BBC: brytyjski sprzęt za miliony trafił do Rosji za pośrednictwem influencerki

Z dokumentacji - do której dotarło BBC - wynika, że firma należała do influencerki Walerii Bajgaszczyny. Brytyjski producent eksportowanego do Rosji sprzętu Beck Optronic Solutions dostarczał komponenty do czołgów Challenger 2 i myśliwców F35. Firma, zapytana o tę transakcję przez BBC, zapewniła, że nie działała wbrew nałożonym na Rosję sankcjom i nie wiedziała nic o tych transportach, a dokumenty celne mogły zostać sfałszowane.

Śledztwo brytyjskiego nadawcy wykazało, że nie ma poszlak, które mogłyby świadczyć o tym, iż Beck Optronic Solutions świadomie wspiera rosyjski przemysł wojskowy.

25-letnia Bajgaszczyna jest obywatelką Kazachstanu mieszkającą na Białorusi. Według białoruskich dokumentów - pisze BBC - Bajgaszczyna jest założycielką i dyrektorką firmy Rama Group LLC., która powstała w 2023 roku i jest zarejestrowana w Biszkeku, stolicy Kirgistanu.

Śledztwo brytyjskich dziennikarzy wykazało, że Rama Group dostarczyła do Moskwy dwa spośród sześciu transportów wysokiej jakości urządzeń optycznych, używanych do rakiet, czołgów lub myśliwców. Za resztę transportów odpowiada firma Shisan LLC, również zarejestrowana w Kirgistanie. Wartość całego wyeksportowanego sprzętu wyniosła 2,1 miliona dolarów. Rama Group i Shisan LLC. są zarejestrowane w Biszkeku pod tym samym adresem.

Dwa z sześciu transportów trafiły do Ural Optical & Mechanical Plant - również objętej sankcjami amerykańskiego skarbu państwa - produkującej sprzęt wojskowy używany między innymi do bomb.

W rozmowie z BBC Bajgaszczyna mówiła, że informacje na temat jej zaangażowania w transakcje nie są prawidzwe, a firma Rama Group już do niej nie należy. Według BBC influencerka sprzedała firmę swojej koleżance Andżelice Żurenko w maju tego roku. Zarówno Żurenko, jak i dyrektor firmy Shisan wyparli się sprzedaży sprzętu Rosji.

Jednak - jak pisze BBC - analiza dokumentów celnych przeprowadzona przez waszyngtoński think tank C4ADS wykazała, że Shisan między lipcem a grudniem 2023 roku zrealizował 373 transporty sprzętu wojskowego poprzez Kirgistan do Rosji.

Wśród tych transportów 288 było oznaczone przez celników jako "wysoko priorytetowe przesyłki o przeznaczeniu frontowym".

W tym samym okresie Rama Group zrealizowała łącznie 1756 transportów do Rosji, w tym 1355 również oznaczonych jako "wysoko priorytetowe przesyłki o przeznaczeniu frontowym".

Od lutego 2022 roku, kiedy Rosja została objęta sankcjami, eksport z Wielkiej Brytanii do Kirgistanu wzrósł o 300 procent - wynika z rejestrów handlowych. Według ekspertów część dóbr eksportowych była przeznaczona na rynek rosyjski - przekazała BBC.

Brytyjski nadawca ocenił, że przypadek ten pokazuje, iż system sankcyjny jest dziurawy, a zabiegi Londynu, by przekonać Biszkek do ograniczenia związków handlowych z Rosją, nie przyniosły zakładanych skutków.