Obradujący w Addis Abebie Międzyrządowy Komitet ds. ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO wpisał w środę na swoją listę m.in. kubańską rumbę, merengę z Dominikany, belgijskie piwo i noworoczne obchody Nouruz w 12 krajach.
Nowy rok w dniu równonocy wiosennej - stary perski Nouruz obchodzony jest w Afganistanie, Azerbejdżanie, Indiach, Iranie, Iraku, Kazachstanie, Kirgistanie, Uzbekistanie, Pakistanie, Tadżykistanie, Turkmenistanie i Turcji.
Łączy pokolenia
Nazwa święta pisana jest różnie, w zależności od kraju: "nawrouz", "novruz", "nowrouz", "nauryz". Oznacza dosłownie "nowy dzień". 10 maja 2010 Zgromadzenie Ogólne ONZ proklamowało je jako święto międzynarodowe obchodzone 21 marca. Rok wcześniej obchody Nouruzu w siedmiu krajach znalazły się na liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa ludzkości.Świętu towarzyszą obrzędy - od skakania przez ogień lub wodę w Iranie, poprzez rozpalanie ogni u wejścia do domu, po zapasy i wyścigi konne w Kirgistanie. Wszędzie towarzyszą mu też pieśni, tańce i uczty, charakterystyczne jest dekorowanie gotowanych na twardo jajek. Zdaniem UNESCO Nouruz "wzmacnia związki między pokoleniami i w obrębie rodzin oraz więzi sąsiedzkie".Obok Nouruzu do listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO włączyło noworoczną procesję z 14 kwietnia w Bangladeszu - Mangal Shobhajatra - urządzaną w Dhakce przez studentów wydziału Sztuk Pięknych.Do obchodów związanych z przesileniem wiosennym należą też Las Fallas z Walencji w Hiszpanii, czyli święto ognia, urządzane 19 marca i poświęcone św. Józefowi. Jego kulminacją są ogromne, satyryczne zwykle figury z papieru i wosku, puszczane z dymem przy huku petard. Figury, często przedstawiające celebrytów czy też polityków, przygotowywane są przez kilka miesięcy specjalnie na tę okazję przez poszczególne wspólnoty miejskie i dzielnice. Mają one na ulicach Walencji przy swojej papierowej kukle (falla to zarówno taka kukła, jak i uroczystości) namioty i sceny, gdzie od wieczora do rana można tańczyć przy muzyce. Do Fallas należą też pochody poszczególnych wspólnot z udziałem kobiet i dziewczynek - falleras - ubranych jak księżniczki z bajek. Co roku wybierana jest z nich najpiękniejsza.
Poszerzona lista UNESCO
Na listę UNESCO trafił też słoneczny rok chiński podzielony na 24 okresy rolnicze.W Belgii produkowanych jest 1500 gatunków piwa, napoju poddawanego czterem różnym rodzajom fermentacji. Właśnie z tego względu - jak argumentowała Bruksela, zgłaszająca kandydaturę belgijskiej tradycji piwnej - produkcja i znawstwo piwa są częścią dziedzictwa zamieszkujących Belgię społeczności. UNESCO, zgadzając się z tym, podkreśliło w komunikacie, że "kultura ta odgrywa rolę w życiu codziennym i podczas wydarzeń świątecznych".Na rumbę, która jest symbolem tożsamości niższych warstw społeczeństwa kubańskiego, składają się radosne melodie i piosenki w rytmie 4/4, gesty, oklaski i zmysłowy taniec z towarzyszeniem instrumentów perkusyjnych lub nawet zwykłych naczyń kuchennych i narzędzi domowych.Podobnie merenga - tańczona na Dominikanie - uznana została za część tożsamości narodowej tego kraju.Rok temu na liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego znajdowało się 336 elementów z różnych krajów.
Obrady UNESCO
We wtorek Komitet na listę niematerialnego dziedzictwa potrzebującego pilnej ochrony wpisał ugandyjskie pieśni i tańce, tradycyjny wyrób ciemnej ceramiki z portugalskiej wsi Bisalhaes koło miasta Vila Real w północnym okręgu o tej samej nazwie oraz pieśni kozackie z regionu Dniepropietrowska.Ceramika z Bisalhaes przypomina nieco popularne w latach 70. w Polsce siwaki. Występuje ona w wersji "churra" (naczynia do pieczenia) i delikatniejszej wersji "gogada" (dzbanki i pojemniki).Zagrożone pieśni z rejonu Dniepropietrowska, przekazywane z pokolenia na pokolenie w rodzinach, opowiadają o doli Kozaków. Choć istnieją trzy zespoły wykonujące taki repertuar, ciągłości tradycji zagraża powolne odchodzenie pokolenia znających go ludzi.Komitet UNESCO obraduje w Addis Abebie do piątku.
Autor: mw/adso / Źródło: PAP