Meczet w Bohonikach przejdzie remont. Tatarzy mieszkają w tych okolicach od XVII wieku

- Remont będzie prowadzony wyłącznie na zewnątrz budynku. Planujemy wymienić ganek i drzwi wejściowe, a także położyć nowy szalunek na południowej ścianie. Pozostałe części elewacji będą oczyszczone i odgrzybione – mówi Maciej Szczęsnowicz, przewodniczący Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Bohonikach.

Gmina dostała ponad 100 tys. zł dotacji z funduszy unijnych na generalny remont świątyni (w ramach konkursu ogłoszonego przez Lokalną Grupą Działania Szlak Tatarski). Prace pochłoną ponad 120 tys. zł.

- Ruszamy w czerwcu. Chcemy zamknąć sprawę w tym roku. Ostatni remont tego budynku prowadzony był cztery lata temu, kiedy to wymieniono chociażby pokrycie dachu – podkreśla Szczęsnowicz.

Historia osadnictwa tatarskiego w Bohonikach i pobliskich Kruszynianach sięga XVII wieku, kiedy to król Jan III Sobieski nadał te wsie swoim tatarskim podkomendnym jako rekompensatę za to, że przez pewien czas nie wypłacano im żołdu. Osadnicy na przełomie XVII i XVIII wieku zbudowali w Bohonikach drewniany meczet. Obecna świątynia pochodzi z 1873 roku.

Wnętrze podzielone jest na dwie części, większą dla mężczyzn i mniejszą dla kobiet. Dzieli je przepierzenie. Kobiety mogą obserwować przebieg nabożeństwa przez zasłoniętą przejrzystą firanką, szczelinę.

- Wierni usadawiają się rzędami na pokrywających podłogę dywanach i modlą się zwróceni twarzą na południe, w stronę Mekki. Stronę tę wskazuje "mihrab", czyli nisza w ścianie świątyni. Na prawo od mihrabu znajduje się zaś podwyższenie, tzw. "mimbar". Czyli rodzaj kazalnicy – mówi Maciej Szczęsnowicz.

W zeszłym roku zakończył się też remont meczetu w Kruszynianach. Tutaj źródła mówią o tym, że świątynia istniała w XVIII wieku, a w roku 1846 przeszła generalny remont.

- Pierwotnie ściany zbudowane były tylko z bali. Dopiero później położono tu szalówkę. Do dziś żałuję, że nie zdążyłem spytać ojca, czy nastąpiło to zaraz po II wojnie światowej, czy jeszcze w XX-leciu międzywojennym – mówił w grudniu w rozmowie z tvn24.pl Bronisław Talkowski, przewodniczący tamtejszej Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej.

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO >>>

W ramach remontu wzmocnione zostało m.in. nadproże okna w ścianie działowej między salą modlitw dla kobiet a salą modlitw dla mężczyzn. Jednocześnie wzmocniono konstrukcję antresoli znajdującej się w sali męskiej. Dodatkowo oczyszczono i zaimpregnowano drewniane słupy podtrzymujące tę antresolę oraz prowadzące na nią drewniane schody. Prace zostały wsparte kwotą 80 tysięcy złotych dotacji z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku.

Meczety i mizary w Bohonikach i w Kruszynianach zostały w 2012 roku uznane za Pomniki Historii. Warto zwrócić uwagę, że obie te świątynie nie przypominają typowych muzułmańskich domów modlitwy z krajów arabskich. Posiadają cechy charakterystyczne raczej dla kościołów drewnianych, cerkwi czy synagog.

- Wznoszący je miejscowi rzemieślnicy, nie znając architektury Wschodu, wzorowali się na drewnianych budowlach sakralnych z terenu Podlasia. Orientalizm ich formy zewnętrznej przejawia się jedynie w cebulastych, spłaszczonych hełmach wieżyczek – pełniących funkcje minaretów – zwieńczonych półksiężycem na szpicach – czytamy na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa.