Mariusz Szczygieł

Mariusz Szczygieł - dziennikarz, reportażysta, pisarz, laureat Europejskiej Nagrody Literackiej. Mając lat 16 został współpracownikiem harcerskiego czasopisma "Na Przełaj". W 1985 napisał tam reportaż pt. Nie róbcie sensacji, o homoseksualnej prostytutce, uznany przez znawców ruchów emancypacyjnych w Polsce za pierwszy w PRL-owskiej oficjalnej prasie reportaż o życiu homoseksualistów. Zainicjował w 1986 cykl redakcyjny na temat życia młodych gejów i lesbijek w Polsce. Miały one tytuł "Rozgrzeszanie". Dużą falę krytyki wywołał reportaż Onanizm polski, który w 1993 wydrukowała "Gazeta Wyborcza", w świątecznym numerze, między esejem Czesława Miłosza a wywiadem z Vaclavem Havlem. Spowodował on długą dyskusję na stronach "Gazety", a wielu czytelników zwracało numer do redakcji (reporter opisał to w swojej książce Niedziela, która zdarzyła się w środę, w rozdziale Listy do onanisty). Szczygieł wspólnie z Wojciechem Tochmanem i Jackiem Hugo-Baderem jest wymieniany w antologiach zagranicznych poświęconych współczesnej polskiej sztuce reportażu. Jest uważany za ucznia Hanny Krall (wspomina o tym Krall w książce Jacka Antczaka Reporterka). Od 2001, kiedy skończył współpracę z TV Polsat, jego głównym tematem jest historia i kultura Czech. Jego książka Gottland, określana we Francji zbiorem esejów, w Niemczech – zbiorem opowiadań, w Polsce – zbiorem reportaży literackich, została w Czechach bestsellerem (2007). Jej bohaterowie to m.in. rodzina Batów, siostrzenica Franza Kafki, piosenkarki: Helena Vondrackova i Marta Kubisova, megagwiazdor Karel Gott, pisarze: Jan Procházka i Eduard Kirchberger vel. Karel Fabian, rzeźbiarz Otakar Szvec, chirurg plastyczny Jaroslava Moserová, 18-letni samobójca Zdenek Adamec. "Wiener Zeitung" określiłGottland jako "wielką literaturę pod płaszczem reportażu", recenzent "Le Figaro" napisał: "To nie jest książka, to klejnot". Uniwersytet w Lille uhonorował ją w kwietniu 2009nagrodą Prix Amphi. Przyznają ją wykładowcy i studenci za najlepszą, ich zdaniem, książkę przetłumaczoną na francuski. (Pierwszą edycję wygrała Hańba Johna Maxwella Coetzee). Jego książki przetłumaczono na kilkanaście języków, m.in. czeski, rosyjski, ukraiński, włoski, hiszpański, niemiecki i węgierski.