła filmik podobny do tych, które medium społecznościowe generuje dla swoich użytkowników.

Przypomniano w nim największe skandale i zarzuty, które w ostatnich latach stawiano twórcy Facebooka Markowi Zuckerbergowi, łącznie z oskarżeniami o to, że kierownictwo Facebooka nie przeciwdziałało skutecznie rozprzestrzenianiu się za pośrednictwem platformy propagandy rosyjskiego wywiadu, lobbującego za wyborem Donalda Trumpa na prezydenta USA w 2016 r., oraz zeszłoroczną aferą związaną z Cambridge Analytica.

Cambridge Analytica

Pod tą nazwą kryje się firma, zajmująca się konsultingiem politycznym, która miała pozyskać dane kilkudziesięciu milionów osób korzystających z Facebooka w celu profilowania ich preferencji politycznych i wpływania na ich decyzje wyborcze.

Zuckerbergowi, który zeznawał w tej sprawie w amerykańskim Kongresie, zarzucono, że nie ochronił wystarczająco danych użytkowników i nie zapobiegł ich wykorzystaniu. W kwietniu ubiegłego roku Facebook poinformował, że Cambridge Analytica może mieć dane 87 milionów osób zarejestrowanych w serwisie.

Agencja Reuters przypomniała, że w związku ze skandalem wokół Cambridge Analytica Facebook stał się obiektem ataków i krytyki kongresmanów, reklamodawców, klientów, na domiar złego odwrócili się od niego inwestorzy. W ciągu niewiele ponad tygodnia od 18 marca 2018, kiedy brytyjska prasa ujawniła aferę, akcje Facebooka spadły o 73 mld dol. (13,5 proc.). "Czy Mark Zuckerberg naprawi Facebooka, zanim ten załamie demokrację?" – pytał we wrześniu 2018 "The New Yorker". Dziennikarze zastanawiali się też, czy po aferze Zuckerberg wciąż powinien kierować Facebookiem. Ten ani myślał rezygnować.

Przypominał, że Facebook to serwis, który nie miał precedensu i rozwijał się w znacznej mierze spontanicznie, za sprawą działalności użytkowników. W tej sytuacji błędy były nieuniknione. Zuckerberg przeprosił i zadeklarował, że z własnych pomyłek zamierza wyciągać wnioski.

Eliminowanie konkurencji

- Pojęcie "media społecznościowe" nie istniało, zanim pojawił się Facebook - tłumaczył specjalista w dziedzinie rynku internetowego Dan Patterson w rozmowie ze stacją CBS News, wspominając początki serwisu, wymyślonego przez ówczesnego studenta Harvardu w celu ułatwienia komunikacji pomiędzy studentami prestiżowych uczelni.

- Facebook pierwotnie budował swoją markę na elitarności, podczas gdy w powszechnym obiegu dostępny był MySpace – powiedział Patterson. Jak zauważono podczas rozmowy w CBS News, Facebook, stając się medium globalnym, zniszczył nie tylko MySpace, ale i tak poważnego konkurenta na rynku, jakim był projekt Google+. Jeśli na przestrzeni ostatnich 15 lat nie był w stanie wyeliminować konkurencji, wchłaniał ją. Stało się tak w przypadku takich serwisów, jak Snapchat lub Instagram. - Facebook jest platformą. Zdołał zaadaptować wszystko, co użytkownicy uważali za atrakcyjne – przekonywał Patterson. - Kwestia ochrony danych osobowych będzie jednak prześladować Facebooka. (…) Może go nie zniszczy, ale stanie się poważnym i powracającym problemem – zaznaczył. Według statystyk Facebook, który w pewnym momencie stał się medium otwartym, w ciągu 15 lat zgromadził ponad dwa miliardy aktywnych użytkowników. Podczas rozmowy w amerykańskiej stacji poruszono też kwestię odpowiedzialności firmy za nieetyczne i kontrowersyjne treści publikowane na Facebooku. To bowiem wciąż wymagają regulacji.

