Ustawy dotyczące rolnictwa w Senacie

Senatorowie w czwartek opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek noweli ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o transporcie kolejowym. Za głosowało 95 senatorów, nikt nie głosował przeciw, wstrzymała się jedna osoba.

Ustawa przewiduje, że 445 mln zł nadwyżki środków finansowych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa nie zostanie wpłaconych do budżetu państwa w 2023 r., a przeznaczone na realizację zadań dot. udzielenia pożyczek na zakup środków do produkcji rolnej, w tym nawozów i środków ochrony roślin lub na skup, przechowywanie lub przetwarzanie produktów rolnych.

Ponadto nowela przewiduje zwolnienie z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 250 m sześc. i wysokości nie większej niż 15 m oraz jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i wiat o prostej konstrukcji, związanych z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 300 m kw., przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 7 m i wysokości nie większej niż 7 m, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. Pozwolenia na budowę nie będą również wymagały jednokondygnacyjne budynki gospodarcze i wiaty prostej konstrukcji, związane z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 150 m kw., przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 6 m i wysokości nie większej niż 7 m, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. Dotyczyć to będzie również obiektów budowalnych służących do przechowywaniu zboża o maksymalnej pojemności do 5 tys. ton usytuowanych w całości w granicach administracyjnych portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Inwestycje te zostaną objęte obowiązkiem zgłoszenia budowy.

Ustawa wprowadza także zmiany w przepisach dot. transportu kolejowego w związku z koniecznością realizacji jednego z komponentów KPO, zakładającego zwiększenie dostępności transportowej, a także w związku z potrzebą dostosowania polskiego prawa do przepisów unijnych w kwestii praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. W uzasadnieniu wskazano, że unijne przepisy odnoszą się m.in. do rozwiązań związanych z kwestiami odszkodowań dla pasażerów za spóźnione pociągi, informacji pasażerskiej itp. Zwrócono jednak uwagę, że zgodnie z rozporządzeniem UE państwa członkowskie mogą zwolnić ze stosowania tego rozporządzenia niektóre kolejowe usługi pasażerskie.

Senat nie zaproponował w czwartek poprawek do nowelizacji ustawy ws. zwrotu akcyzy od paliwa rolniczego. Teraz nowela trafi do podpisu prezydenta. Nowelizacja ustawy o zwrocie akcyzy zawartej w cenie paliwa rolniczego przewiduje m.in. objęcie zwrotami akcyzy producentów świń, owiec, kóz i koni oraz podniesienie zwrotu do 2 zł za litr.

Ustawa wprowadza limit zużywanego oleju napędowego dla producentów świń, owiec, kóz i koni. Dotyczyć to będzie tych producentów, którym równocześnie przysługuje zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie paliwa zakupionego do tej produkcji na powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych.

Zgodnie z ustawą dla producentów świń limit kwoty zwrotu podatku wylicza się jako czterokrotność stawki zwrotu podatku na litr oleju napędowego, wynoszącej w 2023 r. 1,20 zł oraz średniej rocznej liczby świń będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku.

W przypadku producentów owiec, kóz i koni limit kwoty zwrotu to 40-krotność stawki zwrotu podatku na litr oleju napędowego w 2023 r. - 1,20 zł oraz średniej rocznej liczby tzw. dużych jednostek przeliczeniowych owiec, kóz lub koni będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku.

Dodatkowo ustawa przewiduje, że dla wniosków o zwrot akcyzy, złożonych od 1 do 31 sierpnia, stawka zwrotu podatku wynosi 1,46 zł, natomiast producenci rolni mają otrzymać jeszcze dodatkową pomoc w wysokości 0,54 zł. Ta dodatkowa pomoc wymaga jeszcze zgody Komisji Europejskiej.

Rozwiązania przewidziane przez ustawę mają w latach 2023-2032 kosztować budżet 1,11 mld zł, z tego w 2023 r. - 616 mln zł.

Senat zaproponował natomiast poprawki o charakterze doprecyzowującym do ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa, który ma wypłacać rekompensaty rolnikom.

Ustawę o Funduszu Ochrony Rolnictwa Sejm uchwalił we wtorek. Zakłada ona powołanie funduszu wypłacającego rekompensaty rolnikom, którzy nie dostali zapłaty od podmiotów skupujących produkty rolne. Do wpłat na FOR w wysokości 0,125 proc. wartości nabywanych produktów rolnych bez podatku VAT mają być obowiązane podmioty prowadzące skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych.

Wcześniej w Senacie wiceminister rolnictwa Ryszard Bartosik podkreślił, że ustawa jest stworzona dla rolników, "dla tych, którzy są poszkodowani, a nie dla tych przedsiębiorców, którzy nie chcą wypłacać rolnikom za ich płody rolne". Wyjaśnił, że wpłaty na fundusz będą dokonywać podmioty prowadzące skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych.

- To będą pierwsze podmioty, które kupują. Jeżeli podmiot ma zarejestrowaną działalność handlową i kupuje od rolnika, ten podmiot będzie płacił na Fundusz. Jeśli sieć handlowa kupuje wprost od rolnika, to będzie płacić - mówił Bartosik.

Fundusz Ochrony Rolnictwa ma być wyodrębnionym rachunkiem bankowym administrowanym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, który będzie upoważniony do dysponowania jego środkami. KOWR będzie również zapewniał obsługę prawną oraz techniczno-biurową Funduszu Ochrony Rolnictwa, ustalał plan finansowy oraz opracowywał sprawozdanie z jego realizacji.

Ustawa zakłada dofinansowanie Funduszu ze środków budżetu państwa w pierwszych dwóch latach jego funkcjonowania, tj. w 2023 r. w kwocie nie wyższej niż 50 mln zł i w 2024 r. w kwocie nie wyższej niż 100 mln zł.