Rainer Weiss, Barry C. Barish i Kip S. Thorne otrzymali tegoroczną Nagrodę Nobla z dziedziny fizyki. Zostali uhonorowani za badania fal grawitacyjnych oraz decydujący wkład w skonstruowanie ich detektora znanego jako LIGO.
- To jest coś całkowicie nowego i innego, otwierającego nam niewidziane światy - tłumaczyła w oświadczeniu swoją decyzję szwedzka Królewska Akademia Nauk. - Bogactwo odkryć czeka na tych, którym powiedzie się wychwycenie fal i zinterpretowanie ich - dodano.
Kolizje czarnych dziur
Fale grawitacyjne w kosmosie zostały zaobserwowane po raz pierwszy 14 września 2015 r. Ich istnienie wiek temu przewidział Albert Einstein. Powstają one wskutek kolizji dwóch czarnych dziur. Dotarcie echa tych fal do detektora LIGO znajdującego się w USA zajęło 1,3 mld lat.
W momencie dotarcia do Ziemi sygnał był skrajnie słaby, ale jego detekcja została okrzyknięta zapowiedzią rewolucji w astrofizyce. Sposób przeprowadzenia obserwacji jest nowością, jeśli chodzi o tak potężne wydarzenia w kosmosie i daje nadzieję na przesuwanie granic tego, co jest możliwe w nauce.
Detektor fal grawitacyjnych LIGO (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory), bazujący na zasadzie interferometru Michelsona, jest wspólnym przedsięwzięciem naukowców z MIT, Caltech i wielu innych szkół wyższych.
"Uznanie dla pracy tysiąca ludzi"
Nagroda Nobla w tym roku wynosi 9 milionów koron (ok. 940 tys. euro). Połowę otrzyma urodzony w Niemczech, 85-letni Rainer Weiss, związany z projektem LIGO/VIRGO Collaboration i pracujący w Massachusetts Institute of Technology (MIT) w Cambridge.
- Postrzegam to bardziej jako uznanie dla pracy tysiąca ludzi - podkreślił Weiss, cytowany przez agencję AP. Powiedział to w trakcie rozmowy telefonicznej na wtorkowej uroczystości ogłoszenia laureatów nagrody Nobla w Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk.
Drugą połową podzielą się po równo dwaj Amerykanie, jego koledzy z projektu LIGO/VIRGO Collaboration - Barry C. Barish i Kip S. Thorne.
81-letni Barish i 77-letni Thorne są zatrudnieni w California Institute of Technology (Caltech) w Pasadenie.
Druga tegoroczna nagroda
Nagroda z fizyki jest drugą przyznaną w tym roku przez Komitet Noblowski. W poniedziałek laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny zostali Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young. Nagrodzono ich za odkrycie molekularnych mechanizmów kontrolujących rytmy okołodobowe u organizmów żywych.
Autor: mm//plw, mtom / Źródło: Reuters, Guardian, PAP