"To nowy świat"

- Oczywiście wcześniej także można było się komunikować poprzez sieć. Ale w momencie, kiedy pojawił się Facebook, zaczęła się epoka, w której poprzez internet naprawdę pozostajemy w bieżącym kontakcie z innymi ludźmi. Nowe medium sprawiło, że uczestniczymy w przedstawieniu, którego jesteśmy twórcami i w którym sami się prezentujemy – ocenił w rozmowie z PAP medioznawca z warszawskiego Uniwersytetu SWPS Paweł Wieczorek.

- To nowy świat, w który weszliśmy i, jak w każdym świecie, są tu zarówno niebezpieczeństwa, jak i korzyści. Zwykle chętniej skupiamy się na niebezpieczeństwach, o korzyściach mówimy rzadziej. Wkraczając w rzeczywistość Facebooka musimy liczyć się z utratą prywatności i jest to faktycznie minus social mediów. Ale dla użytkowników wydaje się to mieć mniejsze znaczenie niż choćby kwestie zaspokojenia potrzeb kontaktu z innymi, zmiany samopoczucia itp. Badania pokazują bowiem, że Facebook wywołuje różne emocje, pozytywne i negatywne – dodał.

Wieczorek powołał się na dane mówiące, że "użytkownicy aktywni, którzy często publikują różne treści na Facebooku, mają lepsze samopoczucie niż ci, którzy wyłącznie oglądają posty innych. U biernych oglądaczy może pojawić się poczucie wyobcowania lub nienadążania za życiem innych".

Jego zdaniem "social media w swoich oficjalnych założeniach promują wyrażanie pozytywnych emocji".

Oznacza to, że pomimo hejtu, który zdarza się w komentarzach, "otrzymujemy raczej pozytywny odzew, polubienia, które wśród osób aktywnych budują poczucie własnej wartości". Medioznawca zauważył również, że media społecznościowe, którym początek dał Facebook, wzmacniają u użytkowników skłonność do narcyzmu i uzależniania samooceny od ocen innych.

"Użytkownicy wiodą pół-życie"

Czasopismo "The Atlantic", podsumowując piętnastolecie działalności Facebooka, skupiło się na nowym wzorze relacji społecznych, który zaistniał wraz z pojawieniem się mediów społecznościowych. Autorka artykułu poświęconego wynalazkowi Marka Zuckerberga, Julie Beck, przedstawiła Facebooka jako "przekleństwo" utrzymywania relacji i bycia w stałym kontakcie z ludźmi, których kiedykolwiek spotkaliśmy i o których poza internetem dawno byśmy zapomnieli. Jak napisała, "użytkownicy Facebooka wiodą pół-życie (…), egzystując pomiędzy polubieniami, zaproszeniami do grona znajomych, różnorakimi grupami marketingowymi oraz aktualizacjami zdjęć cudzych dzieci, których nigdy nie widzieli i które ich nie obchodzą".

"Facebook to miejsce, w którym przyjaźnie nigdy nie umierają" – skonstatowała ironicznie Beck.

Zmierzch?

Amerykański "The Economist" przewiduje jednak zmierzch Facebooka, upatrując przyczyny nie tyle w czynnikach psychologicznych, hejcie, przemocy internetowej albo przemianach społecznych, ile w wątlejącym zaufaniu do serwisu po aferach związanych z niedostateczną ochroną danych osobowych. "The Economist" wymienia serwisy Mastodon i Blockstack, które przyszłości mogą przyczynić się do decentralizacji na rynku mediów społecznościowych. Ich przewagą nad Facebookiem ma być dbałość o zachowanie prywatności przez użytkowników.

Zdaniem "The Economist" nowe media społecznościowe będą dawać użytkownikom pełną kontrolę nad publikowanymi danymi. Śledzenie użytkowników pod kątem ich preferencji politycznych i marketingowych też może zostać wyeliminowane za sprawą nowych rozwiązań.

Autor: mp / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

W Rumunii spłonął budynek centrum dystrybucyjnego, wynajmowany przez polską spółkę LPP. Firma poinformowała, że w wyniku pożaru uległ zniszczeniu towar o wartości około 300 milionów złotych, a także sprzęt o orientacyjnej wartości 100 milionów złotych.

