Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem zakończyło trwającą dwa lata konserwację zabytkowych góralskich strojów. Wśród cennych elementów odzieży znalazł się między innymi gorset usztywniony tajemniczymi kartkami zapisanymi piórem.
Najstarsze ze strojów będących własnością muzeum pochodzą z końca XVIII wieku. W sumie konserwacji poddano 42 elementy ubioru, głównie spódnice, serdaki, kożuchy, gorsety, a także czapki i sukmany. Przeważają stroje górali podhalańskich, ale są także ubiory pochodzące z sąsiedniej Orawy i Spisza.
W zbiorach Muzeum Tatrzańskiego jest około 2,5 tysiąca pozycji inwentarzowych, pod którymi kryją się różne elementy strojów ludowych.
- Na podstawie tej kolekcji można mówić o dziejach i zmieniającej się modzie, jeżeli chodzi o strój ludowy górali począwszy od końca XVIII wieku, bo z tego okresu pochodzą najstarsze egzemplarze ubioru kobiecego, które posiadamy w naszych zbiorach – wyjaśniła podczas piątkowej konferencji prasowej Anna Kozak, starszy kustosz Muzeum Tatrzańskiego im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, kierowniczka dzieło etnograficznego.
Przekazywane z pokolenia na pokolenie
Ludowe stroje górali są kolekcjonowane w Muzeum Tatrzańskim od momentu powstania tej placówki, czyli od 1889 roku.
- Wiele strojów kryje za sobą historię ludzi. Były one niejednokrotnie przekazywane z pokolenia na pokolenie i dopasowywane do kolejnych sylwetek. Stanowią ciekawą historią noszenia i użytkowania stroju na terenach podtatrzańskich. Stroje przekazują pewne informacje i przez konserwację nie chcieliśmy utracić możliwości odczytania tego, co te obiekty mogą nam jeszcze opowiedzieć o przeszłości – przekonywała Anna Kozak.
Gorset z tajemniczą zawartością
Najstarszą w Muzeum Tatrzańskim jest - licząca ponad 50 obiektów - kolekcja ubiorów kobiecych, odświętnych z Czorsztyna, podarowana przez hrabiego Stanisława Drohojewskiego. W tej kolekcji jest jedwabny gorset, skrywający pewną ciekawostkę.
- Podczas prac konserwatorskich nad gorsetem odkryliśmy, że był on usztywniony papierem czerpanym z zapiskami wykonanymi piórem. Jesteśmy w trakcie prac nad odczytaniem tego tekstu. Kolejną ciekawostką jest znalezienie gazet w podszyciu kożucha. Być może z czasem uda się dotrzeć do informacji co to za gazeta i z jakiego czasu pochodzi, co precyzyjniej pozwoli nam określić datę powstania tego kożucha – opowiadała Aleksandra Trybuła, kierowniczka działu konserwacji Muzeum Tatrzańskiego.
Udało się już ustalić datę powstania jednej z czapek góralskich, ponieważ jak się okazało data jej uszycia - 1891 rok - była ukryta wewnątrz nakrycia głowy.
Prace konserwatorskie trwały dwa lata, kosztowały 230 tys. zł i były sfinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wkładu własnego Muzeum Tatrzańskiego pozyskanego dzięki wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Przeprowadzono je w pracowniach zewnętrznych w Warszawie i Krakowie. Kustosz muzeum podkreśla, że zabytki zostały oddane w ręce "wybitnych specjalistów".
Muzeum planuje pokazania kolekcje ubiorów szerokiej publiczności w 2023 r. w otwartym po remoncie gmachu głównym przy Krupówkach.
Źródło: PAP/TVN24 Kraków
Źródło zdjęcia głównego: TVN24