Naczelny Sąd Administracyjny skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE dwa pytania związane z wyłanianiem kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego. Pytania prejudycjalne dotyczą procedury odwoływania się od uchwał Krajowej Rady Sądownictwa. NSA wyraził też wątpliwości związane z tym, że członkowie KRS "wybierani są przez władzę ustawodawczą".
Jak przekazał w czwartek Naczelny Sąd Administracyjny w komunikacie, w środę NSA wydał postanowienie łączne w sprawie pięciu odwołań od podjętych w sierpniu uchwał Krajowej Rady Sądownictwa "w przedmiocie przedstawienia (nieprzedstawienia) wniosków o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego".
Odwołania te złożyli do NSA kandydaci, którzy nie uzyskali rekomendacji KRS.
Czy "dochodzi do naruszenia zasady państwa prawnego"?
Naczelny Sąd Administracyjny postanowił odroczyć posiedzenie w sprawie tych odwołań i skierować do Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu dwa pytania prejudycjalne. Naczelny Sąd Administracyjny pyta TSUE, czy "dochodzi do naruszenia zasady państwa prawnego oraz prawa do (...) skutecznej ochrony sądowej", gdy de facto nie ma możliwości rozpatrzenia odwołań od uchwał KRS w sytuacji niezaskarżenia postępowania przez wszystkich uczestników postępowania kwalifikacyjnego, "wśród których jest również kandydat niezainteresowany" zaskarżeniem, czyli ten, który uzyskał rekomendację KRS.
Taka konstrukcja, zdaniem NSA, w rezultacie "niweczy skuteczność środka zaskarżenia oraz możliwość przeprowadzenia przez właściwy sąd rzeczywistej kontroli przebiegu wymienionego postępowania kwalifikacyjnego".
W nowelizacji przepisów dotyczących tych kwestii uchwalonej latem przewidziano m.in., że uchwała przedstawiająca prezydentowi kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego staje się prawomocna, jeżeli nie zaskarżyli jej wszyscy uczestnicy postępowania.
Pytanie o skład KRS
Ponadto NSA wskazał w pytaniach prejudycjalnych do TSUE, że do naruszenia zasad państwa prawnego może dochodzić w sytuacji, gdy skład KRS - mającej stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów - przed którą "toczy się postępowanie w przedmiocie dotyczącym pełnienia urzędu sędziego SN jest kreowany w ten sposób, że przedstawiciele władzy sądowniczej w tym organie wybierani są przez władzę ustawodawczą".
NSA wniósł o zastosowanie trybu przyspieszonego przy rozpatrywaniu swych pytań przez TSUE.
KRS rozpatrywała kandydatów na stanowiska do SN
Pod koniec czerwca w Monitorze Polskim opublikowane zostało obwieszczenie prezydenta o wolnych stanowiskach sędziego w SN - do obsadzenia były 44 stanowiska sędziowskie.
KRS rozpatrywała ponad 180 kandydatur zgłoszonych na te stanowiska. Pod koniec sierpnia wyłoniła 40 kandydatów na stanowiska sędziowskie w Izbie Dyscyplinarnej, Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego, Izbie Cywilnej oraz Izbie Karnej SN.
We wrześniu NSA uwzględnił wnioski o zabezpieczenie i wstrzymał - w zaskarżonych częściach - wykonanie uchwał KRS odnoszących się do powołania sędziów SN do Izb Karnej, Cywilnej oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych wyłonionych w naborze zapoczątkowanym czerwcowym obwieszczeniem. W październiku NSA uwzględnił kolejny wniosek o zabezpieczenie dotyczący powołania do Izby Cywilnej. Na początku września przewodniczący nowej KRS Leszek Mazur podpisał uchwałę o przedstawieniu wniosku prezydentowi Andrzejowi Dudzie o powołanie 12 sędziów Izby Dyscyplinarnej SN. We wrześniu prezydent Duda powołał 10 osób na sędziów Izby Dyscyplinarnej SN. W połowie października prezydent powołał kolejnych 27 osób na sędziów Sądu Najwyższego: 19 w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, siedmiu w Izbie Cywilnej i jednego sędziego w Izbie Karnej.
Autor: akr//rzw / Źródło: PAP