Pożar magazynu polskiego giganta. Straty liczone w milionach

Pożar magazynu polskiego giganta. Straty liczone w milionach

Źródło:
PAP/profit.ro

Wskaźnik PMI w czerwcu 2025 roku wyniósł 44,8 punktu - przekazał S&P Global. To największe pogorszenie warunków w polskim przemyśle od października 2023 roku. Zdaniem analityków to "katastrofalny odczyt".

"Katastrofalny odczyt". Nieoczekiwane dane

"Katastrofalny odczyt". Nieoczekiwane dane

Źródło:
PAP

Nie milkną komentarze na temat pierwszego połączenia kolejowego z Warszawy do Rijeki. Internauci krytykują zbyt małą ich zdaniem liczbę pasażerów, którzy pojechali do Chorwacji w ostatni piątek. PKP Intercity tłumaczy, że liczba ta jest zgodna z zakładaną. Dziś nad Adriatyk jadą kolejni pasażerowie.

Pierwszy pociąg do Chorwacji. Ile osób jechało? Fala komentarzy w sieci

Pierwszy pociąg do Chorwacji. Ile osób jechało? Fala komentarzy w sieci

Źródło:
tvn24.pl

Elon Musk skrytykował projekt ustawy budżetowej Donalda Trumpa, nazywając ją "ustawą o niewolnictwie długu". Miliarder dodał, że w przypadku jej przegłosowania utworzy nowe ugrupowanie - Partię Ameryki.

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa i zapowiada nową partię

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa i zapowiada nową partię

Źródło:
PAP

Europejskie giełdy notują rekordowe wzrosty, a euro umacnia się najszybciej w historii. Przyczyną jest nieprzewidywalna polityka prezydenta USA Donalda Trumpa, która skłania inwestorów do przenoszenia kapitału na Stary Kontynent - podaje "Puls Biznesu".

Wycofują się przez Donalda Trumpa. "To zjawisko ma dwie twarze"

Wycofują się przez Donalda Trumpa. "To zjawisko ma dwie twarze"

Źródło:
PAP

We wtorek startuje dwudniowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej (RPP). Eksperci przewidują, że stopy procentowe pozostaną bez zmian z powodu niepewnej sytuacji gospodarczej. Obniżek można oczekiwać najwcześniej we wrześniu 2025 roku.

Stopy procentowe. Rada podejmie decyzję

Stopy procentowe. Rada podejmie decyzję

Źródło:
PAP

Od debiutu narzędzi AI (sztucznej inteligencji) takich jak ChatGPT o jedną trzecią spadła liczba ogłoszeń o pracę dla początkujących pracowników w Wielkiej Brytanii - podał "The Telegraph".

Sztuczna inteligencja zastępuje ludzką. Drastyczny spadek

Sztuczna inteligencja zastępuje ludzką. Drastyczny spadek

Źródło:
PAP

Opłata mocowa od 1 lipca ponownie pojawi się na naszych rachunkach za prąd. To dlatego, że wygasły przepisy, które zawiesiły jej funkcjonowanie. Opłata wynosi od 2,86 do 16,01 złotego netto miesięcznie w zależności od zużycia prądu.

Na rachunki wraca dodatkowa opłata

Na rachunki wraca dodatkowa opłata

Źródło:
PAP

Od wtorku 1 lipca rodzice mogą składać wnioski o wypłatę świadczenia z programu Dobry start na wyprawkę szkolną dla dzieci. Dodatek w wysokości 300 złotych przysługuje na każde uczące się w szkole dziecko w wieku od 7 do 20 lat, a jeśli ma orzeczoną niepełnosprawność, to do ukończenia 24 lat.

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. Można już składać wnioski

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. Można już składać wnioski

Źródło:
PAP

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął pierwsze wypłaty renty wdowiej. We wtorek dodatkowe pieniądze otrzyma 86 tysięcy wdów i wdowców – poinformował dyrektor Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w ZUS Bartosz Gaca. Dodał, że średnia kwota renty wdowiej wyniesie około 350 złotych. Wynikająca z przepisów kwota maksymalna to nieco ponad 5,6 tysiąca złotych.

