Rozpoczęcie rozbudowy węgierskiej elektrowni atomowej w Paksu w styczniu 2018 r. zapowiedział minister spraw zagranicznych Węgier Peter Szijjarto po spotkaniu prezydenta Władimira Putina z premierem Viktorem Orbanem w Budapeszcie.
Rozbudowy elektrowni "teraz już nic nie zatrzyma" – oświadczył Szijjarto. Minister powiedział, że przywódcy nie podjęli żadnych nowych decyzji i omówili realizację dotychczasowych porozumień. Według nich "zaczynają dojrzewać owoce podjętych wcześniej wspólnych decyzji" – oznajmił Szijjarto.
Szef węgierskiej dyplomacji podkreślił, że wartość inwestycji w Paksu wynosi 12 mld dol., a w poniedziałek obaj przywódcy potwierdzili, iż prace o wartości 5 mld dol. będą mogły wykonać firmy węgierskie.
Dodał, że Bułgaria, Serbia i Węgry zmodernizują swe gazociągi, by umożliwić transportowanie do regionu do końca 2019 r. 10 mld m szesc. rosyjskiego gazu.
Tematem rozmów "współpraca handlowo-gospodarcza"
Kreml wydał po rozmowach krótki komunikat, w którym poinformował tylko, że Putin i Orban omawiali "między innymi współpracę handlowo-gospodarczą obu państw". W komunikacie dodano, że spotkanie odbyło się w ramach wizyty Putina w celu udziału w ceremonii otwarcia XXXI mistrzostw świata w judo, które rozpoczęły się w poniedziałek w Budapeszcie.
Putin jest wielkim fanem tego sportu. Ma ósmy dan w judo, jeden z najwyższych stopni w tej dyscyplinie i jest honorowym prezesem Międzynarodowej Federacji Judo.
Węgierskie media podały, że Putin spóźnił się na ceremonię otwarcia, ale potem pojawił się na trybunie dla VIP-ów i obejrzał medalowe walki. Orban zamieścił na swoim profilu na Facebooku zdjęcie, na którym widać, jak dwaj przywódcy ściskają sobie dłonie, a następnie idą korytarzem.
Przeciwko wizycie protestowała węgierska opozycja, która uważa zbliżenie węgiersko-rosyjskie za nadmierne oraz ostrzega przed izolacją Węgier w UE. Mała pikieta działaczy partii Razem (Egyuett) przywitała Putina na ulicach Budapesztu gwizdami, a partia Ruch Momentum zorganizowała pochód ze zniczami na wzgórze Gellerta w Budzie, w którym wzięło udział kilkaset osób.
Była to już druga wizyta Putina w Budapeszcie w tym roku. Poprzednio odwiedził węgierską stolicę w lutym. Rosyjski prezydent powiedział, że znaczną uwagę podczas tamtych rozmów poświęcono współpracy gospodarczej, w tym rozbudowie elektrowni atomowej w Paksu. Orban wyraził wtedy nadzieję na rychłą poprawę stosunków Rosja-UE, odnosząc się zaś do sankcji UE wobec Rosji podkreślił, że "niegospodarczych problemów nie można rozwiązywać za pomocą środków gospodarczych".
Największa inwestycja na Węgrzech po 1989 roku
Elektrownia jądrowa w Paksu, 100 km na południe od Budapesztu, została zbudowana w latach 80. z wykorzystaniem reaktorów produkcji radzieckiej. Jej cztery pracujące reaktory zapewniają około 40 proc. zapotrzebowania na energię elektryczną kraju.
Na początku 2014 roku Węgry zawarły umowę międzyrządową o rozbudowie elektrowni z państwowym koncernem rosyjskim Rosatomem. Na budowę dwóch nowych reaktorów Rosja ma udzielić Węgrom kredytu w wysokości do 10 mld euro. Rozbudowa elektrowni będzie największą inwestycją na Węgrzech po 1989 roku.
Dwa nowe reaktory w Paksu będą w sumie produkować więcej energii niż obecne cztery, które mają zostać wyłączone w latach 2032-2037.