Stowarzyszenie Memoriał, zlikwidowane przez rosyjskie władze, a w 2022 roku uhonorowane Pokojową Nagrodą Nobla, poinformowało we wtorek o rewizjach w mieszkaniach swoich pracowników w Moskwie. Wiadomo, że funkcjonariusze przyszli między innymi do przewodniczącego stowarzyszenia Jana Raczyńskiego i jego zastępcy, historyka Nikity Pietrowa.
Przeszukanie odbyło się także w mieszkaniu Olega Orłowa, przewodniczącego centrum praw człowieka Memoriał, Iriny Ostrowskiej, Galiny Jordanskiej i Aliony Kozłowej, a także Mariny Poliwanowej, matki jednej z pracowniczek organizacji. Do rewizji doszło w Moskwie.
Według informacji przekazanej przez stowarzyszenie, rewizje odbywają się w ramach postępowania dotyczącego "rehabilitacji nazizmu".
5 marca w mediach pojawiła się nieoficjalna informacja o wszczęciu wobec pracowników Memoriału sprawy karnej dotyczącej "rehabilitacji nazizmu", za co grozi kara do pięciu lat pozbawienia wolności.
W styczniu obrońcy praw człowieka ostrzegali, że szef Memoriału Jan Raczyński może zostać oskarżony o "usprawiedliwianie nazizmu" w związku z komentarzem sprzed dwóch lat o współodpowiedzialności Józefa Stalina i Adolfa Hitlera za wybuch drugiej wojny światowej.
W lutym organy śledcze wszczęły postępowanie sprawdzające na wniosek organizacji Weterani Rosji, oskarżającej Memoriał o "negowanie zbrodni popełnionych przez wspólników nazistów". Chodziło między innymi o umieszczenie na listach represjonowanych w czasach ZSRR trzech osób uznanych za kolaborantów.
Jak mówił BBC były prawnik Memoriału Kiriłł Korotiejew, przepisy o karach za "rehabilitację nazizmu" są w Rosji stosowane w praktyce za "wszelką krytykę (działań) władz sowieckich w latach drugiej wojny światowej".
Stowarzyszenie zostało uznane za "zagranicznego agenta", a następnie zlikwidowane
Memoriał założony został w 1987 roku jako zrzeszenie niezależnych organizacji. To jedna z najstarszych i najbardziej zasłużonych rosyjskich organizacji pozarządowych, Tworzą go niezależne struktury, z których 10 działa poza granicami Rosji. Od 30 lat organizacja zajmuje się badaniem represji politycznych w ZSRR, w tym wobec Polaków. W grudniu 2021 roku został uznany przez władze za tzw. zagranicznego agenta, a następnie zlikwidowany.
17 czerwca 2022 roku jego byli członkowie oraz zwolennicy podjęli decyzję o utworzeniu organizacji społecznej Centrum Obrony Praw Człowieka "Memoriał", jednak bez nadawania jej osobowości prawnej. Jej zadaniem jest dokumentacja i rozpowszechnianie informacji o istotnych naruszeniach praw człowieka, jak i wspieranie obrony praw ofiar, w tym więźniów politycznych.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: "Chiny, zamiast potępić rosyjskie okrucieństwa, wolą dać Rosji osłonę dyplomatyczną"
W październiku 2022 roku Memoriał został uhonorowany Pokojową Nagrodę Nobla wraz z szefem białoruskiego Centrum Praw Człowieka Wiasna Alesiem Bialackim i ukraińskim Centrum Wolności Obywatelskich.
Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: EPA