Ruszyły wypłaty nowego świadczenia. Tyle wynosi przeciętnie

Ruszyły wypłaty nowego świadczenia. Tyle wynosi przeciętnie

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda zgromadził oszczędności w wysokości około 150 tysięcy złotych, około 400 euro i około 1500 dolarów amerykańskich - wynika z oświadczenia majątkowego opublikowanego przez Sąd Najwyższy. Prezydent posiada też lokal mieszkalny oraz działkę o powierzchni 325 metrów kwadratowych.

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Źródło:
PAP

W wakacje za granicą łatwo natknąć się na produkty z Polski. Na sklepowych półkach znajdziemy między innymi polskie jabłka, piwo czy lody - informuje "Rzeczpospolita".

Hity eksportowe z Polski

Hity eksportowe z Polski

Źródło:
PAP

We wtorek Unia Europejska podniesie cła na nawozy z Rosji i Białorusi. Ograniczy to olbrzymie zyski Kremla, ale nie spowoduje to, że od razu rosyjskie i białoruskie nawozy znikną z rynku, na to trzeba będzie poczekać - uważa ekspert Tomasz Włostowski.

Podnoszą stawki na nawozy. "Rosjanie będą w stanie spokojnie połknąć nowe cła"

Podnoszą stawki na nawozy. "Rosjanie będą w stanie spokojnie połknąć nowe cła"

Źródło:
PAP

Donald Trump zareklamował w internecie perfumy "Zwycięstwo 45-47" (po angielsku "Victory 45-47"). Prezydent USA zarabia miliony dolarów rocznie na opłatach licencyjnych za wykorzystywanie swojej marki.

Donald Trump reklamuje perfumy

Donald Trump reklamuje perfumy

Źródło:
PAP

W maju Rada Polityki Pieniężnej ponownie odrzuciła wniosek o podwyżkę stóp procentowych o 200 punktów bazowych, który poparła jedynie członkini RPP Joanna Tyrowicz, a pozostali obecni na posiedzeniu byli przeciw - podał Narodowy Bank Polski.

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny wydał w poniedziałek ostrzeżenie dotyczące zanieczyszczenia pałeczkami Salmonelli partii jaj z chowu ściółkowego. Zaznaczył, że nie należy spożywać produktu z partii objętej komunikatem.

Salmonella w partii jaj

Salmonella w partii jaj

Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom "pseudometry", czyli metry pod ścianami działowymi - stwierdziła ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań.

Ministra chce skończyć z "pseudometrami"

Ministra chce skończyć z "pseudometrami"

Źródło:
PAP

Warren Buffett przekazał akcje Berkshire Hathaway o wartości sześciu miliardów dolarów na rzecz Fundacji Gatesów oraz czterech fundacji rodzinnych. To największa roczna darowizna miliardera od początku jego filantropijnej działalności, czyli od niemal 20 lat.

Jeden z najbogatszych ludzi świata rozdaje miliardy

Jeden z najbogatszych ludzi świata rozdaje miliardy

Źródło:
CNN

Kosztujesz nas fortunę - napisał w poniedziałek prezydent USA Donald Trump w liście do szefa Rezerwy Federalnej Jerome'a Powella opublikowanym przez Biały Dom. Trump orzekł, że stopy procentowe w USA powinny wynosić około 1 procenta.

Wcześniej nazwał go "głupim". Teraz Trump napisał list

Wcześniej nazwał go "głupim". Teraz Trump napisał list

Źródło:
PAP

Nie wyobrażam sobie, aby prezydent Andrzej Duda chciał zawetować ustawę, która mrozi na kolejne miesiące ceny energii - powiedział podczas poniedziałkowej konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Premier: to byłby niebywały skandal

Premier: to byłby niebywały skandal

Źródło:
PAP

USA i Kanada wznowiły negocjacje handlowe po tym, gdy Ottawa wstrzymała plany pobierania podatku od usług cyfrowych (DST) - przekazał szef doradców ekonomicznych Białego Domu Kevin Hassett. Ostrzegł przy tym inne państwa, by zrezygnowały z podobnych podatków.

"Możemy wrócić do negocjacji". Biały Dom potwierdza

"Możemy wrócić do negocjacji". Biały Dom potwierdza

Źródło:
PAP